Azerbaycan Türkçesinde Atla İlgili Atasözlerinin Sözdizimsel Özellikleri Üzerine Bir Değerlendirme
Zengin bir sözlü edebiyata sahip olan Azerbaycan Türklerinin hayatlarının her alanında at son derece önemli bir yere sahiptir. Buna bağlı olarak binek hayvanı olan at, milli folklorun ürünleri olan destan, masal, atasözleri... vs. kullanılmıştır. Özellikle de at Azerbaycan halkının ve milli öğelerini yansıtan atasözlerinde geniş bir şekilde yerini alarak önemli bir anlam zenginliğine kavuşmuştur. Bu çalışmada Azerbaycan Türkçesinde atla ilgili atasözleri taranarak incelenme yapılmıştır. Yapılan bu incelemede İlyas Hamidov, Behruz Ahundov, Leyla Hamidova’nın birlikte çıkardıkları “Azerbaycanca-Rusca Rusca-Azerbaycanca Atsözləri və Zərbi-Məsəllər Lüğəti” adlı kitap ve Celal Beydili ile İsrafil Abbaslı’nın “Atalar Sözü” adlı eseriden yola çıkarak “at” temalı atasözleri hakkında genel bilgiler verilmiş, atasözü tanımı, atasözlerinin içerdiği temaların ve ele aldıkları genel konular, atla ilgili Azerbaycan atasözlerinin genel özellikleri gibi konulara değinilmiş ve ardından sınıflandırma yapılarak atla ilgili kurulan atasözlerinin hem anlamsal hemdesözdizimsel bakımından izahatı verilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler:
Azerbaycan atasözleri, cümle, at
An Evaluation on the Syntactic Properties Proverbs Related to Horses in Azerbaijani Turkish
The horse has a very important place in all aspects of the lives of Azerbaijan Turks, who have a rich oral literature. Accordingly, the horse, which is a mount, is used in the epics, fables, proverbs, and products of national folklore. In particular, the horse has gained a significant sense of meaning by taking its place in the proverbs reflecting the Azerbaijani people and their national elements. In this study, proverbs about horses in Azerbaijan Turkish were searched and examined. In this study, based on books “Azerbaycanca-Rusca Rusca-Azerbaycanca Atasözləri və Zərbi-Məsəllər Lüğəti” by Ilyas Hamidov, BehruzAhundov and Leyla Hamidova and "AtalarSözü" by Celal Beydili and İsrafil Abbaslı, general information about "horse" themed proverbs were given; the subjects such as the definition of proverb, the themes of proverbs and the general subjects they discussed were mentioned, and following this, the general characteristics of the Azerbaijani proverbs related with horses are classified to give a semantic and syntactic explanation of the proverbs about horse.
Keywords:
Azerbaijan proverbs, sentence, horse,
___
- Aksoy, Ö. A. (1970). Atasözleri ve Deyimler.İkinci Baskı. Ankara: Üniversitesi Basımevi.
- Aktaş, Şöhret Türkmen (2004). Seçme Atasözleri ve Eleştirmeli Açıklamaları. Ankara: Akçağ Yayınları.
- Albayrak, Nurettin (2009). Türkiye Türkçesinde Atasözleri. İstanbul: Kapı Yayınları.
- Atalar Sözü (2004). Bakı: Öndər Nəşriyyat.
- Beyzadeoğlu, Süreyya (2003). Şinasi Durub-ı Emsali Osmaniye. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
- Büyük Türkçe Sözlük (1990). Ankara: Rehber Yayınları.
- Çobanoğlu, Özkul (2004). Türk Dünyası Ortak Atasözleri Sözlüğü.Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
- Dilçin, Dehri (2000). Edebiyatımızda Atasözleri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Həmidov İ., Axundov B., Həmidova L. (2009). Azerbaycanca-Rusca Rusca Azerbaycanca Atsözləri və Zərbi-Məsəllər Lüğəti. Bakı, << Təhsil >>, 2009, 560 səh.
- Karataş, Turan (2004). Ansiklopedik Edebiyat Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yay.
- Kaya, Doğan (2007). Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yay.
- Parlatır, İsmail (2007). ATASÖZLERİ. Ankara: Yargı Yayınevi.
- Püsküllüoğlu, Ali (2004). Türkçe Sözlük. 2. Baskı. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
- Sami, Ş. (1989). Kamus-i Türkî. İstanbul: Enderun Kitabevi, 1288.
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2013
- Yayıncı: Eyüp Fahri KESKENLER
Sayıdaki Diğer Makaleler
“Modern Ortadoğu Tarihi” İsimli Kitap İncelemesi
Azerbaycan Türkçesinde Atla İlgili Atasözlerinin Sözdizimsel Özellikleri Üzerine Bir Değerlendirme
Altıncı Daire-i Belediye ve Günümüz Belediye Hizmetleriyle Karşılaştırılması
Yükseköğretim ve Üniversitelerde Çalışan İdari Personel Tayin, Nakil Sorunu ve Çözüm Önerileri