MUHAMMET AVAROĞULLARI, Ayşe ALTINIŞIK, Medine ÖZSARI

ORTAOKUL DERS VE ÇALIŞMA KİTAPLARINDA SANAYİ İNKILABIYLA İLGİLİ SORULARIN AHLAKİ BOYUTUNUN İNCELENMESİ

Bu araştırmanın amacı ortaokul ders ve çalışma kitaplarında yer alan Sanayi İnkılabıyla ilgili soruları tarihsel düşünmenin alt boyutlarından birisi olan ahlaki boyut açısından incelemektir. Araştırma içerik analizi yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Ortaokullarda yer alan Sanayi İnkılabı konuları 7. sınıf Sosyal Bilgiler ve 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders ve çalışma kitaplarında yer almaktadır ve araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Analiz birimi olarak ders ve çalışma kitaplarında yer alan sorular ve soruyla ilgili görsel ve yazılı materyaller seçilmiştir. Araştırmada ahlaki boyut içeren soruların frekans ve yüzde olarak son derece az olduğu saptanmıştır. Ayrıca yapılan incelemeler sonucunda; öğrenci ile geçmiş arasında bağlantı kurmaya çalışılan soruların yetersiz olduğu anlaşılmıştır. Araştırma bulgularına dayanılarak ahlaki boyut ile ilgili soruların öncelikle nicelik olarak artırılması önerilmiştir. Ayrıca ahlaki boyut içeren soruların niteliği ile ilgili önerilerde bulunulmuş ve örnek olabilecek sorular sunulmuştur.

Investigation of Moral Dimension of Questions about Industrial Revolution in Secondary School Textbooks and Workbooks

This study examines the questions related to the Industrial Revolution in the secondary school textbooks and workbooks in terms of the moral dimension which is one of the sub-dimensions of historical thought. Industrial Revolution subjectin middle schools are located in 7th grade Social Studies and 8th grade History of Republic of Turkey and Atatürk Revolution textbooks and workbooks and they constitute the population of this study. As the unit of analysis, questions in the course and workbooks and visual and written materials related to the questions and were chosen. In the study, it was determined that questions with moral dimensions were extremely low in frequencies and percentages. Also as a result of the investigations made; it was understood that the questions trying to connect the student and the past were inadequate. Based on the findings of the research, it is proposed to increase the questions related to the moral dimension primarily in quantitative terms. In addition, suggestions have been made about the nature of the questions with moral dimensions and examples of possible questions are presented.

PDF

___

ATAŞ, Ç. (2017). 8.Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Çalışma Kitabı. Ankara: TOP Yayınları.
ATAŞ, Ç. (2017). 8.Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabı. Ankara: TOP Yayınları.
BARTON, K. C., & LEVSTIK, L. S. (2004). Teaching history for the common good. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum
BAŞOL, S. & EVİRGEN, Ö.F. & KOYUNCU, M. & YILDIRIM, T. & YILDIZ, A. (2017). 8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
BAŞOL, S. & EVİRGEN, Ö.F. & KOYUNCU, M. & YILDIRIM, T. & YILDIZ, A. (2017). 8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Çalışma Kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
CHINNERY, A. (2011). On History Education and the Moral Demands of Remembrance. Philosophy Of Education Yearbook, 127-135.
ÇAKIR, F. (2017). 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı. Ankara:Ada Yayınları.
ÇAKIR, F. (2017). 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: Ada Yayınları.
DEMİRCİOĞLU, İ.H. & TOKDEMİR, M. A. (2008). Değerlerin Oluşturulma Sürecinde Tarih Eğitimi:Amaç, İşlev ve İçerik. Değerler Eğitimi Dergisi,(6)15, 69-88
DIORIO, J. A. (1985). The decline of history as a tool of moral training. History of Education Quarterly, 25(1/2), 71-101.
EVİRGEN, Ö.F.(2016). 7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı. Ankara: Ekoyay Yayınları.
EVİRGEN, Ö.F.(2016). 7.Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: Ekoyay Yayınları.
GÜLERSOY, A. E. (2013). İdeal ders kitabı arayışında sosyal bilgiler ders kitaplarının bazı özellikler açısından incelenmesi. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education,2(1), 8-26
HARRIS, R. & BURN, K. (2016). English history teachers’ views on what substantive content young people should be taught. Journal of curriculum studies,48(4), 518-546.
KİRİŞ AVAROĞULLARI, A. (2014). 9. Sınıf Tarih Dersi Öğretim Programının Yöntemsel Kavramlar Açısından Analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 29(3),95-109
KİRİŞ AVAROĞULLARI, A. & VURGUN, A. (2018). Tarih Öğretmenleri, Tarih Öğretmen Adayları ve Lise Öğrencileri Tarafından Yazılan Tarih Sorularının Analizi. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, (26), 1, 135-142
MEB (2018a). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar), 16 Mart 2018 tarihinde alındığı yer: http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686- SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4 %B0M%20PROGRAMI%20.pdf
MEB (2018b). T.C. İnkılap tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretim programı (ortaokul 8. Sınıf), 16 Mart 2018 tarihinde alındığı yer: http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812104016155- %C4%B0NKILAP%20TAR%C4%B0H%C4%B0%20VE%20ATAT%C3%9C RK%C3%87%C3%9CL%C3%9CK%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M% 20PROGRAMI.pdf
MEB (2018c). Ortaöğretim tarih dersi öğretim programı (9, 10 ve 11. sınıflar ), 16 Mart 2018 tarihinde alındığı yer: http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201822142524139- Tarih%20d%C3%B6p.pdf
MORGAN, K. (2010). Scholarly and values-driven objectives in two South African school history textbooks : an analysis of topics of race and racism. Historical Social Research 35 (3), pp. 299-322. DOI: http://dx.doi.org/10.12759/ hsr.35.2010.3.299-322.
NADEL, G., H. (1964). Philosophy of history before historicism. The critical approach to science and philosophy (Bunge,Mario. ed., pp. 19-21). New York: Free Press of Glencoe.
PARTINGTON, G. (1979). Relativism, objectivity and moral education. British Journal of Educational Studies, 27(2), 125-139.
SEIXAS, P. (1996). Conceptualizing the growth of historical understanding. In D. R. Olson, & N. Torrance (Eds.), The handbook of education and human development (pp. 765-783). Oxford: Blackwell Publishers.
SEIXAS, P. (1998). Student teachers thinking historically. Theory and Research in Social Education, 26(3), 310-341.
SEIXAS, P. (2006). Benchmarks of historical thinking: A framework for assessment in Canada. The Center for the Study of Historical Consciousness. 15 Mart 2018’de alındığı yer http://historicalthinking.ca/sites/default/files/files/docs/Framework_EN.pdf
TAVŞANCIL, E., & ASLAN, E. (2001). İçerik analizi ve uygulama örnekleri. Epsilon Yayınları: İstanbul.
ÜNAL, F. & ÖZDEMİR, H. & ÜNAL, M. & EVİRGEN,Ö.F & DAĞ, Ö.. & KUTAY, S. (2017). 7.Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
ÜNAL, F. & ÖZDEMİR, H. & ÜNAL, M. & EVİRGEN,Ö.F & DAĞ, Ö.. & KUTAY, S. (2017). 7.Sınıf Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı. Ankara: MEB Yayınları.
ÜRKÜT, M. (2017). 8.Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Ders Kitabı. Ankara:Ata Yayınları.
WINEBURG, S. S. (2001). Historical thinking and other unnatural acts: Charting the future of teaching the past. Philadelphia: Temple University Press.