ADİL YARGILANMA HAKKI ÇERÇEVESİNDE ASKERİ MAHKEMELER: SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkı; kanunla kurulmuş, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından, makul bir süre içerisinde, aleni ve hakkaniyete uygun olarak yargılanma şeklinde tanımlanmaktadır. Askeri Mahkemeler, Anayasamızda ve ilgili kanunlarda düzenlenmiştir. Anayasanın 36’ncı maddesinde, herhangi bir ayrım yapılmaksızın, adli, idari ve askeri yargılama bakımından herkesin adil yargılanma hakkına sahip olduğu ifade edilmiştir. Günümüzde bağımsız ve tarafsız olmadıkları gerekçesiyle eleştiri konusu yapılan Askeri Mahkemelerin, bazı gereklilikler nedeniyle yargı sistemimizde bulunması faydalı olacaktır. Bununla birlikte, adil yargılanma hakkının sağlanabilmesi açısından mevcut bir takım sıkıntıların da giderilmesi gerekmektedir.

THE MILITARY COURTS WITHIN THE FRAMEWORK OF RIGHT TO A FAIR TRIAL: PROBLEMS AND SOLUTIONS

According to sixth article of the European Convention on Human Rights; the right to a fair trial is defined as public and a fair trial which established by an independent and impartial tribunal within a reasonable time. Military Courts are arranged by our Constitution and related laws. According to Article 36 of the Constitution everyone has the right to a fair trial without any distinction in terms judicial, administrative, and military judgement was expressed. The presence of Military courts which is the subject of criticism on the grounds ‘they are not independent and impartial’, will be useful in our judicial system due to some requirements. However, in order to ensure the right to a fair trial, some of current problems must be resolved

___

  • ALTIPARMAK Cüneyd, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Altıncı Maddesi Kapsamında Adil Yargılanma Hakkının Esasları”, http://www.turkhukuksitesi.com/makale_636.htm, Erişim Tarihi: 15.09.2012.
  • ASLAN Muzaffer Yasin, Askeri Yargıda Savcılık, Adil Yayınevi, Ankara 1998.
  • AVCI Mustafa, “Adli, İdari ve Askeri Hâkim ve Savcılığa Alınmaya İlişkin Bazı Değerlendirmeler”, AÜHFD, S. 61, C. 3, Y. 2012, s. 887-923.
  • BAŞAR Mükerrem Onur, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Makul Sürede Yargılanma Hakkı, On İki Levha Yayınları, İstanbul Temmuz 2011.
  • BAŞARAN Başar, “Adil Yargılanma Hakkı”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Ankara 2007.
  • BAŞARAN Başar, “Aleni Yargılanma Hakkı”, Mevzuat Dergisi, Y. 2, S. 15, Mart 1999, http://www.mevzuatdergisi.com/1999/03a/04.htm, Erişim Tarihi: 05.10.2012.
  • BUCHERER Jeanine, Die Vereinbarkeit von Militärgerichten mit dem Recht auf ein faires Verfahren gemäss Art. 6 Abs. 1 EMRK, Art. 8 Abs. 1 AMRK und Art. 14 Abs. 1 des UN-Paktes über bürgerliche und politische Rechte, Springer Verlag, Heidelberg 2005.
  • CENGİZ Serkan / DEMİRAĞ Fahrettin / ERGÜL Teoman / MCBRİDGE Jeremy / TEZCAN Durmuş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Ceza Yargılaması Kurum ve Kavramları, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara 2008.
  • CENTEL Nur, “Türk Hukukunda Askeri Yargıda Görev Yapan Hâkimlerin Statüsü (Askeri Hâkimler)”, Askeri Yargıtay’ın 90’nci Kuruluş Yıldönümü Sempozyumu, Genelkurmay Basımevi, Ankara 2004.
  • ÇELEN Orhan, En Son İçtihatlı, Notlu, Açıklamalı, Ek ve Örnekli, TSK İç Hizmet Kanunu ve Yönetmeliği, Askeri Ceza Kanunu, Disiplin Mahkemeleri Kanunu, TSK Personel Kanunu, Cantekin Matbaacılık Yayını, 2. Baskı, Ankara-Ağustos 2011.
  • ÇÖREZ Özgür, “Adil Yargılanma Hakkı Çerçevesinde Askeri Yargı (Ceza) Sistemi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2007.
  • DEMİRAĞ Fahrettin, “Anayasal Bir Kurum Olarak Askeri Yargı ve Anayasa Önerileri”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 75, Y. 2008.
  • DOĞRU Osman / NALBANT Atilla, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi: Açıklama ve Önemli Kararlar, Cilt 1, Ankara 2012.
  • DOĞRU Osman, Anayasa İle Karşılaştırmalı İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Mahkeme İçtüzüğü, On İki Levha Yayınları, İstanbul Aralık 2010.
  • DOĞRU Osman, İnsan Hakları Avrupa İçtihatları, Beta Yayınları, İstanbul 1997.
  • DURU Aslan, “Avrupa Birliği Uyum Sürecinde Askeri Yargı ve Askeri Hakimlerin Statüsü”, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu 2005.
  • ERDOĞAN Mustafa, İnsan Hakları Teorisi ve Hukuku, Orion Yayınları, Ankara 2007.