ESKİ TÜRK DEVLETLERİNDE AİLE VE EVLAT EDİNME(TUTUNCU OĞUL) MESELESİ

Aile, nesli ve dolayısıyla toplumu devam ettirme arzusunu içeren ana-babalık, sevgi ve şefkat duygularını barındıran duygusal bir temele dayanmaktadır. Eski Türklerde aile yapısı ilk olarak çekirdek aile şeklinde kendisini göstermektedir. Eski Türk toplumlarında çocuk sahibi olmak son derece önemli olup, bazı Türk kavimlerinde evliliğin ancak çocuğun doğumuyla tam olarak geçerli hale gelmiş sayılacağı kabul edilmektedir. Bu derece önem arz eden çocukların aile içerisindeki rolü de anne ve babanın rolü kadar önemlidir. Bunda, göçebe yaşam tarzı ve eski Türklerin hüküm sürdüğü bozkır coğrafyasının koşulları göz ardı edilemez. Zor yaşam koşulları çocukların bir an önce büyüyüp ailelerine yardımcı olmalarını gerektirmektedir. Bu yüzdendirki Eski Türk devletlerinde birçok sebepten dolayıdırki evlat edinme kurumunun tarihin çok eski dönemlerinden itibaren eski Türk toplulukları arasında yer aldığı ve büyük bir ciddiyetle uygulandığı bilinmektedir. Çalışmamızda Eski Türklerdeevlat edinme “tutunçu oğul” meselesi etraflı bir biçimde ele alınırken diğer kültürlerdeki evlatlık müesseselerine değinilmeye çalışılmıştır.

___

AKMATALIYEV, A. (2000), Kırgızdın köönörbös döölöttörü.Bişkek, Şam.

ALİ CEVAD. (1993), el Mufassal fî Târîhi’l-Arab Kable’l-İslam, Bağdat.

ALİMBEKOV, A. (1996). Kırgız etnopedagogikası. I. Bölük. Bişkek, Altın-Tamga.

ARSAL, Sadri Maksudi. (1948), Umumi Hukuk Tarihi, İstanbul Matbacılık, İstanbul.

ARSAL, Sadri Maksudi. (2014), Türk Tarihi ve Hukuk, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.

ARSEBÜK, Esat. (1940), Aile Hukuku,Ankara Hukuk Fakültesi Baskı, Ankara.

ATAAY, M. Aytekin. (1957), Medeni Hukukta Evlat Edinme, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul.

AVCI, Mustafa. (2014), Türk Hukuk Tarihi Dersleri,Mimoza Yayınevi, Konya.

CAFEROĞLU, Ahmet. (1939), “Türk Teamül Hukukunda Evlatlık Edinme Meselesi", THİTM, ss.97-118.CAFEROĞLU, Ahmet. (1993), Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü, Enderun Kitabevi, İstanbul.

CİN, Halil, Akgündüz Ahmet. (1995), Kamu Hukuku,Osmanlı Araştırmaları Vakfı Yayınları,İstanbul.

CİN, Halil. (1988), Eski Hukukumuzda Boşanma,Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya.

DOĞAN, İsmail. (2009), Dünden Bugüne Türk Ailesi: Sosyolojik Bir Değerlendirme, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.

DÖNDÜREN, Hamdi. (1990), “Evlat Edinme”, Şamil İslam Ansiklopedisi, İstanbul.

EKİNCİ, Ekrem Buğra. (2014), Osmanlı Hukuku, Arı Sanat Yayınları, İstanbul.

ERGİN, Muharrem. (2013), Orhun Abideleri, Boğaziçi Yayınları, İstanbul.

GALANTI, Avram. (1925), Hammurabi Kanunu,İstanbul Kağıtçılık ve Matbaacılık Anonim Şirketi,İstanbul.

GÖKALP, Ziya. (2013), Türk Medeniyeti Tarihi, Bilgeoğuz Yayınları, İstanbul.

GÖMEÇ, Saadettin Yağmur. (2014), Türk Tarihinden İzler II, Berikan Yayınevi, Ankara.

GÜLER, Ali. (1992), “İlk Yazılı Türkçe Metinlerde Aile ve Unsurları”, Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, T.C. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları, Ankara, ss. 61-73.

İNAN Abdülkadir. (1987), “Türk Düğünlerinde Egzogami İzleri”, Makaleler ve İncelemeler, AKDTYK Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, ss. 341-349.

İNAN, Abdülkadir. (1948), “Göçebe Türk Boylarında Evlatlık Müesseseleriyle İlgili Gelenekler”, AÜDTCFD,C. 6, S. 3, Mayıs-Haziran, ss. 127-137.

İNAN, Abdülkadir. (1987), Makaleler ve incelemeler, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.İZGİ, Özkan. (1987), Uygurların Siyasi ve Kültürel Tarihi, (Hukuk Vesikalarına Göre), Türk Kültürü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.

KAFESOĞLU, İbrahim. (1980), Eski Türk Dini, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.

KARADENIZ, Özcan. (1974), Roma Hukuku,Ankara. KOCA, Salim. (2002), “Eski Türklerde Sosyal ve Ekonomik Hayat”, Türkler, (Edt. Hasan Celal Güzel-Kemal Çiçek-Salim Koca), C. III, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, ss. 8-53.

KOSCHAKER Paul, Ayiter Kudret. (1977) Roma Özel Hukukunun Ana Hatları, Ankara Üniversitesi, Ankara.

KURAT, A. Nimet. (1937), Peçenek Tarihi,Devlet Basımevi, İstanbul.

KURTUBI, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmet el-Ensâri, el-Câmiu Li Ahkâmi’l-Kur’an,Beyrut, (Tarihsiz).

MAHMUT, Kaşgarlı. (2006), Divanü Lugat-it-Türk, (Çev. Besim Atalay), C. I-II-III-IV, AKDTYK Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.

NADELYAYEV, B. M. ve Nasilov, D. M. (1969). Drevneturkskiy slovar. Leningrad: İzdatelstvo Nauka Leningradskoye Otdeleniye.

ÖGEL, Bahaeddin. (1971), Türk Kültürünün Gelişme Çağları, M.E.B. Yayınları, İstanbul.

ÖGEL, Bahaeddin. (1988), Türk Kültürünün Gelişme Çağları,Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul.

ONAY, İbrahim. (2012), “Eski Türk Toplumunda Aile Düzeni ve Bunun Dini, Siyasi Hayata Yansımaları”, International Journal of Social Science, Vol. 5, Issue 6, December, ss. 347-357.

ORKUN, Hüseyin Namık. (1987), Eski Türk Yazıtları,AKDTYK Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.

PAMİR, Aybars. (2003), “Türkler’in Geleneksel Dini Şamanizm’in Orta Asya Eski Türk Kamu Hukuku’na Etkisi”, AÜHFD,C. 52, S. 4, ss. 155-185.

ROUX, Jean-Paul .(1989), “Ortaçağ Türk Kadını: I. Oyma yazı Metinlerine Göre Kadın”,(Çev. Gönül Yılmaz), Erdem,C. 5, S. 13, Ocak, Ankara, ss. 199-226.

SÂBÛNI, Muhammed Ali. (1999), Tefsîru Âyâti’l-Ahkâmi mine’l-Kur’an, Beyrut.

SEVİNÇ, Necdet. (1987), Eski Türklerde Kadın ve Aile, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul.

SEYYID KUTUB, Fî Zilâli’l-Kur’an, (Ter. Bekir Karlığa, M. Emin Saraç, İ. Hakkı Şengüler), İstanbul, (Tarihsiz). XII.THOMSEN, Vilhem. (1993), Çözülmüş Orhun Yazıtları, (Çev. Vedat Köken), AKDTYK Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.

ÜÇOK, Coşkun-Mumcu Ahmet-Bozkurt Gülnihal. (2002), Türk Hukuk Tarihi, Savaş Yayınevi, Ankara.

UMUR, Ziya. (1987), Roma Hukuku Ders Notları, Beta Yayınevi, İstanbul.

ÜNAL, A. (2010), Günümüz Kırgız Toplumunda Doğum-Ölüm Geleneği Ve Bunun Tarihi İzleri (Narın bölgesi örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bişkek.

YAKUT, Esra. (2002), “Eski Türklerde Hukuk”, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. 1, S. 3, Eskişehir, ss. 401-426.