18. YÜZYILIN İKİNCİ YARISINDA İSTANBUL'DA KADINLAR, ÇALIŞMAK VE SÜTANNELİK ÜZERİNE

Bu makale, 18. yüzyılın ikinci yarısında İstanbul'da sütanneliğin çeşitli boyutlarına değinmeye çalışmaktadır. Sütannelik, anne ölümleri ve emzirmeye engel oluşturan hastalıklar gibi sebeplerden dolayı oldukça yaygındı. Anne sütünden mahrum kalan çocuklara farklı yollardan sütanne temin edilebiliyordu. Ücretli sütannelik daha çok toplumun varlıklı kesimlerine özgüydü. Toplumun geniş kesimleri anne sütünden mahrum kalan çocuklarını emzirmek için öncelikle akraba ve tanıdık kadınların yardımına başvuruyordu. Bunun mümkün olmaması durumunda sütanne tutulmakta ya da çocuklar "tebenni" adı altında başka ailelere verilmekteydi. Osmanlı İstanbul'unda sütannelerin büyük bir kısmı, ailelerinin geçimine katkı sağlamaya çalışan yoksul kadınlardan oluşuyordu

On the Women, Working and Wet-Nursing in İstanbul in the Second Half of the Eighteenth Century

This article, tries to touch upon the various dimensions of the wet-nursing in İstanbul in the second half of the eighteenth century. Due to reasons such as maternal mortality and diseases constitute an obstacle to breastfeeding wet-nursing was quite common. Wet-nurse could be provided in different ways to children deprived of their mother's milk. Paid wet-nursing was more particular to affluent segments of the society. Large segments of the society were primarily resorted to help of relatives and acquainted women to breastfeed their children who deprived of their mother's milk. In case it was not possible wet-nurse was hired or children were given to other families under the name of "tebenni". A large part of the wet-nurses in the Ottoman İstanbul consisted of poor women who tried to contribute to the livelihood of their families.

PDF

___

Ahi Çelebi Mahkemesi Şer'iyye Sicilleri (AŞS); 203.
Bab Mahkemesi Şer'iyye Sicilleri (BŞS); 199, 203, 305.
Davudpaşa Mahkemesi Şer'iyye Sicilleri (DŞS); 1, 2, 4, 5, 33.
Galata Mahkemesi Şer'iyye Sicilleri (GŞS) 494.
Üsküdar Mahkemesi Şer'iyye Sicilleri (ÜŞS); 552.
Abdülaziz Bey, Osmanlı Âdet, Merasim ve Tabirleri, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2002.
Araz, Yahya, "Osmanlı Emek Tarihi Çalışmalarına Bir Katkı: İstanbul'da Ev İçi Hizmetlerde Çalışan Kadınlar Üzerine Bir Değerlendirme (1780-1850)", Osmalı İstanbulu II, edi. Feridun M. Emecen, Ali Akyıldız, Emrah Safa Gürkan, İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi-İstanbul Büyükşehir Belediyesi, İstanbul, 2014 ss. 207-224.
Araz, Yahya, "Cariyeler, Efendiler ve Pusuda Bekleyenler! Osmanlı İstanbul'unda Hamile ve Çocuk Annesi Cariyeler Üzerine Düşünceler (1790- 1880)", Kebikeç, sayı 37, 2014, ss. 233-260.
Araz, Yahya, 16. Yüzyıldan 19. Yüzyıl Başlarına Osmanlı Toplumunda Çocuk Olmak, Kitap Yayınevi, İstanbul, 2013.
Aydın, M. Âkif, Türk Hukuk Tarihi, Hars Yayıncılık, İstanbul, 2005.
Eremya Çelebi Kömürciyan, İstanbul Tarihi XVII. Asırda İstanbul, Eren Yayıncılık, İstanbul, 1988.
Giladi, Avner, Infants, Parents and Wet Nurses: Medieval Islamic Views on Breastfeeding and their Social Implications, Brill, Leiden, 1999.
Lamdan, Ruth, A Separate People Jewish Women in Palestine, Syria and Egypt in the Sixteenth Century, Brill, Leiden, 2000.
Maksudyan, Nazan, Orphans and Destitute Children in the Late Ottoman Empire, Syracuse University Press, Syracuse, 2014.
Menteşzâde Abdurrahim Efendi, Fetâvâ-yı Abdurrahim, c. 1, Daru'tTıbâat'ül-Ma'mûre, İstanbul, 1827.
Okumuş, Necdet, "Şâbân-ı Şifâî", Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 38, İstanbul, 2010, s. 207-208.
Özdemir, Rifat, "Tokat'ta Ailenin Sosyo-Ekonomik Yapısı (1771- 1810)", Belleten, c. LIV, sayı 211, 1990, ss. 993-1052.
Özbek, Nadir, Osmanlı İmparatorluğu'nda Sosyal Devlet Siyaset, İktidar ve Meşruiyet 1876-1914, İletişim Yayınları, İstanbul, 2002.
Sujimon, M. S., "The Treatment of the Foundling (Al-Laqît) According to the Hanafîs", Islamic Law and Society, vol. 9, no. 3, 2002, ss. 358- 385.
Şafak, O. Necmettin, "İlk Dönem (14. ve 15. Yüzyıl) Türkçe Tıp Yazmalarında Çocuk Sağlığı Hastalıkları ve Tedavileri", Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları, c. 12-15, İstanbul, 2006-2009, ss. 227-313.
Tucker, Judith E., "Eksiksiz Sevgi: Osmanlı Suriye'si ve Filistin'inde İslam Hukukuna Göre Annelik", Modernleşmenin Eşiğinde Osmanlı Kadınları, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul, 2000, ss. 222-241.
Yenişehirli Abdullah Efendi, Behcetü'l-Fetâvâ, haz. Süleyman Kaya, Betül Algın, Zeynep Trabzonlu, Asuman Erkan, Klasik Yayınları, İstanbul, 2011.