NİETZSCHE VE HEİDEGGER’İN ALMAN FAŞİZMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNE DAİR BİR İNCELEME

Literatürde faşizm, özellikle Alman faşizmi örneği üzerinden incelenen bir ideoloji olarak önemlidir. Alman siyasi tarihinde faşizmin yükselişini açıklamak için farklı dinamikler dikkate alınarak analizler yapılmaktadır. Bu çalışmada Nazi ideolojisinin felsefi kökleri ile sınırlı bir inceleme yapmak amaçlanmıştır. Faşizmin felsefi arka planının incelenmesinde Fichte, Nietzsche ve Heidegger dikkate alınarak bu filozofların Nazizm ile aralarındaki ilişki açıklanmaya çalışılmıştır. Fichte ile Nietzsche’nin Nazizmi besleyen düşünceleri faşizmin özellikleri açısından değerlendirildikten sonra Heidegger incelenmiştir. ‘Faşizmin filozofu’ olarak Heidegger’in düşünceleri ile Hitler’in düşünceleri arasındaki paralellikler analiz edilerek Alman faşizminin felsefi ve tarihsel köklerini tartışmaya açmak amaçlanmıştır. Bu bağlamda Fichte ile Nietzsche’nin faşizmi hazırlayan ve besleyen düşünürler olduğu, Heidegger’in ise Nazizmi inşa edici ve destekleyici bir filozof olduğu tezi öne sürülmüştür. Bu makalede Alman faşizmine özgü kavramların arka planı, Alman felsefesi içinden değerlendirilmiştir.

___

Arendt, H. (2003). İnsanlık Durumu. Çev. Bahadır Sina Şener. İletişim: İstanbul.

Armaoğlu, F. (2005). 20.yy Siyasi Tarihi. Alkım Yayınları: İstanbul.

Brinton, C. (1940). The National Socialists' Use of Nietzsche. Journal of the History of Ideas. Vol. 1. No. 2 (Apr., 1940). ss. 131-150.

Bora, T. (2003). Türk Sağının Üç Hali. Birikim Yayınları: İstanbul.

Callinicos, A. (2004). Toplum Kuramı. İletişim Yayınları: İstanbul.

Çağmar, M. (2017). Sanat Eserinde Hakikat: Martin Heideggerve Walter Benjamin, e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi. Cilt: 9. Sayı:2 (18). ss. 599-611.

Çelebi, E. (2016). Heidegger’in Hiçlik Çözümlemesine Varlık ve Zaman Çerçevesinde Bir Bakış, Beytülhikme. Sayı 6. ss. 47-62.

Çüçen, K. (2006). Heidegger ve Felsefe. Flsf. Sayı 1. Ss. 7-24.

DostalR. J. (1994). Heidegger's Illiberal Politics, The Review of Metaphysics. Vol. 47. No. 3 (Mar.). ss. 517-555.

Geroulanos, S. (2006). The Anthropology of Exit: Bataille on Heidegger and Fascism. October 117, Summer 2006. ss. 3–24. © 2006 October Magazine, Ltd. and Massachusetts Institute of Technology.

Gillespie, M.A. (2000). Martin Heidegger's Aristotelian National Socialism, Political Theory. Vol. 28. No. 2 (Apr.). ss. 140-166.

GolombJ. (2002). How to De-Nazify Nietzsche’s Philosophical Anthropology?, Nietzsche, Godfather of Fascism?. ss. 19-47.

Golomb J., Wistrich, R. S. (2002). Introduction 1, Nietzsche, Godfather of Fascism?. ss. 1-16.

Golomb J., Wistrich, R. S. (2002). Nietzsche, Godfather of Fascism?. on the uses and abuses of a philosophy edited by Jacob Golomb and Robert S. Wistrich Princeton University Press Princeton and Oxford Copyright.

Gökberk, M. (2000). Felsefe Tarihi.Remzi Kitabevi: İstanbul.

Göze, A. (1995). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler. Beta Yayınları: İstanbul.

Guiomar, J.Y. (2003). Siyasal Romantizm. çev.İsmail Yerguz, P.Raynoud ve S.Rials içinde. İletişim. ss. 781-786.

Heidegger, M. (2001). Nietzsche’nin Tanrı Öldü Sözü ve Dünya Resimleri Çağı. çev. Levent Özşar. Asa Kitabevi: Bursa.

Heidegger, M. (2004). Varlık ve Zaman. Çev. Aziz Yardımlı. İdea : İstanbul.

Kadıoğlu, A. (1993). Devletini Arayan Millet: Almanya Örneği. Toplum ve Bilim. Sayı: 62. ss. 95-110.

Kissinger, H. (2000). Diplomasi. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları: Ankara. Tarih Dizisi: 29.

Lee, S. J. (2014). Avrupa Tarihinden Kesitler 1789-1980. Çev. Savaş Aktur. Dost Kitabevi: Ankara.

Lovea, J. , MENGB, M. (2017). Heidegger and Post-Colonial Fascism. Nationalities Papers. Vol. 45. No. 2. ss. 307–320.

Mcneill, W. H. (1998). Dünya Tarihi. çev. Alaaddin Şenel. İmge Kitabevi: Ankara.

Megill, A. (1998). Aşırılığın Peygamberleri. çev. Tuncay Birkan. Bilim ve Sanat: Ankara.

Mıchel, H. (2011). Faşizmler. çev. Füsun Üstel. İletişim Yayınları: İstanbul.

Newsinger, J. (2018). ‘Giants are Vermin’: Orwell, Fascism and the Holocaust’. George Orwell and the Left. Pluto Press, ss. 52-71.

Nietzsche, F. (2000). Ahlakın Soykütüğü Üstüne. çev. Ahmet İnam. Gündoğan Yayınları.

Nietzsche, F. (1997). İyinin ve Kötünün Ötesinde. çev. Ahmet İnam. Gündoğan Yayınları.

Rabinbach, A. (1994). Heidegger's Letter on Humanism as Text and Event. New German Critique. No. 62 (Spring -Summer). ss. 3-38.

Raynaud, P., RİALS, S. (2003). Siyaset Felsefesi Sözlüğü. İstanbul: İletişim Yayınevi.

Raynoud, P. (2003). Nietzsche, Friedrich. çev. Hüsnü Dilli. P.Raynoud veS.Rials (ed.) içinde. ss. 627-633.

Redner, H. (2002). Philosophers and Anti-Semitism, Oxford University Press, Modern Judaism. Vol. 22. No. 2 (May, 2002). ss. 115-141.

Renaut, A. (2003). Fichte Johan Gattlieb. çev.İsmail Yerguz. P.Raynoud ve S. Rials (ed) içinde. İletişim: İstanbul. ss. 333-338.

Salem-Wiseman, J. (2003). Heidegger's Dasein and the Liberal Conception of the Self. Political Theory.Vol. 31. No. 4 (Aug.). ss. 533-557.

Sander, O. (1989). Siyasi Tarih. İlkçağlardan 1918’e. İmge Kitabevi: Ankara.Sander, O. (1996). Siyasi Tarih. 1918-1994. İmge Kitabevi: Ankara.

Sosoe, L.K. (2003). Ulus. çev. Emel Ergun. P.Raynoud, S.Rials (ed). İletişim Yayınevi. ss. 929-934.

Swazo, N. K. (1993). L'Affaire Heidegger. Human Studies. Vol. 16. No. 4. ss. 359-380.