MUSTAFA KEMAL PAŞA'NIN BAŞKUMANDANLIK MESELESİ (YUSUF KEMAL TENGİRŞENK'İN AĞZINDAN)

Mustafa Kema l Paş a bu meseleden Nutkunda uzun uzun bahsetmektedir. Meclis kendisini üç ay müddetle Başkumandan yapmıştı veher üç ayda bir bu müddet temdid edilecekti. Mustafa Kemal Paş abilhassa üçüncü temdid yapılırken bunun mühimce bir vak' a halindeolduğunu söyler ve Nutkun'da bunu şu şekilde anlatır1:" 6 Mayıs 1922 gününe takaddüm eden günlerde zamanı geldiğiiçin kanunun temdidi Mecliste mevzubahs olmuş, ben rahatsızlığımmünasebeti ile Meslicte hazır bulunamamıştım. 5 Mayıs günü akşamıikametgâha gelen Heyet-i Vekile vaziyeti şöyle izah etti: Mecliste muhalifler benim Başkumandanlıkta kalmamı istemiyorlar. Bir çokmünakaşalı müzakerattan sonra mesele reye vaz' olunmuş, usulenlâzım gelen ekseriyet hâsıl olmamış yani Başkumandanlık kanunutemdidi kabul edilmemiş. Heyet-i Vekile bilhassa Erkânıharbiye-i Umumiye Riyaseti ve Müdafa-i Milliye Vekâleti fevkalade müteessir olmuşlar. Meclisin gösterdiği lıâlet-i ruhiye karşısında kendilerinin devazifeye devamlarında bir fayda olmayacağını dermeyan ederek istifaya kalkıştılar.