ÖZEL YETENEKLİ ÖĞRENCİLERİN AKRAN İLİŞKİLERİNİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Bu araştırmada özel yetenekli öğrencilerin akran ilişkilerinin öğretmen görüşlerine göreincelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada özel yetenekli öğrencilerin öğretmen görüşlerinegöre akran ilişkileri ve sosyal ilişkilerde ne gibi sorunlar yaşadıkları tespit edilmiştir.Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olan durum çalışması yöntemi kullanılmıştır.Amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan ölçüt örnekleme yaklaşımının kullanıldığıaraştırmada, 2019-2020 eğitim-öğretim yılında Doğu Anadolu Bölgesinde bulunan ve ilmerkezinde olan bir Bilim ve sanat Merkezinde eğitim veren 2’si kadın 6’sı erkek olmaküzere 8 öğretmenle çalışma yapılmıştır. Araştırmada yarı yapılandırılmış görüşmesoruları veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen verilerinanalizinde içerik analizinden yararlanılmıştır. Yapılan araştırmada öğretmengörüşlerinden elde edilen verilere göre, özel yetenekli öğrencilerin akran ilişkilerinde;kazanma hırsı, kurallara bağlılık, anlaşılmak isteği, ortak ilgi, ısrar, şımartılma, aidiyet vebeklenti baskısı oluşturduğu, sosyal ilişkilerde ise; kıskançlık, liderlik, benmerkezcilik veen iyi olma arzusu olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Ayrıca araştırmada özel yetenekliöğrencilerin cinsiyet ayrımı yaptıkları, kız öğrencilerin sosyal ilişkilerde erkeköğrencilerden daha iyi oldukları bulgusu elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen sonuçlara göre, özel yetenekli öğrencilerin anlaşılmak istedikleri, ortak ilgi alanları olandiğer öğrencilerle daha iyi akran ilişkisi kurabildikleri, sosyal ilişkilerde sorun yaşadıklarıgörülmüştür.

Investigation of Superior Talent Students' Peer Relations Within the Teachers' Views

In this study, it was aimed to examine peer relations of gifted students according to teachers' opinions. In the research, it was determined that gifted students had peer relationships and what kind of problems they had in social relations according to the opinions of teachers. Case study method, one of the qualitative research methods, was used in the research. In the research using the criterion sampling approach, which is one of the purposeful sampling methods, 8 teachers, 2 of whom were women and 6 were men, were educated in a Science and Art Center in the Eastern Anatolia Region in the 2019- 2020 academic year. In the research, semi-structured interview questions were used as data collection tools. Content analysis was used in the analysis of the data obtained in the research. According to the data obtained from the opinions of the teachers in the research, in the peer relationships of gifted students; In the social relations, where the ambition of winning, adherence to the rules, the desire to be understood, common interest, insistence, pampering, belonging and expectation pressure; It was found that there was jealousy, leadership, self-centeredness and the desire to be the best. In addition, it was found in the research that gifted students make gender discrimination and female students are better than male students in social relations. According to the results obtained in the research, it was seen that gifted students wanted to be understood, they could establish a better peer relationship with other students with common interests, and had problems in social relations.

PDF

___

Asher, S.R. & Parker, J.G. (1989). Significance of peer relationship problems in childhood. Academic Publishers.
Bainbridge, C. (2020). Why gifted children may have social and emotional behavior problems. https://www.verywellfamily.com/social-and-emotion al-problems-affecting-gifted-children-1449336, Erişim tarihi: 12.09.2019.
Bapoğlu Dümenci, S.S. (2018). Üstün Zekâlı ve Yetenekli Çocukların Akran İlişkilerine Sosyal Beceri Eğitim Programının Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi.
Clark, B. (2007). Growing Up Gifted. (7th edt.). Pearson Education, Inc. Cohen, L. M. L. & Morrison, K.(2007). Research Methods in Education. 6th edition. Rouledge.
Coleman, L. & Cross, T. (2001). Being Gifted in School: An İntroduction to Development, Guidance, and Teaching. Prufrock Press
Creswell, J. W. (2014). A Concise Introduction to Mixed Methods Research. SAGE publications.
Çağlar, D. (2004). Üstün zekâlı çocukların özellikleri. M. R. Şirin, A. Kulaksızoğlu, & A. E. Bilgili (Eds), I.Türkiye üstün yetenekli yocuklar kongresi makaleler kitabı (ss. 11-124). Çocuk Vakfı Yayınları.
Elcik, F. (2011). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Çevresinden Algıladıkları Sosyal Destek Düzeyi ile Sosyal Duygusal Becerileri Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış doktora tezi, Dumlupınar Üniversitesi.
Gross M.U.M. (2002). Musings: Gifted children and the gift of friendship. Open Space Communications, Understanding Our Gifted, 14(3), 27–29
Frosh, S. (1983). Children and teachers in schools. Academic Press. Gay, L. R., Mills, EG. & Airasian, P. (2012). Educational Research Competencies for Analysis and Applications. Pearson Education Inc.
Gürcan, T. (2013). Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi. https://evrimagaci.org/ photo/tr/maslowun-ihtiyaclar-hiyerarsisi. Erişim tarihi: 12.08.2019.
Hökelekli, H. & Gündüz, T. (2004). Üstün Yetenekli Çocukların Karakter Özellikleri ve Değerler Eğitimi. 1. Türkiye Üstün Yetenekli Çocuklar Kongresi (23 - 25 Eylül 2004). Çocuk Vakfı Yayınları.
İnci, G. (2014). Üstün Yetenekli Öğrencilerin Sınıf İçi Davranış Sorunlarının Belirlenmesi ve Çözüm Önerileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi.
Karabulut, R. (2018). İlkokula Devam Eden Üstün Yetenekli Çocukların Problem Çözme Becerilerine Eğitiminin Etkisinin İncelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi.
Lease, A. M., Musgrove, K. T. & Axelrod, J. L. (2002). Dimensions of social status in preadolescent peer groups: Likeability, perceived popularity, and social dominance. Social Development, 11(4), 508-533.
Levent, F. (2011). Üstün Yeteneklilerin Eğitimine Yönelik Görüş ve Politikaların İncelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi.
Marshall, M. N. (1996). Sampling for qualitative research. Family Practice, 13(6), 522-526.
Marshall, C. & Rossman, G. B. (2014). Designing Qualitative Research. Sage. Martin, M. & Greenwood, C.W. (2000). Çocuğunuzun Okulla İlgili Sorunlarını Çözebilirsiniz. Sistem Yayıncılık.
Metin, N. (1999). Üstün Yetenekli Çocuklar. Öz Aşama Matbaacılık.
Neihart, M. (2006). Services that meet social and emotional needs of gifted children. In J. H. Purcell & R. D. Eckert (Eds.). Designing Services and Programs for High Ability Learners: A Guidebook for Gifted Education (pp. 112-124). Corwin Press.
Oğurlu, Ü. & Yaman, Y. (2010). Üstün zekâlı/yetenekli çocuklar ve iletişim. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28), 213-223.
Oğurlu, Ü. (2010). Üstün zekâlı ve yeteneklilerde sosyal uyum ve arkadaşlık ilişkileri: Literatür taraması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(39), 90-99.
Özbay, Y. (2013). Üstün Yetenekli Çocuklar ve Aileleri. T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayını http://www.aep.gov.tr/wpcontent/uploads/2012/10/UstunYetenekliCocukl ar.pdf., Erişim tarihi: 12.08.2019.
Parker, J. G. & Asher, S. R. (1987). Peer relations and later personal adjustment: Are lowaccepted children at risk? Psychological Bulletin, 102, 357–389.
Parker, J. G. & Gottman, J. M. (1989). Social and emotional development in a relational context: Friendship interaction from early childhood to adolescence. In T. Brendt, & G. Ladd (Eds.), Peer Relationships in Child Development (pp. 95–131). Wiley.
Powell, R. A., Single, H. M. & Lyold, K. R. (1996). Focus groups in mental healt research: Enhancing the validity of user and provider questionnaires. International Journal of Social Psychology, 42 (3), 193-206.
Renzulli, J., Smith, L., White, A., Callahan, C. & Hartman, R. (2002). Scale for Rating Behavioral Characteristics of Superior Students. ERIC. Creative Learning Press.
Rogers, M. (1986). A Comparative Study of Developmental Traits of Gifted and Average Children. Unpublished doctoral dissertation, University of Denver.
Roberts, S. M. & Lovett, S. B. (1994). Examining the AF in gifted: Academically gifted adolescents’ physiological and affective responses to scholastic failure. Journal for the Education of the Gifted, 17(3), 241-259.
Silverman, L.K. (2000). The Gifted Individual. In L.k. Silverman (Ed.), Counseling the Gifted and Talented (pp.3-28). Love Publishing Company.
Smutny, J.F (2001) Stand Up for Your Gifted Child. Free Spirit Publishing.
Uysaler, H. (2015). Arkadaşlık Becerilerini Geliştirme Programının Üstün Zekalı Öğrencilerin Arkadaşlık İlişkilerine Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi.
Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayınları.
Webb, J. (1994). Nurturing social-emotional development of gifted children. The Council for Exceptional Children.
Winner, E. (1996). Gifted Children. Basic Books.