Beyaz Rus Mültecilerinin Gözünden Milli Mücadele ve Ankara Hükümeti İle Olan İlişkileri

1917 Bolşevik İhtilali’ni müteakip Kızıllarla Çarlık rejimi yanlıları arasında yaşanan iç savaş sırasında ve sonucunda savaşı kaybedip ülkeyi terk etmek zorunda kalan ve önemli bir kısmı İstanbul’a gelen Beyaz Rus mültecileri, ülkemizde birçok çalışmaya konu olmuştur. Bunların önemli bir kısmı onların İstanbul’daki yaşam mücadelesini ve buradaki yaşama etkileri ve katkılarını ele alırken, diğer bir kısmı da Beyaz Rus Ordusu’na dairdir. Benzer şekilde Türkiye’de Türk-Sovyet ilişkilerine dair birçok çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmalardan bir kısmında Bolşevik karşıtı Beyaz Rus Ordusu veya Beyaz Rus mültecilerinin Millî Mücadele’ye yaklaşımına değinilmiştir. Ancak bunun için daha çok Osmanlıca ve Türkçe kaynaklar kullanılmıştır. Kuşkusuz hepsi son derece önemli olan bu çalışmalarda hemen hiç Rusça kaynak kullanılmamış, konuya Rus mültecilerin gözünden hemen hiç bakılmamıştır. Bu makale, Beyaz Ordu içerisinde Gelibolu’da veya daha sonra sivil olarak İstanbul’da yaşayan bazı Rus subayların ve komutanların günlüklerinden ve bazı Rusça arşiv belgeleri ve basılmış Rusça çalışmalardan istifade ederek, Millî Mücadeleye ve Beyaz Rus mültecilerin Ankara Hükümeti ve İtilaf Devletleriyle olan ilişkilerine Rusların veya özel olarak Beyaz Rusların penceresinden bakmayı amaçlamaktadır.

Turkish Independence War from White Russians’ Perspective and Their Relations with Ankara Government

In Turkey, there are many studies dealing with White Russian Refugees that came to İstanbul after they lost the Civil War to the Reds following the Bolshevik Revolution of 1917. While an important bulk of these studies examine their struggle for life and their impacts on and contributions to social and economic life in Istanbul, some others cover the White Russian Army. In a similar way, there have been many studies in Turkish, dealing with Turkish-Soviet relations. Some of these studies mention how Russian refugees viewed the Turkish Independence War. In these studies, mostly Turkish and Ottoman sources were used. Even though all are very important studies, they fail to present Russian view of Turkish Independence War based on Russian sources. This article, on the other hand, utilizing Russian White memoirs and some Russian archival and modern Russian studies, aims to open a different window to the Turkish Independence War and relations between Russian Refugees and Turkish Nationalist and the Allied Powers

___

  • 1. Arşiv Belgeleri BCA, Fon Kodu: 030.10.00, Yer No: 116.808.6. BCA, Fon No: 030.10.00, Yer No: 124.886.4. BCA, Fon No: 030.18.11, Yer No: 4. 47. 12. BCA, Fon No: 030.18.12, Yer No: 15. 72. 7. BCA, Fon No: 030.18.12, Yer No: 31.61.3. BCA, Fon No: 030.18.12, Yer No: 72.13.19. GARF, f. 5680, op. 1, d. 70, list 38-39. GARF f. 5809, op. 1, d. 87, list 1. GARF f. 5809, op. 1, d. 110, list 29. GARF f. 5881, op. 1, d. 261, list 66-69. GARF, f. 5881, op. 2, d. 277, list 28-38. GARF f. 5881, op. 2, d. 612, list 73. GARF f. 5923, op. 1, d. 7, list 62. GARF f. 9145, op. 1. d. 479, list 1.