Türkiye’de Refahyol Hükümetinin Dış Politikası
Bu makalede, 1995 genel seçimlerinden sonra kurulan Anayol hükümetinin devam edememesi ile kurulan Refahyol hükümetinin, Temmuz 1996’da başlayıp, 11 ay süren dış politikalarının analizinin yapılması amaçlanmıştır. Necmettin Erbakan liderliğinde kurulan koalisyon hükümeti sonrasında uygulanacak olan dış politikalar yurtiçinde ve yurtdışında çeşitli endişelere yol açmıştır. Burada, Refahyol hükümetinin icraatları sonrası oluşan endişenlerin ne ölçüde gerçekleştiği veya gerçekleşmediği ile ilgili günümüze gelen bilgi ve belgeler ışığında değerlendirmeler yapılmıştır.
Çalışmamızda yapılan teknik ve dökümante analizler sonrasında, devlet geleneğine sahip Türkiye Cumhuriyeti’nin kurumsal yapıları, sivil toplum örgütleri, özgür basını, yetişmiş değerli devlet adamları ve dış politika uzmanları (büyükelçi, ateşe) ile; kurulan hükümetlerin ideolojik eğilimleri ne olursa olsun dış politikalarda tek başlarına karar verme yetkileri sınırlı kalmaktadır. Ayrıca koalisyon hükümetlerinde hükümeti oluşturan digger parti veya partilerin farklı görüşlerinin olması, liderlerin güvenoyu endişesi taşıması ile dış politikalarda daha çok ortak görüşe dayalı kararlar verdikleri görülmüştür. Bu doğrultuda Türk dış politikasının Refahyol döneminde realist rasyonel-aktör yaklaşım çerçevesinde şekillendiğini, karar alma sürecinin ise Allison’un “bürokratik siyaset” modeline uygun olduğu sonucuna erişilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Siyasal İslam’ın Yükselişi, Refah Partisi, Refahyol Kuruluşu, Erbakan, Türkiye
Foreign Policy of the Refahyol Government in Turkey
This article aims to analyze the foreign policy of the Refahyol government which was formed after the 1995 general elections due to the inability of the Anayol government to continue, starting in July 1996 and lasting 11 months. The foreign policies that will be implemented after the coalition government formed under the leadership of Necmettin Erbakan have caused various concerns at home and abroad. Here, the assessments were made in the light of the information and documents that have come to this day about the extent to which the concerns that occurred after the actions of the Refahyol government occurred or did not occur.
After the technical and documentary analysis conducted in our study, the tradition of the Republic of Turkey with the institutional structures of the state, civil society, free press, distinguished statesmen and foreign policy experts trained (ambassador, attache ); and established, regardless of the ideological inclinations of the government in foreign policy, the authority to decide on their own is limited. In addition, in coalition governments, it has been seen that other parties or parties that make up the government have different views, leaders are concerned about a vote of confidence, and they make decisions based on a more common opinion in foreign policy. In this direction, it was concluded that Turkish foreign policy was formed within the framework of a realist rational-actor approach during the period of Refahyol, and that the decision-making process was in accordance with Allison’s model of “bureaucratic politics”.
Keywords:
Rise of Political Islam, Refah Party, Refahyol Foundation, Erbakan, Turkey,
___
- Dougherty, J. A. ve Pfaltzgraff, Jr., Robert L. (1997), Contending Theories of International Relations: A Comprehensive Survey. New York: Addison-Wesley Longman.
- Ehteshami, A. ve Hinnebusch, Raymond A. (1997), Syria and Iran: Middle Powers in a Penetrated Regional System. New York: Routledge.
- Fromkin, D. (1989), A Peace to End All Peace: The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of Modern Middle East. New York: Avon Books.
- Hale, W. (2000), Turkish Foreign Policy: 1774-2000. London: Frank Cass Publishers.
- Hobsbawm, E. (1996), The Age of Capital: 1848-1875. New York: Vintage Books.
- Huntington, S. (1993), ‘The Clash of Civilizations? Foreign Affairs.’, Volume 73(3), ss.22-49.
- Huntington, S. (1996), Political Order in the Changing Societies. New Haven: Yale University Press.
- Kedourie, S. (2000), Seventy-Five Years of the Turkish Republic. London: Frank Cass Publishers.
- Kongar, E. (1998), 21. Yüzyılda Türkiye: 2000’li Yıllarda Türkiye’nin Toplumsal Yapısı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
- Kramer, H. (2001), Avrupa ve Amerika Karşısında Değişen Türkiye (çev. Ali Çimen). İstanbul: Timaş Yayınları.
- Oran, B. (2001), Türk Dış Politikası (Cilt 1 ve 2). İstanbul: İletişim Yayıncılık.
- Özcan, G. (1998), Onbir Aylık Saltanat: Siyaset, Ekonomi ve Dış Politikada Refahyol Dönemi. İstanbul: Boyut Kitapları.
- Papp, D. S. (1991), Contemporary International Relations: Frameworks for Understanding. New York: MacMillan Publishing Company.
- Robins, P. (1997), ‘Turkish Foreign Policy under Erbakan, Survival’, Volume 39(2), ss.82-100.
- Rubin, B. (1998), Turkish Politics and Foreign Policy, Middle East Review of International Affairs (MERIA) (E-mail aracılığıyla rubinb@ashur.cc.biu.ac.il adresinden gönderilen kitaplar).
- Sakallıoğlu, Ü. C. (1996), ‘Parameters and Strategies of Islam-State Interaction in Republican Turkey’, International Journal of Middle East Studies, Volume 28:2, ss.231-251.
- Sönmezoğlu, F. (1994), Türk Dış Politikasının Analizi. İstanbul: Der Yayınları.
- Sönmezoğlu, F. (2000), Uluslararası Politika ve Dış Politika Analizi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
- Sosyal, M. (1993), Yüz Soruda Anayasanın Anlamı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
- TBMM. (2019), ‘Erbakan Hükümeti Programı’, www.tbmm.gov.tr/ambar/HP54.htm, (21 Haziran 2021).
- TBMM. (2019), ‘Erbakan Hükümeti Koalisyon Protokolü (RP-DYP)’, www.tbmm.gov.tr/ambar/KP54.htm, (21 Haziran 2021).
- Vasquez, J. A. (1996), Classics of International Relations. New Jersey: Prentice Hall.
- Başlangıç: 2015
- Yayıncı: Yüksel DEMİRKAYA
Sayıdaki Diğer Makaleler
İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesinin Reel Politiği
Türkiye’de Refahyol Hükümetinin Dış Politikası
2018-2021 Arası Yerleşikler Gözüyle Erzincan Kızılay ve Hocabey Mahalleleri Kentsel Dönüşüm Süreci
Abdurrahman Muhammet BANAZILI, Hamza ATEŞ
Covid-19’un Dünya Finans Piyasaları Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Analiz