Bayram DOĞAN, Ali Fuat GEYİK

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi

Öz 16.04.2017 tarihli halk oylaması ile kabul edilen ve 6771 sayılı kanunla gerçekleştirilen anayasa değişikliği ile Türkiye’de parlamenter sistemden Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmiştir. 09.07.2018 tarihinde halk tarafından seçilen Cumhurbaşkanının göreve başlamasıyla yapılan değişiklikler bütünüyle yürürlüğe girmiştir. Başkanlık sistemi merkezinde düzenlenen bu yeni Cumhurbaşkanlığı sisteminin kendine özgü yönleri vardır. Bu sistemde kuvvetler ayrılığı ilkesi parlamenter sisteme göre daha katı benimsenmektedir. Ancak kuvvetler ayrılığı ilkesinin etkili olabilmesi devlet organlarının birbirlerini denetleyip sınırlandırabilmesine bağlıdır. Kuvvetler ayrılığı sistemi siyasi iktidarın diktatörleşmesini engellemeye yönelik bir sistemdir. Bu sistemde denge ve denetim mekanizmalarının düzgün kurulmaması veya doğru işletilmemesi bireysel özgürlüklerin zedelenmesine sebep olmaktadır. Dolayısıyla Cumhurbaşkanlığı sisteminde de devlet organlarının birbirleri ile nasıl bir etkileşimde bulunduğu toplumun çıkarları ve bireysel özgürlükler açısından büyük önem taşımaktadır. Yasama, yürütme ve yargı organlarının nasıl kuruldukları ve birbirleriyle etkileşimleri sistemin temel yönlerini oluşturmaktadır. Meclis seçimleri ile Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapısı, Cumhurbaşkanlığı kararnemeleri, Anayasa Mahkemesi üyelerinin atanmaları gibi pek çok husus kuvvetler ayrılığı ilkesinin uygulanmasına yönelik düzenlemelerdir. Bu çalışmada da kuvvetler ayrılığı ilkesinin ne olduğu, nasıl ortaya çıktığı ve geliştiği incelenmiş ve daha sonrasında Cumhurbaşkanlığı sistemindeki denge ve denetim mekanizmaları bu ilke doğrultusunda değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Hükümet Sistemi, Cumhurbaşkanlığı Sistemi, 2017 Anayasa Değişikliği

Tam Metin

Kaynakça

AKARTÜRK, Ekrem Ali, “2017 Anayasa Değişikliğinin Parlamentosuzlaştırma Etkisi Üzerine”, YÜHFD, Cilt: 15, 2020, ss. 1-25.

ANAYURT, Ömer, Anayasa Hukuku Genel Kısım (Temel İlkeler, Kavram ve Kurumlar), Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.

ARSLAN, Rıza, Kuvvetler Ayrılığı Teorisi ve Uygulanan Örnekleri, Dora Yayın Dağıtım, Bursa, 2009.

ATAR, Yavuz, Türk Anayasa Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.

AYDOĞDU, Yasin, “Güney Kore’de Uygulanan Hükümet Sistemleri Üzerine İncelemeler”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl: 8, Sayı: 31, 2017, ss. 691-720.

AYDOĞDU, Yasin, “Yeni Hükümet Sisteminde Cumhurbaşkanlığı İşlemleri, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi”, Yıl: 9, Sayı: 1, 2019, ss. 86-93

BARBER, Nicholas W., “Prelude to the Separation of Powers”, Cambridge Law Journal, Vol.: 60, No.: 1, 2001, pp. 59-88.

BAŞGİL Ali Fuat, Esas Teşkilat Hukuku, Cilt: I, Yağmur Yayınevi, İstanbul, (1960 Tarihli Basıdan Tıpkı Basım), 2019.

Kaynak Göster

Bibtex	`@araştırma makalesi { sduhfd850174, journal = {Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi}, issn = {2146-7129}, address = {SDÜ Hukuk Fakültesi Doğu Kampüsü Çünür}, publisher = {Süleyman Demirel Üniversitesi}, year = {2020}, volume = {10}, pages = {19 - 46}, doi = {}, title = {Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi}, key = {cite}, author = {Doğan, Bayram and Geyik, Ali Fuat} }`
APA	Doğan, B , Geyik, A . (2020). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi . Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 10 (2) , 19-46 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduhfd/issue/59059/850174
MLA	Doğan, B , Geyik, A . "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi" . Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 10 (2020 ): 19-46 <https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduhfd/issue/59059/850174>
Chicago	Doğan, B , Geyik, A . "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi". Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 10 (2020 ): 19-46
RIS	TY - JOUR T1 - Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi AU - Bayram Doğan , Ali Fuat Geyik Y1 - 2020 PY - 2020 N1 - DO - T2 - Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 19 EP - 46 VL - 10 IS - 2 SN - 2146-7129- M3 - UR - Y2 - 2020 ER -
EndNote	%0 Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi %A Bayram Doğan , Ali Fuat Geyik %T Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi %D 2020 %J Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi %P 2146-7129- %V 10 %N 2 %R %U
ISNAD	Doğan, Bayram , Geyik, Ali Fuat . "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi". Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 10 / 2 (Aralık 2020): 19-46 .
AMA	Doğan B , Geyik A . Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi. sduhfd. 2020; 10(2): 19-46.
Vancouver	Doğan B , Geyik A . Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 10(2): 19-46.
IEEE	B. Doğan ve A. Geyik , "Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı İlkesi", Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, c. 10, sayı. 2, ss. 19-46, Ara. 2021