Yerel halkın çevre sorunlarına yaklaşımları ve çözüm önerileri üzerine bir araştırma: Boğaçayı Havzası örneği

Bu çalışmayı, Antalya ilinin batısında bulunan Karaman Çayı, Çandır Çayı ve Doyran Çayı isimli üç akarsuyun oluşturduğu Boğaçayı havzası oluşturmaktadır. Çalışmada; çeşitli kamu ve özel kuruluşların Boğaçayı havzası için yaptıkları çalışmalar veri toplamada kullanılmıştır. Ayrıca çalışmanın şekillenebilmesi için bu konuda yapılmış literatür taranmıştır. Bunun yanı sıra bölgede yaşayan insanlarla görüşülerek bilgiler edinilmiştir. Bunların doğrultusunda havzanın mevcut arazi kullanımları, sosyoekonomik yapısı, çevre sorunları ve bunların sonucu ortaya çıkan problemler detaylı olarak incelenmiştir. Bu doğrultuda, yanlış ve aşırı arazi kullanımından kaynaklanan sorunlar (erozyon, taşkın ve sel, kirlilik) ve bu sorunların ortaya çıkmasına neden olan nedenler yapılan anket çalışması ile ortaya konmuştur (n=400). Bu çalışmada halkın sorunlar karşısında nasıl davrandıkları ve çözüm için beklentilerinin neler olduğu sorulmuştur. Bunun sonucunda halkında düşünceleri alınarak, sorunlar hakkında çözüm önerileri geliştirilmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda Boğaçayı havzası içinde yaşayan insanların çevreye karşı oldukça duyarlı oldukları ve havzanın geçmişten günümüze kadar en önemli çevre sorununun havza içerisinde faaliyet gösteren taş ve kum ocaklarının çevreye verdiği zararlar olduğu anlaşılmıştır. Burada yaşayan halk, sorunun çözümüyle ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının üstlerine düşen görevleri yerine getiremediğini düşünmektedir. Çalışmada Boğaçayı havzasının ekolojik özelliklerini kaybetmeden, devamlılığının sağlanması için biran önce yanlış arazi kullanımının önüne geçilmesi önerilmektedir. Ayrıca bunun yerine havza ile ilgili planlamaların bilime ve tekniğe uygun yapılıp hayata geçirilmesi ve karar verme yetkisinde bulunan kurumların, bölgede yaşayan insanların düşüncelerinin de çalışmalarının içine dâhil etmesi sağlanmalıdır.

An investigation on approaches of resident on environmental problems and proposal of solving: Case of Boğaçayı Watershed

In this study, Boğaçayı Basin, which is formed by three rivers of Karaman River, Çandır River and Doyran River in the west of Antalya province, is formed. In study; various public and private organizations to collect data for the Boğaçayı basin has been used in their study. We also work to shape the literature on this subject is scanned. In addition to information was obtained through interviews with people living in the area. These are analyzed in detail existing land uses, socio-economic structure, environmental issues and problems arising from them. In this respect, the problems posed by land use type (erosion, floods and droughts, pollution) and the underlying reasons for these problems to occur is demonstrated by the survey (n = 400). In this study, the questions were asked how people behave in the face of challenges and expectation for a solution. As a result, taking ideas among the people, tried to develop solutions for the problems. As a result of this study, the people who are living in the basin Boğaçayı are very sensitive to their environment and the most important environmental problems of the basin from the past to the present are the environmental damages during the operating of limestone quarries and sand pits in the basin. People who live here think that public institutions have failed to fulfill their responsibilities of solving the problem. To ensure the sustainability of Boğaçayı is recommended as soon as possible to prevent improper land use before losing the ecological characteristics of the basin. The planning which is related to Boğaçayı basin must be implementing in accordance with the watershed management techniques and science sand the of the ideas of the people living in the area should be incorporated into the work by the responsible public institutions

___

  • Antalya Büyükşehir Belediyesi, 2008. Antalya Büyükşehir Belediyesi Bütünü 1/25000 Ölçekli Nazım İmar Planı, Antalya.
  • Cindoruk, Y., 2006. Bursa’nın Öncelikli Çevre Sorunlarının Tespiti Ve Eylem Planı Geliştirilmesi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 143s, Bursa.
  • Çınar, A., 2011. Antalya’nın Kentsel Ekolojisi ( Boğaçayı Havzası Örneği). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 115s, İzmir.
  • Erdener, Y., 2010. Doğu Sapanca Havzasında Arazi Kullanım Sorunları, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 40s, İstanbul.
  • Karslıoğlu, E., 2006. Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı’nda Çevre Sorunları ve Sorunların Giderilmesi İçin Çevre Yönetim Sistemi, Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 173s, Çanakkale.
  • Manavoğlu, E., 2007. Şehir Planlama ve Tasarımında Su Kaynaklarının Önemi Antalya – Konyaaltı Örneği. Planlama Şehir Plancıları Odası Dergisi, 41 (3–4) ,119– 130s. Ankara.
  • Manavoğlu, E., 2009. Antalya Kentinin Geçmişten Günümüze Mekansal Gelişimi ve Planlama Çalışmalarının Değerlendirilmesi. Şehir Plancıları Odası Dergisi, 46 (2), 19–30s. Ankara.
  • Oğuz, H., 2001. Boğaçayı Havzasında Yapılan Faaliyetler Sonucu Antalya Körfezine Taşınan Kirlilik Yüklerinin Tespiti ve Çözüm Önerileri. Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 110s, Antalya.
  • Öztürk, R., 2007. Porsuk Çayı Çevre Sorunları ve Bunların Çözümlenmesinde Havza Yönetimi Önerileri. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 133s, Adana.
  • Uçar, H., 2007. Çevre Sorunları Açısından Afyonkarahisar, Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 152s, Afyon.
  • Yücel, M., Uslu, C., Altunkasa, F., Güçray, S.S., Say, N.P., 2008. Adana da Halkın Çevre Duyarlılığının Saptanması ve Bu Duyarlılığı Arttırabilecek Önlemlerin Geliştirilmesi. Adana Kent Sorunları Sempozyumu, 9– 10 Mayıs, , 363–382s. Adana.