ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN ÖZEL GEREKSİNİMLİ BİREY VE ÖZEL EĞİTİM KAVRAMLARINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI
Bu araştırmanın amacı; özel eğitim öğretmenlerinin “özel gereksinimli birey” ve “özel eğitim” kavramlarına yönelik oluşturdukları metaforları belirlemektir. Araştırma özel eğitim öğretmenleriyle gerçekleştirilmiştir. Toplamda 138 özel eğitim öğretmeninden veri toplanmıştır. Araştırmada araştırmacı tarafından hazırlanan metafor anket formu kullanılmıştır. Veri toplama aracında bulunan sorular şunlardır: “Özel gereksinimli birey…..gibidir. Çünkü;…..” ve “Özel eğitim ….. gibidir. Çünkü; …...”. Öğretmenlerin özel gereksinimli birey kavramına ilişkin 57 farklı metafor, özel eğitim kavramına ilişkin ise 74 farklı metafor ürettikleri görülmüştür. Özel gereksinimli bireye ilişkin metaforlar “somut bir varlık/nesne olarak özel gereksinimli birey, soyut bir varlık olarak özel gereksinimli birey, doğaya ilişkin metaforlarla özel gereksinimli birey, yer/mekana ilişkin metaforlarla özel gereksinimli birey” olmak üzere dört kategoride incelenmiştir. “Özel eğitim” kavramına ilişkin metaforlar ise “bir eylem/süreç olarak özel eğitim, somut bir varlık/nesne olarak özel eğitim, soyut bir varlık olarak özel eğitim, bir yer/mekân olarak özel eğitim ve doğa kategorisine ilişkin metaforlarla özel eğitim” olmak üzere beş kategoride incelenmiştir. Özel eğitim öğretmenleri “özel gereksinimli birey” kavramını çoğunlukla bebek, çiçek, melek metaforlarıyla; “özel eğitim” kavramını ise çoğunlukla açıkladıkları görülmüştür.
Metaphoric Perceptions of Special Education Teachers Towards The Concepts of Individual with Special Needs and Special Education
The study had an attempt to explore the special education teachers’ metaphors for the concepts of “individual with special needs” and “special education”. 138 special education teachers participated in the study. In the study, metaphor questionnaire form prepared by the researcher was utilized. The questions in the data collection tool are as follows: “Individual with special needs is like…… Because;…” and “Special education are like……... Because; … . ”. The findings showed that teachers produced 57 metaphors for the concept of ‘individual with special needs’ and 74 metaphors for the concept of ‘special education’. Metaphors for individuals with special needs were divided into four categories: Individual with special needs as a concrete entity/object, Individual with special needs as an abstract entity, Individual with special needs with metaphors regarding nature, Individual with special needs with metaphors regarding place/space”. Metaphors for the concept of special education was divided into five categories: Special education as an action/process, Special education as a concrete entity/object, Special education as an abstract entity, Special education as a place/space, and Special education with the metaphors regarding nature. Special education teachers explained the concept of individual with special needs with metaphors such as tree, flower, fingerprint, normal individual, and flightless bird while they explained the concept of special education with metaphors such as trees, growing flowers, raising children, digging wells with needles, and the future.
___
- Açar, D., Kaya, G., & Güneş, G. (2017). Özel gereksinimli bireyler hakkındaki görüşlere ilişkin metafor çalışması. Electronic Journal of Social Sciences, 16(62), 935-944.
- Altındağ Kumaş, Ö. & Süer, S. (2020). Öğretmen adaylarının özel eğitime ilişkin metaforik algıları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16 (28), 1076-1101.
- Altıntaş, Ö. G. G., Baykan, Ö. G. Ö., Kahraman, E. & Altıntaş, S. U. (2015). Fen bilgisi öğretmen adaylarının kaynaştırma eğitimi, kaynaştırma öğretmeni ve kaynaştırma öğrencilerine ilişkin metaforik algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 273-282.
- Baker, C., Wuest, J., & Stern, P. N. (1992). Method slurring: the grounded theory/phenomenology example. Journal of Advanced Nursing, 17(11), 1355–1360.
- Başgül, M., & Uluçınar Sağır, Ş. (2017). Sınıf öğretmenlerinin özel eğitimle ilgili metaforik algılarının incelenmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 249- 280.
- Baykoç Dönmez, N. (2011). Özel Gereksinimli Çocuklar ve Özel Eğitim. Eğiten Kitap.
- Bulut, A. S. (2018) Sınıf öğretmeni adaylarının üstün yetenekli birey ve özel eğitim kavramlarına İlişkin algıları. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 2338-2356.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Pegem Akademi.
- Çilingir, A. (2017). İletişim alanında içerik analizi yöntemi kullanılarak yapılan yüksek lisans ve doktora tezleri üzerine bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi, 5(1), 148-160.
- Dayı, E., Açıkgöz, G., & Elçi, A.N. (2020). Güzel sanatlar eğitimi bölümü öğretmen adaylarının özel gereksinimli öğrencilere yönelik metaforik algıları (Gazi Üniversitesi örneği). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, (21)1, 95-122.
- Demirel, Ö., & Dinçer, S. (Ed.). (2017). Küreselleşen Dünyada Eğitim. Pegem Akademi.
- Duran, A., & Dağlıoğlu, H. E. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının üstün yetenekli çocuklara ilişkin metaforik algıları. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 37(3), 855-881.
- Efilti, E., Demirci, B., & Karaduman, M. (2021). Özel eğitim öğretmenlerinin özel eğitime ve özel eğitim öğrencilerine yönelik metaforik algılarının incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(33), 221-251.
- Eren, B. (2018). Özel eğitim öğretmeni adaylarını "müzik" kavramına ilişkin metaforik algıları. Electronic Turkish Studies, 13(19), 1-20.
- Güneş, C., & Tezcan, R. (2017). Metafor ve Eğitimde Metaforik Çalışmalar İçin Bir Uygulama Rehberi. Pegem Akademi.
- Karademir, E., Sarıkahya, E., & Altunsoy, K. (2017). Fen bilimleri öğretmenlerinin beceri kavramına yönelik algıları: bir olgubilim çalışması. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 53-71.
- Köse, S. (2019). Eski ve orta türkçe metinlerinde ad aktarmasına dayalı kıyafet adları. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (48), 245-268.
- Kumaş, Ö. A., & Süer, S. (2020). Öğretmen adaylarının özel eğitime ilişkin metaforik algıları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(28), 1076-1101.
- Özokçu, O. (2013). Özel Eğitim. Maya Akademi.
- People, V. (2001). A new strategy for learning disability for the 21st century. Parliament by the Secretary of State for Health by Command of Her Majesty. Resmi Gazete, 7 Temmuz 2018, Sayı: 30471, ss.1-21.
- Sakiz, H. (2018) Students with learning disabilities within the context of inclusive education: issues of identification and school management. International Journal of Inclusive Education, 22(3), 285-305. http://dx.doi.org/ 10.1080/1360311042000331192
- Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve bilim dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 428-449.
- Sevim, Z. (2019). Engelli kavramına ilişkin metaforik bir analiz. Journal of International Social Research, 12(64), 518-525.
- Subakan, Y., & Koç, M. (2019). Özel eğitim gereksinimli bireylerin gelişim ve eğitimlerinde kullanılan mobil cihazlar ve yazılımlar. Bilim Eğitim Sanat ve Teknoloji Dergisi, 3(2), 51-61.
- Şahbaz, Ü., Atılgan, H., & Aydemir, D. (2018). Bütünleştirmenin özel gereksinimli çocuklar üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik ölçek uyarlama çalışması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(6), 1843-1850.
- Talas, S. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının “kaynaştırma öğrencisi” kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Journal of International Management, Educational and Economics Perspectives, 5(2), 34-44.
- Tiryaki, E. N. (2017). Özel eğitimi bölümünde öğrenim gören öğretmen adaylarının engel türlerine göre okuma yazma öğretimindeki metaforik algıları. Electronic Turkish Studies, 12(25), 737-748.
- Topçu, E., & Katılmış, A. (2013). Yarı zamanlı kaynaştırma eğitimi alan ortaokul öğrencilerinin sosyal bilgiler dersine yönelik düşünceleri. Sakarya University Journal of Education, 3(3), 48-81.
- Uçuş, Ş. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının ve okul öncesi öğretmeni adaylarının özel eğitime ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 47-72.
- Yazıcıoğlu, T. (2019). Anadolu Lisesi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşlerinin metafor analizi yoluyla incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 14(20), 394-420.