ORTAOKUL 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN SALTANAT CUMHURİYET VE LAİKLİK KAVRAMLARINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI

Bu çalışmanın amacı, ortaokul 8.sınıf öğrencilerinin “Saltanat, Cumhuriyet ve Laiklik” kavramlarına ilişkin düşüncelerini geliştirdikleri metaforlar aracılığıyla incelemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden “Olgubilim” (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 eğitim-öğretim yılının güz döneminde Elazığ merkez sınırları içerisinde yer alan farklı iki devlet okulunun 8 sınıf düzeyinde öğrenim gören toplam 85 öğrenci oluşturmaktadır. Öğrencilerin çalışmaya katılmalarında gönüllülük esası dikkate alınmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen “kavramlara yönelik öğrenci metaforları formu” kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler uzman görüşü doğrultusunda araştırmacı tarafından içerik analizi yoluyla tasnif edilerek kategoriler oluşturulmuştur. Elde edilen bulgular sonucunda öğrencilerin Saltanat, Cumhuriyet ve Laiklik kavramlarına yönelik farklı metafor ürettikleri tespit edilmiştir. Yapılan analizler sonucunda öğrencilerin genel olarak “saltanat” kavramına yönelik olumsuz; “cumhuriyet” kavramına yönelik olumlu bir algı içerisinde oldukları görülmüştür. Bununla birlikte “laiklik” kavramına yönelik ise öğrencilerin zihinlerinde zıt bir algının oluştuğu ve bazı öğrencilerin kavrama yönelik düşüncelerini ifade etmekten kaçındıkları tespit edilmiştir.

Perceptions of 8th Grade Secondary School Students for the Concepts of the Sultanate Republic and Secularism

The aim of this study is to examine the thoughts of 8th grade secondary school students on the concepts of “Sultanate, Republic and Secularism” through the metaphors they have developed. The “Phenomenology” pattern, one of the qualitative research patterns, has been used in the study. The study group of the study has consisted of 85 students studying at the 8th grade level of two different public schools in the center of Elazig in the autumn period of academic year 2019-2020. It was ensured that the students’ participation in the study was voluntary-based. As the data collection tool in the study, “the student metaphors questionnaire for concepts” developed by the researcher was used. The data obtained from the study were classified through content analysis by the researcher in line with the expert opinion, and categories were created. Based on the findings, it was found that the students produced diverse metaphors for the concepts of Sultanate, Republic and Secularism. As a result of the analyses performed, it was revealed that the students had a negative perception for the concept of “sultanates and a positive perception for the concept of "republic". Nevertheless, it was found that the concept of “secularism” had an antagonistic perception in the students’ minds and some students refrained from expressing their thoughts on the concept.

___

  • Altındal, A. (2007). Laiklik: Enigma’ya Dönüşen Paradigma. Alfa yayınları.
  • Aziz, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri. Nobel yayıncılık.
  • Bal, M. & Gök, S. (2011). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki cumhuriyet, saltanat ve liderlik kavramlarını algılayışları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 1183-1198.
  • Batuhan, H. (1954). Lâiklik ve Dini Taassup. Laiklik I. Milli Tesanüt Birliği yayını: 4.
  • Bingöl, B. (2007). Türkiye’de Cumhuriyet Rejiminin Kurulmasında Eğitimin Rolü. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Canikli, İ. (2006). Siyasî kültürde saltanata dayanak kabul edilen rivayet üzerine bir değerlendirme. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 6(1), 265- 295.
  • Çalışoğlu, M. (2019). İslami ilimler fakültesi öğrencilerinin “saltanat ve cumhuriyet” kavramlarına ilişkin metaforları. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 7(2), 542-558.
  • Çeçen, A. (1994). Atatürk ve Cumhuriyet. İmge kitabevi.
  • Çeçen, A. (2003). Atatürk ve Cumhuriyet. İmge kitabevi.
  • Çiftçi, B. & Tangülü, Z. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının Atatürk ilkeleri hakkındaki metaforik algıları. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 381-395.
  • Dickmeyer, N. (1989). Metaphor, model and theory in education research. Teachers College Record, 91(2), 151-160.
  • Dinç, A. C. (2019). Hilafetin Saltanata Dönüşmesinde Hulefa-i Raşidin Dönemindeki Vilayet Sisteminin Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Duman, M. Z. (2010). Türkiye’de laiklik sorununun siyasal temelleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 284-303.
  • Gözler, K. (1999). Hukuk açısından monarşi ve cumhuriyet kavramlarının tanımı sorunu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 54(1), 51- 62.
  • Gözler, K. (2010). Türk Anayasa Hukuku Dersleri. Ekin basım yayın dağıtım.
  • Güner, Z. (2006). Atatürk, cumhuriyet ve demokrasi. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 41-51. http:// www.tdk.gov.tr
  • İnan, A. (2000). Medeni bilgiler ve Mustafa Kemal Atatürk’ün elyazıları. Atatürk Araştırma Merkezi yayınları.
  • Kocatürk, U. (1984). Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri. Olgaç basımevi.
  • Ozankaya, Ö. (1993). Türkiye’de Laiklik: Atatürk Devrimlerinin Temeli. Cem yayınevi.
  • Özkaya, Y. (1993). Türk basınında cumhuriyetin ilanının öncesi ve sonrası. Atatürk Yolu Dergisi, 3(11), 279-310.
  • Patton, M. Q. (2002). Qualitative Research and Evaluation Methods. Sage publication.
  • Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 281-326.
  • Sertel, E. (2009). Laiklik ve Türkiye’de Laiklik Sorunu. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Şimşir, E. (2012). Laiklik Teorileri Açısından 1938 – 1950 Dönemi Türkiyesi'nde Laiklik Anlayışı. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Turan, A. M. (2018). Türkiye’nin yeni yönetim düzeni: cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi. Social Sciences Research Journal, 7(3), 42-91.
  • Turan, S. (2011). Plato’nun ‘Cumhuriyet’ ve Aristo’nun ‘Politika‘ Adlı eserlerinde eğitim kavramı. Eğitim ve Bilim Dergisi, 36(162), 31-38.
  • Ulusoy, K. & Yelken, T. (2009). İlköğretim 4. ve 5.sınıf öğrencilerinin Atatürkçülük ile ilgili kavramları algılamaları. Kırgızistan Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22, 213-223.
  • Ünal, S. (2017). Mustafa Kemal Paşa’nın yol arkadaşlarının cumhuriyet’in ilanı’na tepkileri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(3), 665-675.
  • Ünlü, Ş. (2018). Türkiye’de Laiklik Anlayışı Üzerine Eleştirel bir İnceleme: Anayasa Mahkemesi Kararlarında Laiklik. Yayınlanmamış yüksek Lisans tezi, Ardahan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin yayıncılık.
  • Yurtseven, Y. & Şahin, G. N. (2016). Klasik dönem Osmanlı hukukunda padişahın yargı yetkisi. Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, 1, 159-206.