SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ TÜRK SİYASİ HAYATINDA ÖZGÜN BİR SİYASAL PARTİ ÖRNEĞİ: ERGENEKON KÖYLÜ İŞÇİ PARTİSİ (EKİP)

II. Dünya Savaşı’nın bitiminden hemen sonra Türkiye ekonomik, siyasal ve sosyal dönüşüm içerisine girmiştir ve bu minvalde siyasi hayata ilişkin en önemli değişiklik hiç kuşkusuz çok partili hayata geçiştir. Seçim sisteminin yenilenmesi ile cemiyetlerin ve partilerin sınıf esasına göre kurulmalarının önündeki engellerin kaldırılması sonucunda özellikle 1946 yılında sayıları ile dikkat çeken farklı siyasal eğilimdeki partiler kurulmaya başlamıştır. Bu partilerden Ergenekon Köylü ve İşçi Partisi (EKİP) ismi ve tüzükte yer alan ilkeleri ile “kurtuluşu” sembolize eden Türklüğün mitolojik simgelerine, aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş değerlerine ve hatta sol ideolojiye özgü esaslara vurgu yapmaktadır. Parti, iddialı isminin yanısıra kurucusu Arif Hikmet Adsız’ın trajik yaşam hikâyesi ile de dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Ergenekon Köylü ve İşçi Partisi, Siyasal Parti, Soğuk Savaş, Çok Partili Hayat

A GENUINE POLITICAL PARTY EXAMPLE IN TURKISH POLITICAL LIFE OF COLD WAR PERIOD: ERGENEKON PEASANT LABOR PARTY (EPLP)

In the aftermath of World War II, Turkey underwent an economic, political and social transformation and the most crucial change regarding political life in this manner was undoubtedly the transition to multi-party system. Upon the renewal of the election system and as a result of clearing all the obstacles for establishing of the communities and parties in accordance with hierarchy, parties with different political tendencies, which drew attention with their numbers especially in 1946, have started to be formed. Of all these parties, Ergenekon Peasant and Labor party (EPLP), with its name and principles included in the policy guidelines, has put emphasis on the mythological signs of Turkishness, which symbolizes “liberation”, as well as the foundation values of Turkish Republic and even the principles belonging to the left ideology. The party has also drawn attention with the tragic life story of its founder Arif Hikmet Adsız as well as its attractive name.

Keywords:

Cold War, Political Party, Multi-party Life, Ergenekon Peasant and Labor Party,

PDF

___

Akkerman, C.,“Demokrasi ve Türkiye'de Siyasi Partiler Hakkında Kısa Notlar”, Ankara 1950.
Akyol, H., “Bölüne Bölüne Büyümek-Türkiye’de Sol Örgütler”, Phoenix Yayınları, Ankara 2010.
Bayır, Ö. E, “Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçiş Sürecinde Solda Partileşme”, İ.Ü Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, No:45. (Ekim 2011), s.45-72.
Ercilasun, A. B., “Atsız Türkçülüğün Mistik Önderi” Panama Yayıncılık, Ankara 2018.
Gökmen, Ö., “Çok Partili Rejime Geçerken Sol: Türkiye Sosyalizminin Unutulmuş Partisi”, Toplum ve Bilim, Sayı:78, İstanbul 1998, s.161-186.
Koçak, C., “Geçmişiniz İtinayla Temizlenir”, İletişim Yayınları, 6. Baskı, İstanbul 2011.
Tökin, F. H., “Türkiye’de Siyasi Partiler ve Siyasi Düşüncenin Gelişmesi (1839-1965)”, Elif Yayınları, İstanbul 1965.
Tunaya, T. Z., “Türkiye’de Siyasi Partiler (1859-1952)”, İstanbul 1952.
Tunçay, Mete “Türkiye Cumhuriyeti’nde Sosyalizm (1960’a kadar)”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, Cilt: 7, İstanbul, s. 1951-1957
Ergenekon Köylü ve İşçi Partisi Tüzüğü, Madde 3, Öztürk Basımevi, İstanbul, 1949.
Arif Hikmet Adsız’a ait Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhuriyet Arşivi’nde yer alan, Halk Partisi Genel Sekreterliğine hitaplı, 16 Mayıs 1946 tarihli mektup.
Arif Hikmet Adsız’a hitaplı, ait Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Cumhuriyet Arşivi’nde yer alan, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Sekreteri Nafi Atuf Kansu imzalı, 04.06.1946 tarihli mektup.
Cumhuriyet Gazetesi, 23 Haziran 1946, “Seçim Hazırlığı” başlıklı haber.
Cumhuriyet Gazetesi, 6 Eylül 1949, “Ara Seçimler ve Partiler” başlıklı haber.
Cumhuriyet Gazetesi, 7 Ekim 1952, “İnönü’nün İzmir’de Dünkü Nutukları” başlıklı haber.
Milliyet Gazetesi, 24.05.1954, “Kayıp Parti Lideri Tımarhaneye Atılacak” başlıklı haber.
Milliyet Gazetesi, 06.12.2008, “Demokrasinin kabiliyetsiz aktörleri” Hasan Pulur.
Hürriyet Gazetesi, 27 Ocak 2008, “Nazım Hikmet’in bilinmeyen ziyareti”, Soner Yalçın.