18. Yüzyılın Sonunda Rusya’nın İskân Politikaları ve Osmanlı Rumlarının Rusya’ya Göçü

18. yüzyıl, Osmanlı tarihinde ilk büyük göç dalgasının yaşandığı dönem olmuştur. Rus Çarlığı’nın, Osmanlı İmparatorluğu’ndan ele geçirdiği Kırım ve civarındaki toprakları içeren bölgenin demografik yapısını köklü biçimde değiştirme politikası da etkili olmuştur. Rus Çarlığı bu politikasını uygulamak için de öncelikle bölgenin güvenliğini sağlamak zorunda kalmış ve bu çerçevede 1768-1774 Savaşı esnasında kendini destekleyen ve bağımsızlık emelinde olan Osmanlı tebaası Rumların buraya göç etmelerini teşvik etmiştir. Böylece Rusya, yerleşen Rumlardan hem askeri güç hem de onların Karadeniz’deki denizcilik ve ticari tecrübelerinden faydalanmış olacaktı. Gerçekten de göç eden Rumlar, 1800’lü yılların başlarına kadar geçen sürede yerleştirildikleri Özi ile Aksu arasındaki bölgede, Rusya’nın Karadeniz’in kuzeyi ve Kırım’ı ilhak ederek ellerinde tutmasında, önemli bir askeri gücü olarak görev yaptılar. Diğer taraftan bu Rumlar Karadeniz’in uluslararası ticarete açılmasıyla birlikte Rusya’nın Odessa ve Kerson gibi ilk ticaret merkezlerinin kurulmasında etkili oldular.

The Settlement Policies of Russia in the Late of 18th Century and Migration of Ottoman Greeks to Russia

The 18th century had been the period when the first massive migration wave took place in Ottoman history. In these migrations, the policy of Russian Tsarist to change the demographic structure of the region comprising Crimea and its surrounding territory, which Russian Tsarist captured from the Ottoman Empire, was also influential. Russian Tsarist in order to put this policy into practice had to first ensure the security of the region and in this context she had encouraged the migration of the Ottoman Greeks who supported Russia during the Ottoman-Russian War of 1768-1774 to obtain their independence from the Ottoman Empire, to this region. Thus, Russia would benefit from those Greeks who be placed in the region as both militarily power and their maritime and trade experience in the Black Sea. The Greeks indeed until the beginning of the 1800’s served as an important military force df Russia in the region of the Ochakiv (Özi) and Aksu where they had been settled while Russia annexed and kept the north of the Black Sea and Crimea. Theses Ottoman Greeks later played important role in the establishment of the first commacial centres df Russia such as Odessa and Kerson when the Black Sea was openedr to international trade.

___

  • Acar 2009 Kezban Acar, Ortaçağ’dan Sovyet Devrimi’ne Rusya, İstanbul, İletişim Yayınları.
  • Açıkses ve Güher 2014 Erdal Açıkses - Ebru Güher, “Arşiv Belgeleri Işığında Anadolu’dan ABD’ye Ermeni Göçü (Elazığ/Harput İli Örneği”, Yeni Türkiye, 61, s.1138-1147.
  • Alexander 1989 John T. Alexander, Catherine the Great Life and Legend, Oxford University Press, Oxford
  • Arsh 1969 G. L. Arsh, “Greçeskaya Emigratsiya v Rossii v Kontse XVIII-naçale XIX v.”, Sovietskaya Etnografiya, 3, Moskva, s.85-95.
  • Ascherson 2001 Neal Ascherson, Karadeniz, (Çev. Kudret Emiroğlu), İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
  • Auerbach 1965 Hans Auerbach, Die Besiedelung der Sudukraine in den Jahren 1774-1787, Veröffentlichungen des Osteuropa-Institutes München, Wiesbaden.
  • Aygün 2016 Necmettin Aygün, Karadeniz Coğrafyasından Osmanlı Ekonomisine Bakış, II Karadeniz’den Akdeniz’e Ticaret ve Taşımacılık İlişkileri, Sanayi ve Ticaret Odası, Trabzon