2019 TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI’NDAKİ (1-8. SINIFLAR) OKUMA KAZANIMLARININ YARATICI OKUMAYA UYGUNLUĞU

Türkçe dersinin öğrenme alanlarından biri olan okuma, öğrencinin yaşam boyukullanacağı temel becerilerden biridir. Bu anlayıştan hareketle, Türkçe Dersi ÖğretimProgramı (TDÖP), öğrencilerin birinci sınıftan sekizinci sınıfa kadar okuma-anlamabecerilerini geliştirmeye odaklanmaktadır. Okuma becerisinin geliştirilmesinde sonzamanlarda yaratıcı okuma, eleştirel okuma, tahmin ederek okuma, tartışarak okuma, sorusorarak okuma, canlandırarak okuma gibi alternatif okuma yöntem ve teknikleri ön planaçıkmıştır. Bunlar içerisinden özellikle yaratıcı okuma; okuduğunu anlama becerisini,okuma motivasyonunu ve okuma tutumunu olumlu yönde etkileyen önemli bir teknikolarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, TDÖP’deki okuma kazanımlarınınyaratıcı okumaya uygunluğunu tespit etmektir. Araştırmada veri toplama aracı olarakilgili literatürün derlenmesiyle oluşturulan ‘Yaratıcı Okumaya Uygunluk Ölçütleri’ formukullanılmıştır. Araştırmanın inceleme nesnelerini ise 2019 TDÖP’deki okumakazanımları oluşturmaktadır. Nitel bir yaklaşımla desenlenen araştırmada dokümaninceleme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise nitel araştırma tekniklerindeniçerik analizi ve betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, 2019 TDÖP’dekiilkokul düzeyinde (1-4. sınıflar) yer alan toplam 103 okuma kazanımından 14’ünün;ortaokul düzeyinde yer alan 142 okuma kazanımının 15’inin yaratıcı okumaya uygunolduğu tespit edilmiştir. İlkokuldan ortaokula kadar okuma kazanımlarındaki sayısal artışa rağmen yaratıcı okumaya uygun kazanımların aynı oranda artmadığı tespitedilmiştir.

Suitability of Reading Outcomes in the Turkish Course Curriculum in 2019 for Creative Reading

Reading, which is one of the learning areas of the Turkish course, is one of the basic skills that the student will use throughout his/her life. Based on this understanding, the curricula of the Turkish course focus on improving students' reading-comprehension skills from first grade to eighth grade. Recently, alternative reading methods and techniques such as creative reading, critical reading, guessing reading, reading by discussion, reading by asking questions and reading by acting have come to the fore in improving reading skills. Among these, especially creative reading emerges as an important technique that positively affects reading comprehension skills, reading motivation and reading attitude. This study aims to determine the suitability of reading outcomes in Turkish Course Curriculum (TCC) for creative reading. In the study, "Creative Reading Conformity Criteria Form" determined by the compilation of the relevant literature was used as the data collection tool. The study objects of the research constitute the reading outcomes in the 2019 Turkish Course Curriculum (TCC). Document analysis method was used in the research, which was designed with a qualitative approach. Content analysis and descriptive analysis, which are among qualitative research techniques, were used in the analysis of the data. As a result of the research, it was determined that 14 out of 103 reading outcomes at primary school level (grades 1-4) in 2019 TCC and 15 out of 142 reading outcomes at secondary school level were suitable for creative reading. Despite the numerical increase in reading outcomes from primary to secondary school, it was determined that the outcomes suitable for creative reading did not increase at the same rate.

PDF

___

Aktaş, E. (2017). Öğretmen adaylarının farklı metin türlerine yönelik soru sorma becerilerinin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Turkish Studies, 11(25), 99-118.
Akyol, H. (2019). Türkçe İlk Okuma Yazma Öğretimi. (17. Baskı). Pegem.
Ateş, M. (2008). İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Okuduğunu Anlama Düzeyleri ile Türkçe Dersine Karşı Tutumları ve Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Aytan, N. (2014). Türkçe Dersinde Yaratıcı Okuma Uygulamaları. Yayımlanmamış doktora tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Aytan, N. (2016). Eğitimde yaratıcı okuma. Millî Eğitim Dergisi, 45(209), 295- 313.
Bulut, F. (2018). Metinler arasılık kavramının kuramsal çerçevesi. Edebî Eleştiri Dergisi, 2(1), 1-19.
Bulut, K. & Çiftçi, Ö. (2014). 2006 Türkçe Dersi (6, 7, 8. sınıflar) Öğretim Programı’nda yer alan yazma kazanımlarının yaratıcı yazmaya uygunluğu. International Journal of Language Academy, 2(4), 375/384.
Büyükalan, S. (2016). Soru Sorma Sanatı. (2. Baskı). Nobel.
Cemiloğlu, M. (2004). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi. İstanbul: Aktüel.
Çotuksöken, Y. (2006). Okuma Etkinliği ve Yazınsal Metinler Bağlamında Yaşatıcı-Yaratıcı Okuma Yöntemi. Ankara Üniversitesi II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu gelişmeler, sorunlar ve çözüm önerileri, 4-6 Ekim 2006.
Foster, J. (2005). Yaratıcılık Fabrikası. Optimist.
Güftâ, H. & Zorbaz, K. Z. (2008). İlköğretim ikinci kademe Türkçe dersi yazılı sınav sorularının düzeyleri üzerine bir değerlendirme. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 205-218.
Güneş, F. (2000). Uygulamalı Okuma Yazma Öğretimi. Ocak.
Güneş, F. (2007). Ses Temelli Cümle Yöntemi ve Zihinsel Yapılandırma. Nobel.
Güneş, F. (2013). Türkçe Öğretimi Modeller ve Yaklaşımlar. PegemA.
Han, Ş. (2020). Yaratıcı Okuma Etkinliklerinin Ortaokul Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Becerisine Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Hızır, B. (2014). İlköğretimde Yaratıcı Okumanın Yaratıcı Düşünme Becerisine Etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Honig, A. S. (2001). How to promote creative thinking? Scholastic Early Childhood Today, 15(5), 35-40.
Işıksalan, S. N. (2018). Effects of intertextual reading on creative reading skills. International Online Journal of Educational Sciences, 10(4), 273-288.
İncik, Y. (2012). Yaratıcı okumanın sınır ötesi. https://www.edebiyatdefteri.com/ 96221-yaratici-okur-okumanin-sinir-otesi/, Erişim tarihi: 13.03.2021.
Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (17. Baskı). Nobel.
Kasap, D. (2019). Yaratıcı Okuma-Yaratıcı Yazma Çalışmalarının Yaratıcı Okuma, Okuduğunu Anlama, Yazma ve Yaratıcı Yazma Erişisine Etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Kıran, A. (2011). Yazınsal Okuma Süreçleri. Seçkin.
Kültür Bakanlığı. (2019). Türkiye Okuma Kültürü Haritası. http://medya.bkziletisim.com/TURKIYE_YAYINCILAR_BIRLIGI/OK UYAY_PLATFORMU_TANITIM_VE_BASIN_TOPLANTISI_YAPIL DI/OKUYAY%20Platformu_Konda_Turkiye%20Okuma%20Kulturu%2 0Arastirmasi%202019.pdf, Erişim tarihi: 13.03.2021.
MEB. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı 1-8. Sınıflar. MEB.
Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Sage.
Moorman, K. ve Ram, A. (1994). A Functional Theory of Creative Reading. Technical report series. College and computing Georgia Institute of Technology.
Ögeyik Coşkun, M. (2008). Metinler Arasılık ve Yazın Eğitimi. Anı.
Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. (M. Bütün ve S. B. Demi, Çev. Ed.), PegemA.
Sarıkaya, B. (2020). Yazma kazanımlarının yaratıcı yazmaya uygunluğu (2015 ve 2018 Türkçe dersi öğretim programları örnekleri). Türkiye Eğitim Dergisi, 5(1), 42-55.
Sever, S. (2010). Çocuk ve Edebiyat. Tudem.
Sever, S. (2015). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. (5. Baskı). Anı.
Susar Kırmızı, F. & Kasap, D. (2017). Yaratıcı okuma ve yaratıcı yazma çalışmalarının yaratıcı yazma başarısına etkisi. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 2(1), 48-62.
TDK. (2011). Türkçe Sözlük. TDK.
Temizkan, M. (2008). Bilişsel okuma stratejilerinin Türkçe derslerinde bilgiye dayalı metinleri okuduğunu anlama üzerindeki etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 129-148.
Torrance, E.P. & Myers, R. E. (1970). Creative Learning and Teaching. Dodd, Mead.
Türkel, A. & Ünlücömert, N. (2013). Öğretici metinlere yönelik yaratıcı okuma uygulaması örneği ve sürece ilişkin öğrenci görüşleri. Turkish Studies, 8(12), 1345-1358.
Uyğun, A. & Çetin, D. (2020). 2018 Türkçe dersi öğretim programındaki yazma kazanımlarının yaratıcı yazma becerisine uygunluğu. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 8(1), 1-13.
Uzun, G. L. (2009). Yaratıcı bir süreç olarak okuma. Dil Dergisi, 143, 7-19.
Uzun, G. L., Bozkurt, Ü. & Erdoğan, T. (2011). Okuma süreci, okuma çıktıları ve yaratıcı okuma: ilköğretim öğrencileri üzerine gözlemler. G. L. Uzun ve Ü. Bozkurt (Ed.), Türkçenin Eğitimi ve Öğretiminde Kuramsal ve Uygulamalı Çalışmalar içinde (s. 181-200). Die Blue Eule.
Wang, A. Y. (2012). Exploring the relationship of creative thinking to reading and writing. Thinking Skills and Creativity, 7, 38-47.
Yavuz, H. (2018). Okuma Biçimleri. Timaş.
Yetgin, A. (2020). İlkokulda Okuduğunu Anlama Yaratıcı Okuma Eleştirel Düşünme ve Üstbilişsel Farkındalık: İlişkisel Tarama Modelinde Bir Araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma. Seçkin.
Yıldız, M. (2013). İlköğretim 3, 4 ve 5. sınıf öğrencilerinin okuma motivasyonlarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 38 (168), 260-271.
Yılmaz, M. (2008). Türkçede okuduğunu anlama becerilerini geliştirme yolları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 131- 139.
Yılmaz, M. (2014). Okuma eğitimi. M. Yılmaz (Ed.), Yeni Gelişmeler Işığında Türkçe Öğretimi içinde (s. 77-109). PegemA.
Yılmaz, N. (2009). Yaratıcı drama destekli yaratıcı okuma programı. Yaratıcı Drama Dergisi, 4(7), 1-28.
Yurdakal, İ. & Susar Kırmızı, F. (2020). Yaratıcı okuma çalışmalarının ilkokul 4. sınıflarda okuma tutumuna ve okuma başarısına etkisi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 6(1), 1-23.
Yurdakal, İ. H. (2018). Yaratıcı Okuma Çalışmalarının İlkokul 4. Sınıfta Okuma ve Yaratıcı Düşünme Becerilerini Geliştirmeye Etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.