MOTIF-ORIENTED CHARACTERISTICS OF THE TURKISH CARPETS ILLUSTRATED IN ENGLISH ARISTOCRATIC PORTRAYS OF RENAISSANCE AND EFFECTS OF THE CARPETS ON BRITISH CARPET PRODUCTION

The Turkish carpets with a great importance in world’s carpet history have their origins in Pazırık Carpet, the world’s oldest and the first knotted carpet which was produced by the Central Asian Turks. Carpet tradition of Turks was kept by the Anatolian Seljuk Empire. It had its golden age with the naturalist carpets woven in Bursa and its vicinity in the 16th century that corresponds to the Ottoman period. The Turkish carpets included in the religion and society-thematic paintings made in Renaissance period by the European painters in various countries were regarded as the expression of wealth and magnificence. The Ottoman-Turkish carpets illustrated in portraits of the English aristocrats as well influenced the English carpet art in addition to adding aesthetic values to the paintings. In this study performed in this context, literature of the portraits of English aristocrats that involve Turkish carpets was reviewed. Besides, painters of the paintings, the aristocrat’s portrayed and motif-oriented characteristics of the Turkish carpets were addressed in detail. It was aimed to reveal the place of the carpets addressed within the discipline of art history, in Turkish cultural history and their effects on the British carpet production. In conclusion, it was turned out that they place premium on Turkish culture and art.

Rönesans Dönemi İngiliz Aristokrat Portrelerinde Betimlenen Türk Halılarının Motifsel Özellikleri ve Halılarin İngiliz Halı Üretimine Olan Etkileri

Dünya halı tarihinde büyük önemi olan Türk halılarının kökeni, Orta Asya Türklerinin üretimi, dünyanın en eski ve ilk düğümlü halısı Pazırık Halısına dayanmaktadır. Türk halı geleneği, Anadolu Selçukluları ile devam etmiş, 16. yüzyıl’da Osmanlı dönemi Uşak ve çevre bölgesi halıları ile zirveye ulaşmıştır. Rönesans döneminde Avrupalı ressamların yaptıkları dini ve sosyal içerikli tablolarda görünen Türk halıları, zenginliğin ihtişamın ifadesi sayılmışlar, İngiliz aristokratlarının portrelerinde tasvirlenen Osmanlı-Türk halıları ise tablolara kattıkları estetik değerler yanında, İngiliz halı sanatına etki de etmişlerdir. İngiliz portre sanatında tasvirlenen Türk halılarının motif özelliklerinin, İngiliz halı sanatına olan etkilerinin saptanmasının amaçlandığı bu çalışmada yöntem olarak, İngiliz aristokratlarının Türk halıları ile göründükleri portre çalışmalarının literatür taramaları yapılmış, tabloların sanatçıları, betimlenen aristokratlar ve Türk halılarının motifsel özellikleri detayları ile ele alınmıştır. Dünya halı sanatına etki eden Türk halı sanatının her yönüyle geliştirilerek yaşatılmasının, Türk kültür ve sanatı açısından büyük önemi olduğu sonucuna varılmıştır.

PDF

___

Adanır, E. Ö. & Öztürk, B. (2010). Osmanlı İmparatorluğu ve İngiltere arasindaki hali ticareti: Anadolu ve İngiliz Halıları. Akdeniz Journal of Art, 3 (5), 117-126.

Aslanapa, O. (2005). Türk Halı Sanatının Bin Yılı. İnkılap.

Aksoy, E. (2010). Avrupalı Ressamların Tablolarında Resmedilen Transilvanya Halıları Olarak Adlandırılan Batı Anadolu Halıları. STD, 211-235. e-ISSN 2149-6595.

Atalay, B. (1967). Türk Halıcılığı ve Uşak Halıları. Türkiye İş Bankası-Kültür

Atasoy, N. & Uluç, L. (2012). Osmanlı Kültürünün Avrupa’daki Yansımaları.1453-1699 Armaggan.

Ayaönü, Y. (2016). Erken dönem ortaçağ Avrupa tarihi (395-1000). Prof. Dr. Erhan Afyoncu (Ed.) Prof. Dr. Levent Kayapınar (Ed.), Ortaçağ Yeniçağ Avrupa Tarihi içinde (s. 2-25). Anadolu Üniversitesi.

Cerasano, S. & Davies, M. W. (1996). Renaissance Drama by Women: Texts and Documents. Routledge.

Çokay, M. Ö. (1999). XV-XVIII.yy Avrupası’nda masa örtüsü Türk halıları. Ev Tekstili, (22) Turkish Home Textile Industrialists' Association.

Erdmann, K. (1957). Der Turkische Teppische Des Jahrhunderts-15. Asır Türk Halısı (H.Taner, Çev.). İstanbul Edebiyat Fakültesi.

Ertuğ, A. (1969). Turkish Carpets from the 13th–18th centuries. Tekstilbank Kültür.

Fawcett, J. (1998-2001). Historic Floors, Their Care and Conservation. Archıtectural.

Franses, M. (2007). Erken Türk Halılarının Kısa Tarihi, Tanrıya Adanmış Halılar, Transilvanya kiliselerinde Anadolu halıları 1500-1750. Sakıp Sabancı Museum.

Frederick, D. (1836). Issue of the Exchequer of the Reign of the James 1. John Rodwell.

Gittings, C. (2006). Tudors Ulusal Portre Galerisi Kitabı. Scala.

Gombrich, E. H. (1980). Sanatın Öyküsü. Remzi Kitabevi.

Gürçağlar, A. (1998). Yansımalar, gelenekler ve değişim. Antik&Dekor Dergisi, (45), 154-160.

Hearn, K. (1995). Dynasties: Painting in Tudor and Jacobean England 1530–1630. Rizzoli.

James, R. N. (1896). Painters and Their Works. L.U. Gill.

James, S, E. (1996). Leydi Jane Gray veya Kraliçe Kateryn Parr. Burlington Magazine. 138 (1114): 20–24.

James, S. (2009). Catherine Parr: Henry VIII’s Last Love. The History. Jeffree. G. (2014). Leemput,, Remi van. Oxford University.

King, D. & Sylvester, D. (1983). The Eastern Carpet in the Western World, from the 15th to the 17th century.

Maclean, G. (2009). Doğu’ya Bakış: 1800 Öncesi Dönem İngiliz Yazmaları ve Osmanlı İmparatorluğu (Sinan Akıllı, Çev). ODTÜ Geliştirme Vakfı.

Mert, O. (1989). Halıcılığımız üzerine uşak halilari. Tekstil&Teknik, (57).

Mills, J. (1975). Carpets in Pictures. National Gallery.

Mills, J. (1978). Early Animal Carpets in Western Paintings. Halı, I (3), 234-243.

Mills, J. (1978). Small Pattern Holbein Carpets in Western Paintings. Halı, I (4), s.326-334.

Mills, J. (1981). Lotto Carpets in Western Paintings. Halı, IV (I), 53-55.

Murray, P, L. (1996). Sanat ve Sanatçılar Sözlüğü. Penguen.

Nicolas, N, H. (1830). Elizabeth of York’un Özel Çanta Masrafları. W.Pickering,

Ölçer, N. & Franses, M. (2007). Tanrıya Adanmış Halılar: Transilvanya Kiliselerinde Anadolu Halıları, 1500-1750. Sakıp Sabancı Müzesi.

Payne, H. (2004). Howard, Katherine, Countess of Suffolk, Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University.

Polo, M. (1955). La Description du Monde (L. Hambis, Çev.). Librairie C.Klincksieck.

Robert, W, K. (1970). Elizabeth's Admiral: The Political Career of Charles Howard, Earl of Nottingham, 1536–1624. The Johns Hopkins.

Rudenko, S. I. (1970). Frozen Tombs of Siberia-the Pazyryk Burials of İron Age Horsemen (M.W. Thompson Çev.). University of California.

Sherill, S. B. (1996). Carpets and Rugs of Europe and America. Aberville.

Sönmez, Z. (2006). Türk-İtalyan Siyaset ve Sanat ilişkileri. Bağlam.

Strong, R. (1969). The English İcon: Elizabethan and Jacobean Portraits. National Portrait Gallery.

Sweetman, J. (1988). The Oriental Obsession: Islamic İnspiration in British and American Art and Architecture 1500-1920. Cambridge University. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (June 2011), 13 (1), 275-291.

Ungerer, G. (1998). Juan Pantoja de la Cruz ve 1604/5'te İngiliz ve İspanyol mahkemeleri arasinda hediyelerin dolaşimi. Shakespeare Studies, John Leeds Barroll (Ed.), Fairleigh Dickinson University, 145.

Williamson, D. (2010). Kings & Queens. Ulusal Portre Galerisi. Yetkin, Ş. (1993). Türk Halı Sanatı. Başlangıcından Bugüne Türk Halı Sanatı içinde (s.311-342). Türkiye İş Bankası.

Yetkin, Ş. (1981). Historical Turkish Carpets in Turkey. Türkiye İş Bankası Kültür.

Yetkin, Ş. (1964). İstanbul Türk ve İslam eserleri müzesinde bulunan bazı halılar ve rönesans ressamlarının eserleri. Türk Kültürü Araştırmaları, (2), .208-222.

Yetkin, Ş. (1982). Türk halı sanatından bir teknik özellik. Vakıflar Dergisi, (XVI), 119-123.

Yıldız, N. (2002). İngiliz kültüründe osmanlı etkileri, Türkler (prep.for publ. Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek and Salim Koca’. Yeni Türkiye, 564-580.