Karabeynikov’un Seyahatnamesine Göre XVI. Yüzyılda İstanbul ile Kudüs Arasındaki Yol ve Duraklar

Amaçları Sina Dağı’ndaki Azize Katrine Kilisesi yakınlarına bir yapı inşa etmek olan Karabeynikov ve arkadaşları seyahatlerine 1582 senesinde başladılar. Onlar ilk önce İstanbul’a ulaştılar ve burada bazı dindaşlarıyla görüştüler. Bundan sonra seyahatlerine devam ettiler ve Sakız, İstanköy, Rodos, Kıbrıs’ı geçtiler. Buradan Suriye’deki bir limanına gittiler. Böylece Hıristiyanlarca kullanılmış tarihi hac yoluna varmış oldular. Bu yol eski Caseria, Yafa, Emmaus, Kiryat ve Ye’arim kentleri hattından Küdüs’e ulaşıyordu. Karabeynikov seyahatnamesinin ilk kısmını geçtiği yola ayırmıştır. Bu kısım XVI. yüzyılda İstanbul ile Kudüs arasında kullanılan yolun neresi olduğunu göstermektedir. Dahası Karabeynikov’un seyahatinden hem duraklar arasındaki zamanı, hem yolların durumunu, hem de bazı yerleşim birimlerinin genel ekonomik yapısını öğrenmek mümkündür

Anahtar Kelimeler:

Karabeynikov, Ege denizi, Rodos, Kıbrıs, Suriye, Kudüs

Ways and Stations between İstanbul and Jerusalem in the XVIth Century According to Karabeynikov’s Travel Account

Karabeynikov and his friends whose aim was to erect a building near St. Catherine’s Church on Mount Sinai began their travel in 1582. They firstly arrived in İstanbul and met some co-religionist in here. After that, they continued their journey and passed Hios, Kos, Rodos, Cyprus. From here they went to a Syrian port. Thus, they arrived at the historical pilgrime road used by Christians. This road was reaching to Jerusalem from ancient Caseria, Iafa, Emmaus, Kiryat, Ye’arim line. Karabeynikov dedicated the first part of his book to his route. This part shows us where the roads and stations between İstanbul and Jerusalem were in XVI

PDF

___

Beckingham, C.F.; “The Turks of Cyprus”, The Journal of the Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland, Vol.87, No.2/ Jul-Dec. 1957, ss.165-174.
Bostan, İdris-Karamahmut, Ali; Haritalar ve Coğrafya Eserlerine Göre Ege Denizi ve Ege Adaları, Stratejik Araştırma ve Etüdler Milli Komitesi, Araştırma Projeleri Dizisi 4/2003, Ankara 2003.
senesinde sefere çıkan Osmanlı donanması İstanbul ile Hayfa arasını 14–15 günde
almıştır. Bu yolculuğun Karabeynikov’un seyahatinden bir-iki gün uzun sürmesi Kıbrıs’tan
sonra takip edilen yolla ilgili olduğu anlaşılmaktadır. Söz konusu donanmanın aldığı yol ile
ilgili bk. Özdemir, a.g.m., s.124, 136-144.
İnebahtı yenilgisinin Akdeniz’deki Osmanlı egemenliğini sarsmamış olduğunu A.C. Hess
yenilginin sonuçlarını etraflıca incelediği bir makalesinde ortaya koymuştur. Bu bilgiler
seyahatname yazarının Akdeniz’de hiçbir tehlikeyle karşılaşmamasının gerekçelerini ortaya
koymaktadır. Bk. A.C. Hess, “The Battle of Lepanto and Its Place in Mediterranean History”
Past and Present, No.57, Nov.1972, ss.53-73. (Özellikle 71.)
Brummett, P.; “The Overrate Adversary: Rhodes and Ottoman Naval Power”, The Historical Journal, Vol.36, No.3, Sep. 1993, ss.517-541.
Faroqhi, S.; Hacılar ve Sultanlar (1517-1638), Çev. Gül Çağalı Güven, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 1995.
Fleet, K.; European and Islamic Trade in the Early Ottoman State, Cambridge University Press 1999.
Forsyth, G.H.; “The Monastery of St. Catherine at Mount Sinai: The Church and Fortress of Justinian”, Dumbarton Oaks Papers, Vol.22, 1968, ss.1-19.
Gorskaya, M.V.; Anglo-Russkiy i Russko-Angliyskij Slovar Geologiçeskih Nazvaniy, İzdatel’stvo Russkiy Yızık, Moskva 1994.
Hess, A.C.; “The Battle of Lepanto and Its Place in Mediterranean History”, Past and Present, No.57, Nov.1972, ss.53-73.
Laiou-Thomadakis, A.E.; “The Byzantine Economy in the Mediterranean Trade System: Thirteenth and Fifteenth Centuries”, Dumbarton Oaks Papers, Vol.34/1980-1981, ss.177-222.
Miller, W.; “The Genoese in Chios: 1346-1566”, The English Historical Review, Vol.30, No.119, Jul. 1915, ss.418-432.
Miller, W.; “The Zaccaria of Phocaea and Chios (1275-1329)”, The Journal of Hellenistic Studies, Vol.31/1911, ss.42-55.
Myres, J.L.; “The Islands of the Aegean”, The Geographical Journal, Vol.97, No.3, Mar. 1941, ss.137-156.
Özdemir, Ş.; “Osmanlı Donanmasının bir “Seyir Defteri” ve XVIII. yüzyıl Osmanlı Denizciliğine İlişkin Bazı Gözlemler”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C.24, S.37/2005, ss.113-163.
Petersen, A.; “The Archeology of the Syrian and Iraqi Hajj Routes”, World Archeology, Vol.26, No.1, Jun. 1994, ss.47-56.
Puteşestviye Moskovskago Kuptsa Trifona Karabeynikova vo Yarusalim, Egipet i k Sinayskiy Gore, sostavlen: İvan Mihailov, V Tipografi P. Kuznetsova, Moskva 1826.
Saharov, I.P., Skazaniya Russkago Naroda, Tom Vtoroy, Kniga Os’maya, Sanktpeterburg 1849.
Sezer, H.; “Osmanlı İmparatorluğunda Seyahat İzinleri (18-19. Yüzyıl)”, Tarih Araştırmaları Dergisi, C.21, S.33/2003, ss.105-124.
“T. Karabeynikov mad.”, Russkiy Biografiçeskiy Slovar, Tom.IX, İzd. Pod. İmperatorskogo İstoriçeskogo Obşçestva, A.A. Polovtseva, Sanktpeterburg 1903.
Thorton, R.; Lives of Eminent Russian Prelates: I. Nikon, II. Saint Demetrius, III. Michael, London 1854
Tsafrir, Y.; “The Maps Used by Theodosius: On the Pilgrim Maps of the Holy Land and Jerusalem in the Sixth Century”, Dumbarton Oaks Papers, Vol.40, 1886, ss.129-145.
Ze’evi, D.; XVII. Yüzyılda bir Osmanlı Sancağında Toplum ve Ekonomi, çev. Serpil Çağlayan, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2000.