19. YÜZYIL ARAP MİLLİYETÇİLİĞİNDE MİSYONERLERİN ETKİSİ: SURİYE ÖRNEĞİ

Dünyada milliyetçilik akımlarının Avrupa ülkelerinde genel anlamda birçok değişikliğe neden olduğu yapısal etkisi doğu toplumlarında da kendisini yabancı fraksiyonların dıştan müdahaleleriyle sosyal, ekonomik, dini ve çeşitli alanlarda hissettirmiştir. Çalışmamızda milliyet kavramının tarihsel sürecini, milletten milliyetçilik düşüncesinin oluşumun alt yapısını ve Osmanlı topraklarında baş gösteren Arap milliyetçiliğinde yerli unsurlar ile Batılı devletlerin siyasi ve dini görünümlü öncü güçleri olan misyonerlerin etkilerinin incelenmesi esas alınmıştır. Çalışma boyunca Arap milliyetçiliğinin birçok Arap ülkesinde hissedilmesine rağmen model olarak Suriye ağırlıklı olmak üzere yer yer Lübnan’daki Arap milliyetçiliği adına geliştirilen fikirler ve akımlar incelenecektir.

The Effects Of Missioners In The 19th Century Arab Nationalism: Sample Of Syria

The structural impact of the nationalist movements in the world, which has caused many changes in the general sense in European countries, has also felt itself in social, economic, religious and different fields in the eastern societies with external interventions of foreign factions. In our study, the historical process of the concept of nationality, the formation of the idea of nationalism from the nation, and the examination of the influences of the local elements in Arab nationalism and the political and religious vanguard forces of the Western states. Although Arab nationalism is felt in many Arab countries throughout the study, ideas and trends developed in the name of Arab nationalism in Lebanon, including Syria in particular, will be examined.

___

  • Al-Alayili, A. (1976). What is Arab Nationalism? S. G. Haim içinde, Arab Nationalism: An Anthology (s. 120-127). London: University of California Press.
  • Alan, G. (2007). Amerikan Board Okullarında Yürütülen Misyonerlik Faaliyetleri. Journal of Islamic Research, 20(4), 464-475.
  • Arı, T. (2004). Geçmişten Günümüze Ortadoğu Siyaset, Savaş ve Diplomasi. İstanbul: Alfa Yayınları.
  • Ayhan, H. (2015, 01 23). Doğuş ve “Öteki” Ekseninde Arap Milliyetçiliği: Vahada Bir Serap. 07 10, 2018 tarihinde http://www.ayk.gov.tr: http://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/AYHAN-Halis- DOĞUŞ-VE-“ÖTEKİ”-EKSENİNDE-ARAP-MİLLİYETÇİLİĞİ-VAHADA-BİRSERAP. pdf adresinden alındı
  • Baktıaya, A. (2008). Syrian Protestant College’s Struggle Legitimacy as Reflected in Archival Sources. International Review of Turkology, 1(2), 25-40.
  • Baron, S. W. (2007). Modern Milliyetçilik ve Din. (M. Özay, Çev.) İstanbul: Açılım Kitap.
  • Bilgenoğlu, A. (2007). Osmanlı Devleti'nde Arap Milliyetçi Cemiyetleri. Antalya: Yeniden Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Yayınları.
  • Calhoun, C. (2007). Milliyetçilik. (B. Sütçüoğlu, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
  • Chatterjee, P. (1996). Milliyetçi Düşünce ve Sömürge Dünyası. (S. Oğuz, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Cleveland, W. L. (2015). Modern Ortadoğu Tarihi. İstanbul: Agora Kitaplığı .
  • Commins, D. D. (2014). Son Dönem Osmanlı Suriyesi'nde Islahat Hareketleri (Sosyal ve Siyasi Değişim). (Y. Kılıç, Çev.) İstanbul: Mahya Yayınları.
  • Çelik, M. (2015). Lübnan'da Milliyetçiliğin Fikri Temelleri ve Oluşumu. The Journal of Academic Social Science Studies, 439-450.
  • Dawisha, A. (2003). Arab Nationalism In The Twentieth Century. Princeton: Princeton University Press.
  • Dawn, C. E. (1991). The Origins of Arab Nationalism. R. Khalidi, L. Anderson, M. Muslih, & R. S. Simon içinde, The Origins of Arab Nationalism (s. 3-30). New York: Columbia University Press.
  • Ebû-Rabi, İ. M. (2005). Çağdaş Arap Düşüncesi . İstanbul: Anka Yayınları.
  • Gelvin, J. L. (2016). Modern Orta Doğu Tarihi (1453-2015). İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Grabill, J. L. (1986). Protestant Diplomacy and Arab Nationalism. American Presbyterians, 64(4), 113-124.
  • Harvard University Library. (1896). Syrian Protestant College Beirut 1896. New York: Wm. C. Martin Printing House .
  • Hut, D. (2016). Osmanlı Arap Vilayetleri, Arabizm ve Arap Milliyetçiliği. Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 1, 105-150.
  • Işık, R. (2010). 1820-1950 Yılları Arasında Suriye ve Lübnan'da Protestan Misyonerlerin Kadınlara Yönelik Faaliyetleri. İlahiyat Fakültesi Dergisi, 15(2), 167-187.
  • Karpat, K. H. (2011). Osmanlı'dan Günümüze Ortadoğu'da Millet, Milliyet ve Milliyetçilik. (R. Boztemur, Çev.) İstanbul: Timaş Yayınları.
  • Khoury, P. S. (2003). Urban Notables and Arab Nationalism The politics of Damascus 1860-1920. London: Cambridge University Press.
  • Kudsi, A. E. (1975). Arap Dünyasında Milliyetçilik ve Sınıf Mücadeleleri. (O. Koçak, Çev.) İstanbul: Köz Yayınları.
  • Lutskiy, V. B. (2011). Arap Ülkelerin Yakın Tarihi 16. Yüzyıldan 20. Yüzyıla. (T. Keskin, Çev.) İstanbul: Yordam Kitap.
  • Mutlu, Ş. (2007). Beyrut Vilayeti'nde Amerikan Misyoner okulları ve Suriye Protestan Koleji. Tarih Dergisi(46), 107-128.
  • Nairn, T. (2015). Milliyetçiliğin Yüzleri Janus'a Yeni Bir Bakış. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Nuseibeh, H. Z. (1959). The Ideas og Arab Natioanlism. New York: Cornell University Press.
  • Okutan, Ç. (2001). Arap Milliyetçiliği. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi., 56(2), 157-172.
  • Özalkan, S. (2018). Tarihsel Perspektiften Arap Milliyetçiliği. İnsamer, 1-7.
  • Saygın, A. (2017, 10 15). Milliyetçilik Üzerine. 05 21, 2018 tarihinde https://www.academia.edu: https://www.academia.edu/34864231/Milliyetçilik_Üzerine_Alkım_Sa ygın_academia.edu_15.10.2017 adresinden alındı
  • Somuncuoğlu, E. (2015). On Dokuzuncu Yüzyılda Nahda Hareketi: Modern Arap Düşüncesinin Oluşumu, Kapsamı ve Sınırları. Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 3(1), 103-120.
  • Soy, H. B. (2010, 01 30). Arap Milliyetçiliği: Ortaya Çıkışından 1918’e kadar. 05 28, 2018 tarihinde https://dusuncetarihi.wordpress.com: https://dusuncetarihi.wordpress.com/2010/01/28/islam-tarihi/arapmilliyetciligi- ortaya-cikisindan-1918’e-kadar/ adresinden alındı
  • Türk Asya Stratejik Araştırma Merkezi. (2006, 12 14). Ortadoğu’da Diriliş: Arap Milliyetçiliği. 05 20, 2018 tarihinde http://www.tasam.org: http://www.tasam.org/tr- TR/Icerik/240/ortadoguda_dirilis_arap_milliyetciligi adresinden alındı
  • Yenal, S. (2018, 07 23). Arap Milliyetçiliği Düşüncesinin Oluşumu. https://www.academia.edu: https://www.academia.edu/14456304/ARAP_MİLLİYETÇİLİĞİ_DÜŞÜNC ESİNİN_OLUŞUMU adresinden alındı
  • Zeine, Z. N. (2003). Türk Arap İlişkileri ve Arap Milliyetçiliği'nin Doğuşu. (E. Akbaş, Çev.) İstanbul: Gelenek Yayıncılık.