Sağlık Okuryazarlığı ve Hemşirelik

Çağlar boyu gelişim gösteren sağlık sistemi, toplumun sağlık okuryazarlığı oranının artması ile iyileşmeye devam edecektir. Özellikle son yüzyılda hasta merkezli bakımı hedef haline getiren sağlık sisteminde, toplumun sağlığı ile ilgili bilgilere erişmesi, bu bilgileri anlayıp değerlendirebilmesi hem sağlığın kalitesini yükseltmiş hem de sağlığın geliştirilmesinde gözle görülür bir fark yaratmıştır. Toplum sağlığı sorunu haline gelen sağlık okuryazarlığı ile ilgili başta Avrupa Ülkeleri olmak üzere tüm dünyada yapılan çalışmalar hız kazanmıştır. Sağlık okuryazarlığı farklı biçimlerde tanımlanmış, sınıflandırılmış ve ölçekler geliştirilmiştir. Çalışmalardaki amaç, sağlık bilincini ve buna paralel olarak sağlık bakım kalitesini yükseltmektir. Bu konuda en büyük pay sağlık personeline ve hemşirelere düşmektedir. Hasta ile birebir iletişimde olan hemşirelik mesleği; sahip olduğu bağımsız rollere dayanarak hastaya sağlık bilincinin yerleşmesi, randevu kartları, ilaçların uygun biçimde kullanılması gibi birtakım bakım ve hizmet sunumunda, eğitim ve danışmanlık görevini üstlenmektedir. Toplumun okuma-yazma oranına da bağlı olan sağlık okuryazarlığı kişinin sağlık sorumluluğunun farkına varması ile artmaktadır. Bu farkındalık açısından kilit görevi gören hemşirelik meslek üyelerinin gerek bireysel gerek eğitim alanında sağlık okuryazarlığı ile ilgili farkındalığı artırılmalıdır. Bunun sonucunda hemşirelerin hasta ile iletişimi kuvvetlenecek, hastalarda sağlık bilinci tam anlamıyla yerleşecek, sağlık bakım kalitesi artacak, sağlığa ayrılan bütçe azalacak ve sağlık sistemi gelişim göstermeye devam edecektir.

Health Literacy and Nursing

As the health literacy rate in society increases, the health system progressing through the ages will continue to improve. In the healthcare system that has made patient-centred care a target particularly during the last century, the ability of the public to access to health information, to understand and evaluate this information has increased the quality of health and created a visible difference in the improvement of health as well. The studies about health literacy, which has become a public health issue, have gained momentum all over the world, especially in European countries. Health literacy has been defined, classified in different ways and the scales have been developed. The aim of the studies is to raise awareness of health and to improve the quality of healthcare concordantly. The greatest share in this regard falls upon the health staff and nurses. Nursing profession, which is in direct contact with the patients, relying on its independent roles, undertakes the tasks of training and counselling in the provision of care and services for the patients, such as establishing health consciousness, appointment cards, the proper use of medicines. Health literacy, which is also linked to the literacy rate of the society increases when the individuals become aware of personal responsibility for health. The awareness of health literacy among nursing professionals, who play a key role in improving awareness of health literacy in society should be increased both individually and in terms of their education. Consequently, nurses' communication with the patients will be strengthened, patients’ health consciousness will be established entirely, quality of healthcare will be improved, health budget will be decreased and health system will continue to make progress

PDF

___

1. Cajita MI, Denhaerynck K, Dobbels F, Berben L, Russell CL, Davidson PM et al. Health literacy in heart transplantation: Prevalence, correlates and associations with health behaviors - Findings from the International Bright Study J Heart Lung Transplant 2017 Mar;36(3):272-79.
2. Quaglio G, Sorensen K, Rübig P, Bertinato L, Brand H, Karapiperis T et al. Accelerating the health literacy agenda in Europe. Health Promot Int 2016 April 20;32(6):1074-80.
3. Nutbeam D. Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promot Int 2000 September 1;15(1):259-67.
4. Nutbeam D. The evolving concept of health literacy. Soc Sci Med. 2008 Oct 25;67(12):2072-8.
5. Çopurlar KC, Kartal M. What is health literacy? How to measure it? Why is it important? TJFMPC 2016 03 15;10(1):42-7.
6. Aronis NK, Edgar B, Lin W, Martins MA, Paasche-Orlow MK, Magnani JW. Health literacy and atrial fibrillation: relevance and future directions for patient-centred care. Eur Cardiol, 2017 Sep 19;12(1):52–7.
7. Yılmaz M, Tiraki Z. Sağlık okuryazarlığı nedir? Nasıl ölçülür? DEUHFED 2016 October 01;9(4):142-7.
8. Sorensen K, Pelıkan Mj, Röthlın F, Ganahl K, Slonska S, Doyle G et al. Health literacy in Europe: Comparative results of the European Health Literacy Survey (HLS-EU). Eur J Public Health 2015 Apr 5;25(6):1053-8.
9. Kutner M, Greenberg E, Jin Y, Paulsen C. The health literacy of America’s adults: results from the 2003 National Assessment of Adult Literacy. Education [Internet]. 2006;6:1–59. Erişim Tarihi: 27 Haziran 2017. URL: https://nces.ed.gov/pubsearch/pubsinfo.asp? pubid=2006483
10. Taş AT, Akış N. Sağlık okuryazarlığı. STED. 2016 04 22;25(3):119-24.
11. Scott SA. Health literacy education in Baccalaureate Nursing Programs in the United States. Nurs Educ Perspect. 2016 May-Jun;37(3):153-8.
12. Goeman D, Conway S, Norman R et al. Optimising health literacy and access of service provision to community dwelling older people with diabetes receiving home nursing support. J Diabetes Res. 2016 August 3;2016; Article ID 2483263, 12 pages.
13. Dewalt D, Nancy D, Sheridan S. et al. literacy and health outcomes: A systematic review of the literature. J Gen Intern Med 2004 Dec;19(12):1228-39.
14. Hahn EA, Magasi SR, Carlozzi NE et al. Health and functional literacy in physical rehabilitation patients. Health Lit Res Pract. 2017 April 5;1(2):71-85.
15. Robinson BM. Evaluating the role of health literacy in communities: A review of community health needs assessments of Georgia Hospitals [Public Health Capstone Projects]. Atlanta, Georgia: Graduate Faculty of Georgia State University; 2017.
16.Yılmazel G, Çetinkaya F. Sağlık okuryazarlığının toplum sağlığı açısından önemi. TAF Prev. Med. Bull. 2016 Mar 26;15(1):69-74.
17.Kendir C, Akkaya K, Arslantaş İ, Kartal M. Health literacy of students who applied to Medical and Nursing Faculty in Dokuz Eylul University. TJFMPC. 2017 05 29;11(3):144-51.
18.Bostock S, Steptoe A. Association between low functional health literacy and mortality in older adults: Longitudinal cohort study. BMC. 2012 March 16;344(1602):1-10.
19.Erdağ GÇ. Sağlık Okuryazarlığı. Yıldırım F, Keser A, editörler. Sağlığın Temel Belirleyicisi Olarak Sağlık Okuryazarlığı. 3. Baskı. Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi. 2015. s. 1-14.
20.Aslantekin F, Yumrutaş M. Sağlık okuryazarlığı ve ölçümü. TAF Prev. Med. Bull. 2014;13(4):327 - 34
21. Neuhauser L. Integrating participatory design and health literacy to improve research and interventions. Information Services & Use. 2017;37(2):153-76. DOI 10.3233/ISU170829.
22. Özdemir H, Alper Z, Uncu Y, Bilgel N. Health literacy among adults: A study from Turkey. Health Educ Res. 2010 January 15;25(3)464–77.
23. Tanrıöver M, Yıldırım HH, Ready FN, Çakır B, Akalın HE. Sağlık okuryazarlığı çalışmaları: Sınırlı sağlık okuryazarlığının prevalansı ve sonuçları. Türkiye Sağlık Okuryazarlığı Araştırması. Birinci Baskı. Sağlık-Sen Yayınları Ankara. 2014;21-7.
24. McCaffery KJ, Holmes-Rovner M, Smith SK et al. Addressing health literacy in patient decision aids. BMC. 2013 November 29; 13(Suppl 2):10.
25. Kennard DK. Health literacy concepts in nursing education. Nurs Educ Perspect. 2016 Mar-Apr;37(2):118-9.
26. Fiedler S, Pförtner TK, Nitzsche A, McKee L, Pfaff H. Health literacy of commercial industry managers: An exploratory qualitative study in Germany. Health Promot Int. 2017;32(5):1-11.
27. Berens E, Vogt D, Messer M, Hurrelmann K, Schaeffer D. Health literacy among different age groups in Germany: Results of a cross-sectional survey. BMC Public Health [Internet]. 2016;1–8. Erişim Tarihi: 05.07.2017. Available from: http://dx.doi.org/10.1186/s12889-016-3810-6.
28. Parker RM, Baker DW, Williams MV, Nurss JR. The test of functional health literacy in adults. J Gen Intern Med. 1995 Oct;10(10):537-41.
29. Connell AM, Fry-bowers EK. Knowledge and perceptions of health literacy. Among nursing professionals. J Health Commun. 2011 Sep 27;730(16): 295-307.
30. Johnston R, Fowler C, Wilson V, Kelly M. Opportunities for nurses to ıncrease parental health literacy: A discussion paper. Issues Compr Pediatr Nurs. 2015 Sep 14;38(4):266-81.
31.Mayer G, Villaire M. Health literacy: An opportunity for nurses to lead by example. Elsevier Inc., 2011 MarApr;59(2):59-60.
32.Dickens C, Lambert BL, Cromwell T. et al. Nurse overestimation of patients’ health literacy. J Health Commun. 2013 Oct 4;18(Suppl 1):62–69.
33. Masoompour M, Tirgari B, Ghazanfari Z. Investigating the relationship between health literacy, self-efficacy, and selfcare behaviors in patients with diabetes. Int J Evid Based Healthc. 2017 09 13;7(3):17-25.