Kalite sınıflamasının Anadolu karaçamı [Pinus nigra arn. subsp. pallasiana (Lamb.) holmboe] fidanlarının arazi performansına etkisi

Bu çalışmada, çıplak köklü Anadolu karaçamı fidanlarının arazi performansı üzerinde fidan kalite sınıflamasının etkileri araştırılmıştır. Bu amaçla, Anadolu karaçamı fidanlarında morfolojik fidan özelliklerinden kök boğazı çapı ve fidan boyu esas alınarak beş kalite sınıfı oluşturulmuştur. Çalışmamızda bu kalite sınıflarına giren fidanların morfolojik özellikleri, kalite sınıflarındaki fidanların dikim sonrası arazi performansları incelenmiştir. Kalite sınıflarındaki fidanların arazi performansları, iki deneme alanında ve üç yılık arazi verilerine göre değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda elde edilen bulgulara göre; dikim için en uygun fidanlar, kök boğazı çapı asgari 4 mm ve fidan boyu asgari 10 cm olan 4. kalite sınıfındaki fidanlardır. Çünkü en iyi yaşama yüzdesi ve gelişim 4. kalite sınıfındaki fidanlardan sağlanmıştır. Kök boğazı çapı kalın ve boyu daha uzun fidanlar, daha iyi çap ve boy gelişimi yapmıştır. Anadolu karaçamı fidanlarında dikim şoku en az iki yıl sürmektedir.

Anahtar Kelimeler:

morfoloji, dikim, dikim materyali, çıplak köklü fidan, Pinus nigra, şok

Influence of quality classes on field performance holmboe] in anatolian black pine [Pinus nigra arn. subsp. pallasiana (Lamb.) holmboe] seedlings

In this study, the effects of seedling quality clases on field performance of bare-root Anatolian black pine seedling were investigated. For this purpose, five seedling quality class were formed according to height and root collar diameter from morphological seedling characteris in Anatolian black pine seedlings. This study, some morphological properties of the quality classes with post-planting performances of quality classes were studied. Field performance of seedlings in quality classes were assessed according to 3 yearly field data in the two experiment area. According to the result, the seedlings in quality class 4 (minimum collar diameter is 4 mm and minimum seedling height is 10 cm) was most proper to planting. Because best survival and growth were obtained from seedlings in quality class 4. The seedling which have greater root color diameter and height were done better diameter and height growth than the other. Planting shock lasted for two years in Anatolian black pine.

Keywords:

morphology, planting, planting stock, bare rooted stock, Pinus nigra, shock,

PDF

___

Aklan, H., 2002. Kalitesizliğin önemli bir boyutu: Maliyet artışı (Orman ağacı fidanı üretimine ilişkin bir değerlendirme). SDÜ. Orman Fakültesi Dergisi 2A, 97-118.

Anonim, 2006a. Orman Varlığımız. TC. Çevre ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü, Ankara.

Anonim, 2000b. Isparta ili Kayı Köyü Maliye Ormanı Kurma Projesi Kesin Raporu. Isparta İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Isparta.

Aslan, S., Kızmaz, M., 1994. Karaçam (Pinus nigra Arnold.) fidanlarının dikimden önce agricol ile işlem yapılmasının tutma başarısına etkisi ve ekonomisinin irdelenmesi. İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi 78, 57-74.

Avanoğlu, B., Ayan, S., Demircioğlu, N., Sıvacıoğlu, A., 2005. Kastamonu-Taşköprü orman fidanlığı’nda üretilen 2+0 yaşlı Anadolu karaçamı (Pinus nigra Arn. subsp. pallasiana (Lamb.) Holmboe.) fidanlarının TSE normlarına göre değerlendirilmesi. Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, Sigma 2, 73-83.

Demir, N. 2003. Fitohormonların 2+0 yaşında karaçam fidanlarının büyüme ve gelişme üzerindeki etkilerinin araştırılması. Orman ve Ekonomi 2, Sayı: 10-11-12, 8-14.

Dirik, H., 1993. Kızılçam (Pinus brutia Ten.) da Fidan Morfolojisinin Dikim Başarısına Etkileri. Uluslararası Kızılçam Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, 348-355, Marmaris.

Dirik, H., 1999. Dikim mevsiminde karaçam (Pinus nigra Arn. ssp. pallasiana (Lamb.) Holmboe) fidanlarındaki fizyolojik değişiklikler ve bunun dikim başarısı üzerindeki etkileri. İ.Ü. Orman Fakültesi Dergisi 49A ,2 59-74.

Duryea, M L., 1984. Nursery Cultural Practices: Impacts on Seedling Quality (Chapter 15). In:

Duryea ML, Thomas DL (eds), Forest Nursery Manual: Production of Bareroot Seedlings, Martinus Nijhoff/Dr W. Junk Publishers, Oregon State University, Corvallis.

Genç, M., Yahyaoğlu, Z., 1994. Eğirdir, Seydişehir ve Eskişehir Orman Fidanlıklarında 2+0 Yaşlı Anadolu Karaçamı Fidanlarında Morfolojik İncelemeler. Bildiri, SDÜ. VIII. Mühendislik Haftası, Isparta, 28 s.

Gökdemir, Ş., Kızmaz, M., 1998. Toros göknarı (Abies cilicica Carr.)’nın fidanlık tekniği üzerine araştırmalar. İç Anadolu Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, Orman Bakanlığı Yayın No: 121, Dergi No:82, 7-40.

Grossnickle, SC., Arnott, JT., Major, JE., 1988. A Stock Quality Assessment Procedure for Characterizing Nursery-Grown Seedlings. Forest Nursery Association of British Columbia and Inter Mountain Forest Nursery Association Meeting, August 8-11. Vernon, BC, 77-88, Canada.

Kalıpsız, A., 1981. İstatistik Yöntemler. İ.Ü. Orman Fakültesi, Yayın No: 2837/294, İstanbul.

Kızmaz, M., 1993. Karaçam fidanlarının kalite sınıflarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Orm. Arş. Enst. Yayınları, Teknik Bülten No:238-241, 7-36.

Morgan, J., 1999. Forest Tree Seedlings. Forestry Commission Bulletin, 121.

Semerci, A., 2005. Fifth year performance of morphologically graded Cedrus libani seedlings in the central anatolia region of Turkey. Turk J Agric Forestry 29, 483-491.

Şimşek, Y., Erkuloğlu, ÖS., Tosun, S., 1995. Türkiye’de Karaçam [Pinus nigra Arn ssp pallasiana (Lamb.) Holmboe] orijin denemelerinin ilk sonuçları. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten No: 247, Ankara.

Tetik, M., 1995. Sarıkamış fidanlığında ekim sıklığının sarıcam (Pinus sylvestris L.) fidanlarının kalitesine ve dikimdeki başarısına etkisi, Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten Serisi No:244, Ankara.

Tosu, S., Özbay, Z., Tetik, M., 1993. Sarıçam (Pinus sylvestris L.) fidanlarının kalite sınıflarının belirlenmesi üzerine araştırmalar. Ormancılık Araştırma Enstitüsü Yayınları, Teknik Bülten No:238-241, 37-79, Ankara.

Ürgenç, S., 1998. Ağaçlandırma Tekniği. İ.Ü. Orman Fak. Yayınları, Üniversite Yayın No: 3994, Fakülte Yayın No: 441, İstanbul.