İltizam Sisteminin XVIII. Yüzyıldaki Boyutları

XVl.yüzyllın ikinci yarısından başlayan mali bunalım, XVii ve XVIII.yüzyılOsmanlı mali yapısını derinden etkileyecek sonuçlar ortaya çıkarmıştır.Özellikle .savaş teknolojisinde meydana gelen gelişmeler, sürekli maaş alan veateşli silahlarla donatılmış merkez ordularının önemini arttırmıştı. Bu gelişmelerhem Osmanlı maliyesine önemli bir yük getirmiş hem de devlet gelirlerinin büyükbir bölUmünün merkezi hazinede toplanması zorunluluğunu doğurmuş ve timarsisteminin çözUlmesine giden yolu açmıştı. Bu eğilim sonucunda bir yandanklasik Osmanlı sosyo-ekonomik yapısı,maliyesi ve vergi toplama düzeni hızlaçözülmeye uğrarken öte yandan da eskiden beri sistemin içinde yer alan bazı maliuygulamalar yaygınlık kazanmıştır. Bilindiği üzere bir kısım asker ve görevlilerebelirli bölgelerden ve faaliyetlerden kendi nam ve hesaplarına vergi toplamahakkının devredilmesi demek olan timar sistemilönemli bir mali uygulama idi.Bu uygulama sayesinde çeşitli kamu hizmetleri yerine getirilebildiği gibi bir aracıkullanılmadığı için verginin kolay ve masrafsız olarak da toplanmasısağlanıyordu.