OSMANLI İMPARATORLUĞUNDA İKİZ ÇOCUKLARA VERİLEN TEV’EM MAAŞI: TRABLUSGARP ÖRNEĞİ

Osmanlı Devleti’nde Türk aile yapısı gereğince çocuklar ailenin ve devletin sürekliliğiningarantisi olarak görülüyordu. Bu nedenle Osmanlı Devleti ailenin ve çocuklarınkorunmasına, özellikle son dönemlerde yapılan yenilikçi politikalar sayesinde özengöstermeye başladı. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde özellikle II. Abdülhamidzamanında da sosyal politikalara ağırlık verildi. Savaşların uzun sürmesi ve askerailelerinin maddi sıkıntılar çekmesi üzerine devlet eliyle bu ailelere yardımlar yapılacaktı.Yapılacak yardım maaşını alma şartı ise muhtaç durumda olmaktı. Yardıma muhtaçlaröksüz ve yetim çocuklar, savaştan dönmeyen asker eşleri ve kimsesizlerdi. Bunlarharicinde bir de maddi durumu iyi olmayan ailelerin yeni doğan ikiz çocukları vardı. İkizçocukların hayatlarını kimseye muhtaç olmadan yaşaması için tev’em (ikiz) maaşıverilmekteydi. Çocuklara yardım etmek için çeşitli kurum ve kuruluşlar da bulunuyordu.Trablusgarp ve diğer Osmanlı vilayetlerinde II. Abdülhamid döneminde sosyal alanlardayapılan yeniliklere bağlı olarak maddi durumu elverişli olmayan ailelere ve muhtaçdurumdaki çocuklara yardımlar yapılmaya başlandı. Bu yardımlardan biri de çalışmanınana konusunu oluşturan tev’em maaşıydı. Yapılan bu çalışmada, Osmanlı Devleti’ninsosyal devlet anlayışını devam ettirerek muhtaç durumdaki insanların hayatlarınıkolaylaştırmaya çalışması Trablusgarp örneği üzerinden açıklanacaktır.

Tev'em Salary That Paid The Twin Children in The Ottoman Empire: The Case of Tripoli

The children were seen as the guarantee of the family and the state's continuity based on the Turkish family structure in the Ottoman Empire. Therefore, the Ottoman Empire began to attach great importance to the protection of the family and children, in particular through innovative policies created recently. The Ottoman Empire focused on the social politics in the last periods, in particular during the reign of Abdulhamid II. The Ottoman Empire aided the military families upon their financial problems which were caused by the long wars. The only condition in order to take tev'em salary was to be in need of money. At his point, orphans and the wifes of soldiers who did not return from the war were in need of money. Also, there were poor families who had newborn twin children. All Ottoman subjects that have twins or triplets were financially supported by Tev'em salary. There were also various institutions and organizations to aid children. Thanks to the innovations made in the social fields during the reign of Abdülhamid II, in Tripoli and other Ottoman provinces, the Ottoman subjects that have twins and have insufficient income were supported financially. In this regard, one of these aids was Tev'em salary, which was the main subject of the study. This study deals with the social aid policy of the Ottoman Empire in the framework of the concept of welfare state based on the case of Tripoli.

PDF

___

Dahiliye Mektubî Kalemi (DH.MKT): 1096-46.12-16, 1134-30.01-04, 1134- 30.01, 1197-1, 1197-01-04, 1197-01-04, 1252-45.01-04, 1544-92, 1592-65, 1604-32, 1607.01, 1624.58, 1624.61, 1642-33, 1666.0131.01, 1726.68.01. 1726.69.01,1967-19, 2905-62, 2905.62.01-03, 2905.62.02.
Akgündüz, A. (1986). Mukayeseli İslâm ve Osmanlı Hukuku Külliyatı. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları.
Aksoy, İ. (2011). Türklerde aile ve çocuk eğitimi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(16). http://www.sosyalarastirmalar.com/. Erişim tarihi 23.02.2020.
Altıntaş, B. & Çolak, C. (2011). Türkiyenin ilk çocuk hastanesi; Hamidiye Etfal hastane-i âlisi. Lokman Hekim Journal, 11-14. https://dergipark. org.tr/. Erişim tarihi 23.02.2020.
Ayhan, H. & Maviş, H. (1994) Dârüşşafaka. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 9, 7-9.
Cengiz, G. H. (2017). II. Abdülhamit dönemi bir sosyal yardım uygulaması: Tev’em maaşı. OTAM Dergisi, 57-78. https://dspace.ankara.edu.tr/. Erişim tarihi: 23.02.2020.
Cengiz, G. H. (2019). II. Abdülhamit Dönemi Osmanlı Sosyal Politikalarında Çocuk. Yayınlanmamış doktora tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı.
Çeker, O. (1993). Çocuk düşürme. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 8, 364-365.
Dinç, G., Şimşek, F. & Eroğlu, H. (2009). Osmanlı imparatorluğu’nda Tev’em maaşı. Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 77-100. https://www.academia.edu/. Erişim tarihi: 23.02. 2020.
Düzgün, M. A. (2009). Sultan II. Abdülamid Döneminde Muhtacin Maaşı uygulaması. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Türk Tarihi Anabilim Dalı.
Ergin, M. (1986). Dede Korkut Kitabı. Boğaziçi Yayınları.
Günümüz Türkçesiyle Evliya Çelebi Seyhatnamesi: İstanbul (5. Baskı 2003). 1. Kitab, C. 1, Haz. Seyit Ali Kahraman-Yücel Dağlı, Yapı Kredi Yayınları.
Güdek, M. (2012). Modernleşme Döneminde Osmanlı’da Çocuk Eğitimi ve Literatürü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakın Çağ Tarihi Anabilim Dalı.
Kafesoğlu, İ. (2013). Türk Millî Kültürü (35. Baskı). Ötüken Yayınları.
Karal, E. Z. (1995). Osmanlı İmparatorluğunda İlk Nüfus Sayımı 1831. Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.
Karpat, K. H. (2010). Osmanlı Nüfusu 1830-1914 (1. Baskı). Timaş Yayınları. Kavas, A. (2012). Trablusgarp. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 41, 288-291.
Kocağlu, B. (2020). Osmanlı Devleti’nde çocukların ihtida meselesi (1886- 1914). History Studies, 12/3, 789-805. Erişim tarihi: 18.08.2020. Koçak, M. (1996). Gurre. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 14, 211- 212.
Kuş, A. (2016). Batılı Bir Seyyaha Göre XIX. Yüzyılda Osmanlı’da Çocuk Olmak. Geçmişten Günümüze Şehir ve Çocuk Sempozyumu, Ed. Osman Köse, Canik Belediyesi Kültür Yayınları.
Ortaylı, İ. (2009). Osmanlı Toplumunda Aile. 9. Baskı, Pan yayıncılık. Özbek, N. (2011) Osmanlı İmparatorluğu’nda Sosyal Devlet, Siyaset, İktidar ve Meşruiyet 1876-1914. 4. Baskı, İletişim Yayınları.
Solak, İ. & Sak, İ. (Tarihsiz). 39 Numaralı Konya Şer’iye Sicili Transkripsiyonu, Palet yayınları.
Tam İlmihal Se’âdet-i Ebediyye. Haz. Gümüş S. (1999). Hakîkat Kitabevi. Uzunçarşılı, İ. H. (2016). Osmanlı Tarihi. 11. Baskı. C. 2. Türk Tarih Kurumu yayınları.
Uzunçarşılı, İ. H. (2014). Osmanlı Devletinin İlmiye Teşkilatı. 4. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Uzunpostalcı, M. (1993). Cenin. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 7, 369-370.
Ünal, V. (2012). Osmanlının son dönemlerinde korunmaya muhtaç çocuklar için kurulan sosyal hizmet kuruluşları. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36(2), 2-6.
Yazır, E. M. H. (2007). Kur’an-ı Kerim Meali. Sentez Yayınları.
Quataert, D. (2006). 19. Yüzyıla Genel Bakış Islahatlar Devri 1812-1914. (Ed. H. İnalcık & D. Quataert) Osmanlı İmparatorluğu Sosyal ve Ekonomik Tarih içinde, C. II. (2. Baskı), s. 885-1053. Eren yayıncılık.