Urdu Dili ile Yazılan Seyahatnamelerde Cuma Selamlığı
Hindistan Pakistan Alt kıtası ile Osmanlı Türklerinin ilişkileri özellikle 93 Harbinden sonra farklı bir seyir izlemiştir. II. Abdülhamid dönemine gelindiğinde ise İslam Birliği çerçevesinde alt kıtada faaliyetlerde bulunan Abdülhamid, İslam ülkeleri arasında en fazla desteği de bu coğrafyadan almıştır. Urdu dili ile seyahatname türünün yazılmaya başlamasından çok kısa bir süre sonra Osmanlı toprakları özellikle İstanbul’u konu olan pek çok seyahatname yazılmıştır. Bu seyahatnamelerde Osmanlı Türklerine ilişkin siyasi, sosyal ve kültürel pek çok alanda bilgi verilmiştir. Osmanlı’da padişah ile halkın yakınlaşmasını sağlayan törenlerden biri olan Cuma Selamlığı Urdu dili ile yazılan seyahatnamelerde bütün görkemi ve ihtişamıyla akis bulmuştur.
The Ceremony of the Selamlik in the Travelogues Written in Urdu
The relations between Indo Pak Subcontinent and Ottoman Empire followed a different direction after the Russo-Turkish War of 1877-1878. Abdulhamid II carried out many activities with the idea of Pan Islamism and as a result of these activites different kinds of supports reached the Ottoman Turks from the subcontinent more than the other Muslim geographies. Only few years later of starting travelogue in Urdu literature, travelelogues on Turkey have been written. In these travelogues social, culturel and politikal informations about Ottoman have been given. Selamlik ceremony which is one of the ceremonies that makes Sultan and people closer was reflected with all its splendor.
___
- Abdulḳâdir, Şeyh Maḳâm-ı Ḫilâfet (Safar-ı İstanbul kē Ḥâlât), Mahzan Press, Dehlî 1906.
- Amritsarî, Movlovi Abdurrahman, Safarnama-i Bilad-i İslamiya, Malik Sirajuddin and Sons Publishers, Lahore 1941.
- Bozdağ, İsmet, II. Abdülhamid'in Hatıra Defteri, İstanbul, Kervan Yay. İstanbul 1975.
- Eraslan, Cezmi, II. Abdülhamid ve İslâm Birliği, Ötüken Yayınları, İstanbul 1992
- Han, Muḥammad Ḥamidullah(Sar Bulend Cang), Safarnama-ı Kostantiniyya, Kasim Press, Ḥaydarâbad Dekken, 1911.
- Han, Navvab Omar, Safarnama-i Aina-i Frang, Matba Munşi Naval Kişor, Lakhnov
- İpşirli, Mehmet, “Cuma Selamlığı”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, VIII, 92.
- Numani, Şibli, Anadolu-Suriye-Mısır Seyahatnamesi (Tercüme: Yusuf Karaca), Risale Yayınları, İstanbul 2002.
- Özcan, Azmi, (Pan-İslamizm) Osmanlı Devleti- Hindistan Müslümanları ve İngiltere 1877-1924), Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 1997
- Sultan, Nazlı Rafia, Seyr-i Europe, Union Astim Press, Lahor 1908.