Von Papen suikastinde Sovyet izleri ve Sovyet basının tutumu

İkinci Dünya Savaşı Türkiye açısından çok stresli, sancılı ve her an savaşa girecekmiş gibi diken üzerinde yaşanılan bir dönemdi. Türkiye’nin denge politikasını güderek savaş tehlikesini sınırlarına bulaştırmamaya gayret ettiği olaylardan biri de Sovyetlerin Almanya’nın Türkiye Büyükelçisi Von Papen’e yönelik yaptıkları suikast idi. Suikastın faili ardında bıraktığı delillerle kendini havaya uçurdu. Kısa sürede tamamlanan soruşturmada Türk polisi suikastçıya yardım eden Yugoslav kökenli iki Türk vatandaşına ve suikastın azmettiricileri olarak da Sovyet Rusya’nın İstanbul konsolosluğunda çalışan Pavlov ve Kornilov’a ulaştı. Suikast ile birlikte Türkiye’nin eline hem Almanya hem de Sovyetlerle ilişkilerini kötü etkileyecek ve belki de savaşa sürükleyebilecek ateşten bir top verilmiş oldu

Anahtar Kelimeler:

Türk-Alman ilişkileri, Türk-Sovyet ilişkileri, suikast, Von Papen, NKVD

Traces of Soviet In The Assassination of Von Papen and Attitude of Soviet Press

The Second World war was a difficult and very stressful period for Turkey, marked by a permanent threat of entering the war. One of the significant incidents was "The Ankara Assassination attempt", arranged by the USSR in order to eliminate the German ambassador von Papen. The assassin blew up himself, leaving behind numerous evidences. Having investigated the matter, Turkish police found two Soviet citizens, Kornilov and Pavlov, working in Soviet consulate in Istanbul. This assassination attempt could lead to the rupture of diplomatic relations between Turkey and Germany, and to involve Turkey in the war

Keywords:

Turkish-German relations, Turkish-Soviet relations, assassination,

PDF

___

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi
Belge tarihi: 25/26.9.1943, arşiv dosya no: 030.01/40.240.19.
Belge tarihi: 22.5.1940 arşiv dosya no: 87-51/97.105.
TBMM. Zabıt Ceridesi, Devre: 6, İçtima: 2, Cilt: 19, (25.6.1941).
Düstur, 3. Tertip, Cilt: 21, s. 15-18 (26.1.1940).
Sovyet Dış İşleri Bakanlığı Arşivi
Dokumentı Vneshney Politiki SSSR 1942. c. XXV – Kn. 1. Yanvar-Iyun Tula. 2010.
Cumhuriyet İzvestiya Komsomolskaya Pravda Pravda Tan Ulus C. Kaynak eserler
ARMAOĞLU, Fahir, “İkinci Dünya Harbinde Türkiye” A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, cilt:13,sayı:2 1958, s. 139-179.
BATURİN, Yuriy, Dosye Razvedçika Molodaya Guardiya, Moskva 2005.
DERİNGİL, Selim, “İkinci Dünya Savaşı’nda Türk Dış Politikası” Tarih ve Toplum, sayı:35 (Kasım1986), s.23-24.
MATTEİ, Jean-Louis, “Jeant Savant-İsmet İnönü’nün Türkiye’si”, “Toplumsal Tarih” sayı 37 Ocak 1997, s.60-64.
İkinci Dünya Savaşında Gizli Belgeler ve Yazışmalar Hitler’in Türk Dostları, Düş yayınları İstanbul 2006.
İRELP, Hayri Osman, “Modern Anlamıyla Kriminal Polis (Mevkii ve Değeri)” Polis Dergisi yıl:31 sayı:339 I. Kanun 1944, s. 10-17.
KIRK, George E., “Turkey” The War And The Neutrals, Der: Tonybee, Arnold&Veronica, Oxford University Press, London 1956.
KOÇAK, Cemil, “2.Dünya Savaşı ve Türk Basını”, Tarih ve Toplum, sayı:35, Kasım 1986, s.29-34.
RBİN, Barry, Istanbul Intrıques, Pharos Books,1 edition, January 1992.
SSCB Dışişleri Bakanlığı Arşivi, Alman Dışişleri Dairesi Belgeleri, Çev: Levent Konyar, Havas Yayınları, İstanbul, 1977.
STEPKOV, V. N., Pavel Sudoplatov-Geniy Terora, izdatelskiy Dom “Neva”, Sankt Peterburg, 2003.
SUDOPLATOV, P.A., Spetsoperatsii. Lubyanka i Kreml 1930-1950 godı, Olma Press,1997.
ŞARAPOV, Eduard Propkopeviç, Naum Eytingon-Karayuşiy Meç Stalina, İzdatelstvo Neva, Sankt Peterburg, 2003.
US, Asım, Gördüklerim Duyduklarım Duygularım (Meşrutiyet ve Cumhuriyet Devirlerine Ait Hatıralar ve Tetkikler), Vakit Matbaası, İstanbul 1964.