Fehmi Paşa

Hasan Fehmi Paşa (1836–1910), döneminde etkinliği olan sayılı devlet adamlarındandır. Hükümet merkezinde ve taşrada üstlendiği üst düzey görevleri üstün yeteneği, bilgisi ve medeni cesareti gibi niteliklerinden dolayı başarıyla yerine getirmiştir. Hukukçu olarak eğitim-öğretime katkıları, ilk Mebuslar Meclisinde İstanbul mebusu olarak bulunup ikincisinde Meclis başkanlığına getirilmesi akranları atasında öne çıkmasının önemli aşamaları olmuştu. Aydın ve Selanik valiliklerindeki hizmetlerini daha sonra bakan olarak sürdürmüş, birçok komisyonda görev alıp düşünce ve önerilerini raporlarla sunmuştur. Bu yazıda önemli hizmetleri ulaşılabilen yeni bilgi ve belgeler ışığında aktarılmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Aydın valisi, Selanik valisi, Mebuslar Meclisi, Adalet Bakanı, Dar-ı Şura Başkanı

Hasan Fehmi Pasha

Hasan Fehmi Pasha (1839–1910) was one of the influential statesmen of his era. He was successful in his top level appointments in provincial and central administration with his capacity, knowledge and moral courage. He made significant contribution to education. He was chosen as an Istanbul deputy for the first Ottoman Parliament and he became president of the second session of the parliament. He served as governor of Aydın and Selanik, he also continued his works as a minister and participated in a number of commissions and presented his views and suggestions. In this study, we will evaluate his employments in top ranking offices

Keywords:

Governor of Aydın, Governor of Selanik, the Ottoman Parliament, President of the Council of State, Minister of Justice.,

PDF

___

Başbakanlık Osmanlı Arşivi
BOA, Y.P.RK. OMZ. 1/ 5;Y.EE. 94/ 93, 30 M 1298. Y. PRK .AZJ, 6/3, 27 Za 1299. DH.MKT 69/34, 7 Ra 1311.İ.HUS.,30/13, 12Ra 38. 1.Ek.Y.E.E. 232/46.YEE.125/14, 06 Ra1302.E.EE. 12/31. 29 Z 1302.
Y.EE.125/20YPRK.TNF1/58.,.İ.DH.1328/13.13Ca.43Y.EE.KP.6/527.24Ca1313.İDH.,1341/1 314.AMKT.MHM 661/60;661/58YA.RES19/87/37DH.MKT.1052/21.
Can Tunalı, Ayten, “Hasan Fehmi Paşa’nın Aydın Valiliği Döneminde Eğitim-Öğretimde Düzenlemeler ” DTCF Dergisi, C.46.1.2006, s.137–151.
Dincer, Celal, “Osmanlı Vezirlerinden Hasan Fehmi Paşa’nın Anadolu’nun Bayındırlık İşlerine Dair Hazırladığı Layiha”,TTK., Belgeler, C.V-VIII, Ankara 1971s.155–232.
Eldem, Edhem, İftihar ve İmtiyaz Osmanlı Nişan ve Madalyaları, Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi, İstanbul 2004
Fazlı Necib, “Hasan Fehmi Paşa”, Türk Hayatı, Numara 20, 15 Kanun-i Evvel 1341.
Hasan Fehmi, Telhis-i Hukuk-ı Düvel, Matbaa-i Osmaniye, İstanbul,1300. (Komisyon), 50 Ünlü Vali, Meşhur Valiler, Ankara 1969.
Pakalın, Mehmet Zeki, Sicil-i Osmani Zeyli, ( 19 Cilt), TTK. Ankara 2008.
Uçarol, Rifat, Siyasi Tarih (1789–1999), İstanbul,2000.
Us, Hakkı Tarık, Meclis-i Mebusan 1293–1877 Zabıt Ceridesi, İstanbul 1939.
Uzer, Tahsin, Makedonya Eşkıyalık Tarihi Ve Son Osmanlı Yönetimi, TTK. Ankara 1999.
Tepeyran, Ebubekir Hazım, (Yayına Hazırlayan Faruk Ilıkan) , Hatıralar, İstanbul 1998.
Türkgeldi, Ali Fuat, Mesail-i Mühime-i Siyasiye, C.III., Ankara 1966.
http://www.obarsiv.com/images/galeri/imhthe003_1.jp
Telhis-i Hukuk-ı Düvel’in yasaklanması ve toplatılması emri