İBN ÂŞÛR VE MÜNÂSEBET İLMİ

Kur’ân ayetleri veya sûreleri ya da ayetler ile sûrenin ana teması arasında bir irtibatın olduğu müfessirler tarafından ifade edilmektedir. Hatta bu konuda “Münâsebetü’l- Kur’ân” adı altında bir Kur’ân ilmi oluşmuştur. Bazı müfessirlerin bu ilme ve Kur’ân’daki ayetler, sûreler arasındaki bu irtibata çok önem verdikleri görülmektedir. Bu müfessirlerden birisi de XX. yüzyıl âlimlerinden Tunuslu Muhammed Tahir İbn Âşûr’dur. Makalemizde İbn Âşûr’un “et-Tahrîr ve’t-Tenvîh” isimli tefsirinde münâsebet ilmiyle ilgili konuları araştırdık. Önce kısa olarak İbn Âşûr’u tanıtmaya ve münâsebet ilmiyle ilgili özet denilebilecek bilgiler sunmaya çalıştık. Daha sonra “İbn Âşûr’un Münâsebet İlmindeki Yeri Ve Önem Atfettiği Yönleri” başlığı altında, İbn Âşûr’un münâbet ilmindeki konumu, ayet-i kerimeler ve sûreler arasındaki münâsebete ya da ayet- i kerimeler ile sûrenin ana teması arasındaki irtibata yaklaşımını ve bu husustaki özgün metodunu ifade etmeye gayret ettik. Konumuzla ilgili tefsirinde birçok örnek olmasına rağmen uzatmamak adına ve yerimizin kısa olması nedeniyle az örneklerle yetindik. İbn Âşûr’un Kur’ân’daki münâsebet konusunu işlerken takip ettiği metot ve kaideleri maddeler halinde misalleriyle beraber açıkladık.

İbn Aashur and the İlm of Munasabatul-Quran

There is a relation between verses of Quran and surah, and the common subjects between them, which was described by Interpreters, even though they made a new science (ilm) of Quran which they called it Quran events "Munasabatul_Quran Some Interpreters gave this science a lot of attention, one of these Interpreters is the XX century Tunisian Mohammed Tahir İbn Aashur. İn our article we discussed. The ilm of Munasabatul_Quran in an interpretation book of İbn Aashur "Al_Tahrir and Al_Tanwer". First we tried to introduce İbn Aashur and The ilm of Munasabatul_Quran briefly, Then under this article "the position of Ibn Ashur in the ilm of Munasabatul_Quran and the thing he showed curiosity toward”; We worked to write down the rules of his own methods to describe the relations between verses and surah of Quran and their common subject. Because of the plenty, examples in this book we could not spot a light on each one of them owing to we explained every rule of his method with an example.

PDF

___

Coşkun, A. (1999). İbn Âşûr. DİA. Diyanet Vakfı yayınları.
el-Haşâişî, Muhammed b. Osman (1982). Tarîhu Câmii’z-Zeytûne, Dâru’l- Garbi’l-İslamî.
el-Kattân, Mennâ’ (tarihsiz). Mebâhisü fî Ulûmi’l-Kur’ân, 22. Baskı, Müessesetü’r-Risâle.
el-Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebû Bekir b. Ferhu’l-Ensârî Hazracî Şemsuddin (ö. 671) (Tarihsiz). Tefsiru’l-Kurtubî el-Câmiu li Ahkâmi’l-Kur’ân, Tah. Ahmedü’l-Berdûnî ve arkadaşı, 2. Baskı, Dâru Kütübi’l-Mısriyye.
er-Râgıp, el-Hüseyin b. Muhammed İbnü’l-Mufaddal el-İsfehânî, el-Müfredât fî Garîbi’l-Kur’ân, Tah. Safvân Adnân ed-Dâvî, Dâru’l-İlm ed-Dâru’ş- Şâmiyye.
er-Râzî, el-İmam Muhammed b. Ebî Bekiri’r-Râzî. Muhtâru’s-Sahâh, Yeni baskı, Tah. Mahmud Hâtır, Dâru’n-Neşr, Mektebetü Lübnan.
ez-Zeriklî, Hayruddin b. Mahmut b. Muhammed b. Ali b. Fâris (2002). el-E’lâm, 15. Baskı, Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn.
ez-Zerkeşî, Bedruddin Muhammed b. Abdullah, el-Burhân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Tah. Muhammed bu’l-Fazl İbrahim (1957). Birinci baskı, Medâru’l- Ma’rife.
ez-Zemahşerî, Cârullah Mahmud b. Ömer (ö. 538/1144). el-Keşşâf an Hakâikı’t- Tenzîl ve Uyûni’l-Ekâvîl fî Vucûhi’t-Te’vîl, Matbaatu Mustafa Muhammed.
Fîrûzâbâdî, Mahmud b. Yakup (ö. 817/1415) (1426/2005). el-Kâmûsu’l-Muhît, Tah. Muhammed Neîmü’l-Argusûsî ve diğerleri, Müessetü’r-Risâle li’t- Tabâa ve’n-Neşr ve’t-Tevzî’. 8. Baskı.
İbn Âşûr, Muhammed et-Tahir b. Muhammed b. Muhammed et-Tahir et-Tûnusî (1879-1973) (1984). et-Tahrîr ve’t-Tenvîr (Tahrîru’l-Ma’ne’s-Sedîd ve Tenvîru Akli’l-Cedîd ve Tefsiru’l-Kitabi’l-Mecîd), ed-Dâru’t-Tûnusiyye.
İbn Fâris, Ebu’l-Hüseyin Ahmed b. Fâris b. Zekeriyya (1418/1998). Mu’cemü’l- Mekâyîs fi’l-Lüga, Tah. Şehâbüddin Ebû Amr, Dâru’l-Fikr, 2. Baskı.
İbnü’l-Hôcah, Muhammedü’l-Habîb (2004). Şeyhu’l-İslami’l-Ekber Muhammedü’t-Tahir b. Âşûr. Vizâratü’l-Evkâf, 1. Baskı.
İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Cemaleddin Muhammed b. Mükerrem (ö. 711/1311) (1990). Lisânü’l-Arab, Dâru Sâdır.
Kabakçılı, O. (2014). Hz. Musa Kıssasında İşari Anlamlar. Birinci baskı, İlahiyat Yayınevi.
Kabakçılı, O. (2002). Yöntem ve İçerik Açısından Kuşeyrî’nin Letaifu’l-İşaratı. Yayınlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.
Mahfûz, M. (1990). Terâcimü’l-Müellifîne’t-Tûnisiyyîn. Dâru’l-Garbi’i-İslamî, 2. Baskı.
Mustafa, İ. M. & diğerleri (Tarihsiz). el-Mu’cemü’l-Vasît, Dâru’d-Da’ve. Râzî, Fahruddin Muhammed b. Ömer (ö. 606/1210). Mefâtihu’l-Gayb. Dâru’l- Fikr.
Suyûtî, Celâleddin Abdurrahman b. Ebî Bekir (1424/2005). Nevâhidü’l-Ebkâr ve Şevâridü’l-Efkâr, Câmiatü Ümmü’l-Kurâ, Suûdiyye.
Yâkûtü’l-Hamavî, Şehâbü’d-Din Ebû Abdullah Yâkût b. Abdullahi’r-Rûmî’l- Hamavî (ö. 626h) (1995). Dâru Sâdır, 2. Baskı.
Yılmaz, M. F.(2005). Ayetler ve Sûreler Arasındaki Münasebet. T.D.V. yayınları.