1902353

ATATÜRK’ÜN GENÇ DİPLOMATI VE TÜRKİYE'NİN MİLLETLER CEMİYETİ'NDEKİ İLK DAİMÎ TEMSİLCİSİ: CEMAL HÜSNÜ TARAY’IN HAYATI VE DİPLOMATİK FAALİYETLERİ

29 Ekim 1923 tarihinde Cumhuriyetin ilanının ardından yeni rejimin bürokrat ve devlet adamı gereksinimi genellikle İmparatorluk döneminde yetişmiş fakat Cumhuriyetin değerlerini benimseyen kadrolarla giderilmeye çalışılmıştır. Bunlar Mustafa Kemal Atatürk ve onun devrimlerine bağlı genç ve gözü pek insanlardı. Bu kişilerden biri de Cemal Hüsnü Taray’dır. Millî Eğitim Bakanlığından, milletvekilliğine, genel müdürlükten, büyükelçiliğe ve yazarlığa kadar birçok sahada memleketine hizmet etmiş olan Cemal Hüsnü Bey’in en önemli hususiyetlerinden biri de Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ndeki ilk daimî temsilcisi olmasıdır. Bu çalışmada 80 yıllık yaşamının büyük bir kısmını büyükelçi ve diplomat olarak geçiren, birçok uluslararası anlaşmaya Türkiye adına imza koyan Cemal Hüsnü Bey’in hayatı ve ağırlıklı olarak diplomatik faaliyetleri ile ilgili bilgiler verilmiştir.

Atatürk’s Young Diplomat and Turkey's First Constant Representative in the League of Nations: Cemal Hüsnü Taray, His Life and His Diplomatic Activities

Following the proclamation of the Republic in 29 October 1923, the need for bureaucrats and statesmen of the new regime was generally tried to be overcome by the people who grew up during the Imperial period but who were embraced the values of the Republic. These people were young and courageous people who were bound to Mustafa Kemal Ataturk and his revolutions. One of these people is Cemal Husnu Taray. One of the most important specialties of Cemal Husnu Bey, who served his country on many fields, like the Ministry of National Education, Member of Parliament, General Directorate, the Embassy and a writer, is Turkey's first constant representative in the League of Nations. In this study, information about the life and mostly diplomatic activities of Cemal Husnu Bey, who spent a great part of his 80-year life as ambassador and diplomat and who signed many international agreements on behalf of Turkey, was given

PDF

___

BCA, 490.301/1218.1.

BCA, 30.10.0/123.872.14

BCA, 490,01. 30.121.8.1

BCA, 030.10 / 195.335.3

BCA, 030.10./75.497.10.

BCA, 030.10/75.495.2.

BCA, 030.18/02.82.8.8.

BCA, 030.18/01.02.106.78.7

BCA, 030.18/01.02.96.89.16

BCA, 030.11/01.186.32.17.

BCA, 030.18/01.02.14.61.11

BCA, 030.18/01.02.17.5.12.

BCA, 030.18./01.02.23.69.16

BCA, 030.18/01.02.25.1.15.

BCA, 030.18.01/02.25.4.6.

BCA, 030.18/01.02.32.74.14.

BCA, 030.18/01.02.33.3.2.

BCA, 030.18/01.02.37.42.6.

BCA, 030.18/01.02.37.48.15

BCA, 030.18/01.02.41.83.6.

BCA, 030.18/01.02.44.27.10.

BCA, 030.18/01.02.43.17.15.

BCA, 030.18/01.02.51.10.7.

BCA, 030.18/01.02.58.78.7

BCA, 030.18/01.02.57.70.02.

BCA, 030.18/01.02.57.69.7

BCA, 030.18/01.02.61.08.14

Akşam Gazetesi

Cumhuriyet Gazetesi

İstikbal Gazetesi

Milliyet Gazetesi

Ulus Gazetesi

Yeniyol Gazetesi

Armaoğlu, Fahir, 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi I, Ankara 1992.

Boztemur, Recep, “Özel Girişimciliğin Gelişiminde Devletin Rolü: İş Bankası Örneği”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 29, s. 63-79.

Güçlü, Yücel, "The Nyon Arrengement of 1937 and Turkey", Middle Eastern Studies, Vol.38, No.1, January 2002, s. 53-70

Komisyon, TBMM Albümü 1920-2010, Cilt 1, TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü Yayınları No: 1.

Koraltürk, Murat, Ahmet Hamdi Başar’ın Hatıraları, Meşrutiyet, Cumhuriyet ve Tek Parti Dönemi, Cilt: 1, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2007

Küçükuğurlu, Murat – Başkaya, Muzaffer, “1924 Gümüşhane Ara Seçimleri ve Cemal Hüsnü Bey”, Gümüşhane Tarihi (İl Oluşunun 85. Yılında Gümüşhane Tarihi ve Ekonomisi Sempozyumu Tarih Bildirileri) 25-26 Mayıs 2010, Gümüşhane Üniversitesi Yayınları, No:3, Gümüşhane 2016.

Sözer, Ali Nazım, “Türk Harflerinin Kabulü ve Tatbiki Hakkında Kanun Eğitimde Birlik Hakkında Kanun ve Günümüzdeki Durumları”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 2, Yıl: 2005, s. 84- 107.

Şimşir, N., Bilal, Lozan Telgrafları I (1922-1923), TTK Basımevi, Ankara 1990.

Taray, Cemal Hüsnü, Atatürk İlkeleri Işığında Türkiye’de Demokrasi ve Sol, Yörük Matbaası, İstanbul 1971

Taşkın, Hüseyin, “Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne Girişi ve Türk Basınına Yansıması (1930-1932)”, Basılmamış Yüksek Lisan Tezi, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara 2006.

Turan, Şerafettin, Türk Devrim Tarihi, 3. Kitap 1. Bölüm, Bilgi Yayınevi, 2. Basım, Ankara, 2005.

Ulusan, Şayan, “Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne (Cemiyet-i Akvam) Girişi Öncesi ve Sonrası”, ÇTTAD, VII, Sayı: 16-17, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İzmir, Yıl: 2008, s. 237-258.

http://www.ansiklopedi.biz/biyografi/cemal-husnu-taray-kimdir