Ebubekir Hazım Tepeyran Osmanlı mparatorluğu’nun hemen her bölgesinde idari görevler üslenmiş olan, çeşitli valiliklerde bulunan ve bu görevleri esnasında başarılı işler yapmış olmasıyla tanınan devlet adamlarındandır. Elviye-i Selâse’nin 45 yıllık Rus idaresinden sonra anavatana katılması üzerine kurulan “ Tahkik ve Tektik Heyeti” başkanı olarak bazı idari meselelerin incelenmesi için Vekiller Heyeti tarafından bölgeye gönderilmiştir. Bölgede geçirdiği beş ay sonrasında Dâhiliye Vekâleti’ne hitaben kaleme aldığı ve “ Elviye-i Selâse’nin Şekli daresi ve Müstakil Livâlar Hakkında Mütâlaât” başlıklı raporu inceleme konumuzu oluşturmaktadır. Raporda Evliye-i Selase bağlamında II. Meşrutiyetin ilanından sonra çeşitli etkenlerle yaygınlaşan müstakil mutasarrıflık uygulamasının doğurduğu sakıncalar üzerinde durulmaktadır.

Ebubekir was a statesman, who undertook administrational duties nearly in all the regions of the Ottoman Empire. He worked as a governor in different parts of the country. He was also one of the well-known statesmen with successful works.After Russian Management for 45 years, Three Cities (Evliye-i Selase- Kars, Ardahan, Batum Livas) was added to homeland. After that Ebubekir was sent to the region as the chairman of the Investigation Committee to investigate some administrational problems. After five month in the region he wrote his opinions about “the Administration of the Three Cities and Independent livas” to the ministry of Foreign Affairs. This report constitutes the subject of our investigation. In the report, in the context of the Three Cities, the drawbacks of the application of “independent Mutasarrıflık” which became widespread with some effects after the declaration of 2nd Constitutional Monarchy were criticized.