Gaziantep İli Meteorolojik Kuraklık Analizi ve KAS İlişkisi

Bir bölgeye düşen yağış miktarının, bölgedeki buharlaşma miktarından az olma durumunda kuraklık ortaya çıkar. Nem azlığının boyutu ve uzunluğu meteorolojik kuraklığın şiddetini belirler. Yağışların seyrekleşmesi ile başlayan meteorolojik kuraklığı tarımsal kuraklık ve hidrolojik kuraklık takip eder. Tarımsal kuraklıkla birlikte ürün miktarında azalma olur ve bu durum canlılar için tehlike oluşturmaktadır. Farklı zaman ölçeklerinde meteorolojik kuraklığı incelemek için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir. Bu yöntemler arasında bulunan Standartlaştırılmış Yağış İndisi (SYİ) yöntemi en basit ve etkili sonuca ulaştıran yöntemlerden biridir. Bu çalışmada Gaziantep İli meteorolojik kuraklık analizi SYİ yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. SYİ serileri ile Kuzey Atlantik Salınımları (KAS) indisi değerleri arasındaki ilişki Kolmogorov Simirnov testi uygulanarak araştırılmıştır. Aynı zamanda iki ayrı zaman diliminde bu ilişkinin nasıl değiştiği regresyon katsayılarına göre irdelenmiştir. KAS indisi ile SYİ serilerinin tüm periyotlarında negatif korelasyon katsayıları elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Meteorolojik kuraklık, SYİ, Gaziantep, İslahiye, KAS

Meteorological Drought Analysis of Gaziantep Province and NAO

Dought occurs when the amount of rainfall in a region less than the amount of evaporation in the region. The size and lenght of the lack of moisture determines the severity of the meteorological drought. Agricultural drought and hydrological drought follow the meteorological drought that stars with the sparse precipitation. With the agricultural drought, the amount of product decreases and this situation poses a danger to living things. Various methods have been developed to study meteorological drought in different period of time. Among these methods, the Standardized Precipitation Index (SPI) method is one of the simplest and most affective methods. In this working, meteorological drought analysis of Gaziantep Province were realized using SPI method. Then SPI values were compared with the North Atlantic Oscillations (NAO) index values and the relationship between them was examined. The relationship between SPI series and North Atlantic Oscillations (KAS) index values was investigated by applying Kolmogorov Simirnov test. At the same time, how this relationship changed in two different time intervals was examined according to the regression coefficients. Negative correlation coefficients were obtained in all periods of KAS index and SPI series.

Keywords:

Meteorological Drought, SPI, Gaziantep, İslahiye, NAO,

PDF

___

[1] Yetmen, H. 2013. Van Gölü Havzası’nın Kuraklık Analizi. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 3(5), 184-198.
[2] Mckee, T.B., Doesken, N.J. and Kleist, J. 1993. The relation of drought frequency and duration to time scales. Eighth Conference on Applied Climatology, 17-22 January, Anaheim, California, USA, 179–184.
[3] Pamuk, G., Özgürel, M. ve Topçuoğlu, K. 2004. Standart Yağış İndisi (SPI) ile Ege Bölgesindeki Kuraklık Analizi. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 41(1), 99-106.
[4] Yüceerim, G., Yılmaz, G., Etöz, M. ve Acar, O. 2019. Kocadere Havzasında Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Farklı Zaman Ölçeğinde Kuraklık Analizi. Toprak Su Dergisi, 70-76.
[5] Merkoci A.L., Mustaqi V., Mucaj L., Dvorani M. 2013. Arnavutluk Bölgesi’nde Kuraklık ve Standart Yağış İndeksinin (SPI) Kullanımı. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der., 28(1), 161-166.
[6] Tuna H., Malkoç F., Yılmaz Ö. 2009. Çoruh Havzası’nda SPI ile Kuraklık Analizi ve Çevresel Etkileri. Doğu Karadeniz Bölgesi Hidroelektrik Enerji Potansiyeli ve Bunun Ülke Enerji Politikalarındaki Yeri, 13-15 Kasım, Trabzon, 114-129.
[7] Yıldırım I., Aksoy H. 2019. Gediz Havzası’nda SPI Kuraklık Sınıfları Geçiş Olasılıklarının Belirlenmesi. 10. Ulusal Hidroloji Kongresi, 9-12 Ekim, Muğla, 1-7.
[8] Efe B., Özgür E. 2014. Standart Yağış İndeksi (SPI) ve Normalin Yüzdesi Metodu (PNI) ile Konya ve Çevresinin Kuraklık Analizi. 2. Uluslar arası Katılımlı Kuraklık ve Çölleşme Sempozyumu, 16-18 Eylül, Konya, 1-6.
[9] Bakanoğulları F. 2020. Kırsal Havzalarda Kuraklığın İki Yöntem (SPEI ve SPI) Kullanılarak Belirlenmesi: Kumdere Havzası Örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(1), 146-156.
[10] Özfidaner M., Topaloğlu F. 2020. Standart Yağış İndeksi Yöntemi İle Güneydoğu Anadolu Blgesi’nde Kuraklık Analizi. Toprak Su Dergisi, 9(2), 130-136.
[11] Tuğrul T., Doğan S., Dursun Ş. 2019. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki İllerin Kuraklık Analizi. Konya Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(4), 705-712.
[12] Dikici M. 2019. Asi Havzası’nda (Türkiye) Kuraklık Analizi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 5(1), 22-40.
[13] Demircan M., Gürkan H., Türkoğlu N., Çiçek İ. 2018. Türkiye Sıcaklıklarının Kuzey Atlantik Salınımı (NAO) İndisi ile İlişkisi. TÜCAUM 30.Yıl Uluslar arası Coğrafya Sempozyumu, 3-6 Ekim, Ankara, 799-812. [14] Yılmaz C.B., Demir V., Sevimli M.F. 2020. Karadeniz Yağışlarının Kuzey Atlantik Salınımı ile İlişkisi, 6(3), 248-254.
[15] Anonim, 2021. İslahiye Belediyesi. https://www.islahiye.bel.tr/islahiye/cografya (Erişim Tarihi: 25.01.2021).
[16] Anonim, 2021. Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi. https://gaosb.org (Erişim Tarihi: 25.01.2021).
[17] Wanner, H., Brönnimann, S., Casty, C., Gyalistras, D., Luterbacher, J., Schmutz, C., Stephenson, D.B. and Xoplaki, E. 2001. North Atlantic Oscillation–concepts and studies. Surveys in Geophysics, 22(4), 321-381.
[18] Hurrell, J.W. 1995a. Decedal Trends In The North Atlantic Oscillation And Relationships To Regional Temperature And Precipitation. Science, 269: 676-679.
[19] Türkeş, M., ve Erlat, E. 2003. Precipitation changes and variability in Turkey linked to the North Atlantic Oscillation during the period 1930–2000. International Journal of Climatology: A Journal of the Royal Meteorological Society, 23(14), 1771-1796.
[20] Türkeş, M. 2012. Türkiye’de gözlenen ve öngörülen iklim değişikliği, kuraklık ve çölleşme. Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-32.
[21] Gümüş, V., Başak, A., ve Oruç, N. 2016. Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SYİ) Yöntemi ile Şanlıurfa İstasyonunun Kuraklık Analizi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 1(1), 36-44.
[22] Anonim, 2021. National Weather Service. https://www.weather.gov/ (Erişim Tarihi: 25.01.2021).