SAVAŞ CERRAHİSİ TARİHİMİZDEN ÖNEMLİ BİR BELGE: CERRAHİ-İ HARBİYE DAİR MALUMAT VE MÜŞAHEDAT

Bu çalışmayla, savaş cerrahisi kadar Türk Tıp Tarihi için de dikkatlice incelenmesi gereken Cerrahi-i Harbiye Dair Malumat ve Müşahedat isimli kitap, günümüz Türkçesine çevrilip sadeleştirilerek savaş cerrahisi tarihine yeni bir belge kazandırılması amaçlanmıştır. Dönemin önemli ve tanınmış savaş hekimlerinden Doktor Neşet Osman ve Doktor Mehmed Kemâl tarafından 1915 yılında kaleme alınan kitap, askeri cerrahinin gelişiminde önemli bir yapıtaşıdır. Yazarlar, savaş zamanı görevli oldukları Gümüşsuyu Hastanesinde tedavi ettikleri yaralı askerden 530 tanesine ait tıbbi bilgileri, dönemin tıbbi bilgisi ışığında yorumlayarak ele almıştır. Sistematik bir biçimde sunulan bilgiler belli başlıklar altında toplanmıştır. Daha çok klinik gözlem ve vaka analizi niteliğindeki bilgilere yer verilirken, yaralılara ait röntgen görüntüleri ile hastanenin laboratuvar ve ameliyathanelerine ilişkin görüntülerin yer aldığı fotoğraflar kitabın tarihsel belge niteliğini artırmaktadır

An Important Document from our War Surgery History: Cerrahi-i Harbiye Dair Malumat ve Müşahedat

The aim of this study is to bring a new document into the war surgery history by abbreviating and translating Information and Observation About War Surgery (Cerrahi-i Harbiye Dair Malumat ve Müşahedat), which should be examined thoroughly for Turkish Medical History as well as war surgery, into Turkish. The book, which was written by the important and well-known war surgeons Doctor Neşet Osman and Doctor Mehmed Kemâl in 1915, is an important building block for the development of military surgery. The writers discussed the medical information of 530 wounded soldiers, which they treated in Gümüşsuyu Hospital during the war, in the light of the medical information they had at the time. The information was categorized systematically under certain topics. Although the book contained mostly clinical observations and case analysis, x-rays of the patients and photos of the laboratories and the operation rooms were also included. This has increased the qualification of the document as an historical document.

___

  • Ataç, A. (2003). 19. yüzyılda Türkiye'de cerrahinin gelişimi ve Op. Dr. Cemil Topuzlu Paşa. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 16(1), 66-76.
  • Bayat, A. H. (2003). Tıp Tarihi. İzmir: Seda Matbaası.
  • Erdem, A. (2006). Dünya ve Türk Tıp Tarihi. Ankara: Güneş Kitabevi. Ersoy, N. (1990). Başbakanlık Osmanlı arşiv belgelerine dayanarak; 18. ve 19. yüzyılda kırık-çıkıkçılar II. Türk Tıp Tarihi Kongresi Kongreye Sunulan Bildiriler Kitabı. İstanbul: Türk tarih kurumu.
  • Hatemi, H., Altıntaş, A. (2006). Türk Tıbbının Önemli Adımları. İstanbul: CSA Global Publishing.
  • Lexer, D. (1337 R/1921). Cerrahi-i umumî.Çevirmen: Mehmed Kemâl. İstanbul: Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane Matbaası.
  • Osman, N., Kemâl, M. (1331 R/1915). Cerrahi-i harbiye dair malumat ve müşahedat. İstanbul: Matbaa-i Arşak Garoyan.
  • Öke, M. K. (1340 R/1924). Cerrahi-i hususi, cild 1: dimağ ve cümcüme afetleri ve tedavileri. İstanbul: Kader Matbaası.
  • Özaydın, Z. (1993). Büyük önder Atatürk'ün himayelerinde yapılan 1. Milli Tıp Kongresi (1925) II. Tıp Tarihi Kongresi kongreye sunulan bildiriler Kitabı. İstanbul: Türk Tarih Kurumu.
  • Schapper, D. (1330 R/1914). Harbde hasta tedavisi. Çevirmen: Ömer Lütfü.İstanbul: Matbaa-i Hayriye ve Şürekâsı.
  • Şen, D. (2005). Gülhane Askeri Tıp Fakültesi genel cerrahi anabilim dalının tarihçesi. Ulusal Cerrahi Dergisi, 21(2), 163-167.
  • Tor, Ç. (2013). Bursa Tabip Odası tarihi 1928-2013. Bursa: Bursa Tabip Odası Yayınları.
  • Wieting, P. (1330 H/1914). Rehber-i cerrahi-i harbî. Çevirmen: Feridun Şevket.İstanbul: Ahmed İhsan ve Şürekâsı Matbaacılık Osmanlı Şirketi Dersaadet.
  • Wieting, P. (1330 R/1914). Cüruh-ı harbiyeden mütevellid tagayyürat-ı vazifeviyenin tedavi-i müahhiresi hakkında rehber. Çevirmen: Feridun Şevket.İstanbul:: Ahmed İhsan ve Şürekâsı Matbaacılık Osmanlı Şirketi Dersaadet.