GÜNÜMÜZDE SPOR DENİLİNCE İLK AKLA NEDEN FUTBOL GELİR? SORUSU ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Futbol tüm dünyada en popüler spor dalı olarak bilinmektedir. Ülkelerde sosyo-ekonomik durumu ayırt etmeksizin tüm kitlelerin takip ettiği bir olgu olan futbol, endüstri halini almış ciddi bir istihdam alanına sahiptir. Sporun siyasi bir yapılanma içinde olduğu kuşkusuzdur. Futbol birçok ülkede siyasi bir araç olmanın dışında, en büyük reklam, propaganda haline gelmiş bir unsurdur. Hatta bazı ülkelerin yerel bölgelerinde neredeyse gündemi sadece futbol oluşturmaktadır. Neden spor denilince ilk akla gelen futbol oluyor? Bunun arkasında yatan sebep nedir? İnsanların ilgisini bu kadar çekmesinin altında ne yatıyor? Futbola yapılan yatırımlar diğer branşlara yapılırsa aynı ilgi ve endüstri oluşumu gerçekleşir mi? Bu araştırmada bu soruları cevaplandırmak amacıyla nitel araştırma yöntemi uygulanmıştır. Çeşitli spor programları, gazete ve dergiler incelenmiş, bazı futbol yazarlarının yazıları takip edilmiştir. Elde edilen görüşler, takip edilen yazılar ve ülkelerdeki branşlaşmaların analizi bulgular kısmında tablolar halinde verilmiştir. Sonuç olarak araştırmadan elde edilen bulgulara dayanarak futbola olan ilginin tüm dünyada ilerleyen teknolojiyle birlikte sürekli arttığı ve bir rant olarak meslekler grubunda yerini aldığı ifade edilebilir. Buna bağlı olarak medyanın futbol haber ve programlarını diğer haberlere göre daha fazla yapmasının altında insanların ilgisinin olduğu ifade edilebilir. Futbolun bir başka çarpıcı özelliği ise ekonomik ve milliyetçilik boyutudur. İnsanlar farkında bile olmadan spor pazarında tüketici halindedirler. Gönül verdikleri takımın herhangi bir ürününü satın alması ya da en az bir kere bilet alıp maça gitmesi ya da maç yayını yapan ücretli kuruluşlara para ödeyip maçları izlemesi bile dolaylı yönden insanı futbol pazarının içine alır. Taraftarı oldukları takımı adeta milliyetçilik sembolü olarak algılarlar, bunun sonucunda da özellikle bazı ülkelerde holiganizm kavramı oluşur. Dolayısıyla futbolun kitlelere hitap eden ailelerin toplumsal yapısını içinde barındıran sosyolojik, psikolojik boyutlarıyla da her daim popülerliğini giderek arttıran sosyal bir olgu olarak varlığını sürdüreceği ifade edilebilir.
Anahtar Kelimeler:

Spor, Futbol, Endüstri, Olgu

A RESEARCH ON THE QUESTION WHY FOOTBALL IS THE FIRST THING THAT COMES TO MIND WHEN IT COMES TO SPORTS

Futbol tüm dünyada en popüler spor dalı olarak bilinir. Ülkelerde sosyo-ekonomik durumu ayırt etmeksizin tüm kitlelerin takip ettiği bir olgu olan futbol, endüstri halini almış ciddi bir istihdam alanına sahiptir. Sporun siyasi bir yapılanma içinde olduğu kuşkusuzdur. Futbol birçok ülkede siyasi bir araç olmanın dışında, en büyük reklam, propaganda haline gelmiş bir unsurdur. Hatta bazı ülkelerin yerel bölgelerinde neredeyse gündemi sadece futbol oluşturmaktadır. Neden spor denilince ilk akla gelen futbol oluyor? Bunun arkasında yatan sebep nedir? İnsanların ilgisini bu kadar çekmesinin altında ne yatıyor? Futbola yapılan yatırımlar diğer branşlara yapılırsa aynı ilgi ve endüstri oluşumu gerçekleşir mi? Bu araştırmada bu soruları cevaplandırmak amacıyla nitel araştırma yöntemi uygulanmıştır. Çeşitli spor programları, gazete ve dergiler incelenmiş, bazı futbol yazarlarının yazıları takip edilmiştir. Elde edilen görüşler, takip edilen yazılar ve ülkelerdeki branşlaşmaların analizi bulgular kısmında tablolar halinde verilmiştir. Sonuç olarak araştırmadan elde edilen bulgulara dayanarak futbola olan ilginin tüm dünyada ilerleyen teknolojiyle birlikte sürekli arttığı ve bir rant olarak meslekler grubunda yerini aldığı ifade edilebilir. Buna bağlı olarak medyanın futbol haber ve programlarını diğer haberlere göre daha fazla yapmasının altında insanların ilgisinin olduğu ifade edilebilir. Futbolun bir başka çarpıcı özelliği ise ekonomik ve milliyetçilik boyutudur. İnsanlar farkında bile olmadan spor pazarında tüketici halindedirler. Gönül verdikleri takımın herhangi bir ürününü satın alması ya da en az bir kere bilet alıp maça gitmesi ya da maç yayını yapan ücretli kuruluşlara para ödeyip maçları izlemesi bile dolaylı yönden insanı futbol pazarının içine alır. Taraftarı oldukları takımı adeta milliyetçilik sembolü olarak algılarlar, bunun sonucunda da özellikle bazı ülkelerde holiganizm kavramı oluşur. Dolayısıyla futbolun kitlelere hitap eden ailelerin toplumsal yapısını içinde barındıran sosyolojik, psikolojik boyutlarıyla da her daim popülerliğini giderek arttıran sosyal bir olgu olarak varlığını sürdüreceği ifade edilebilir. 

___

  • Acar, M.F., Yapıcıoğlu, B, Arıkan, N., Yalçın, S., Ateş, N., Ergün, M. (2009). Analysis Of Goals Scored in The 2006 World Cup. Science and Football VI, Chapter 41, 235-242.
  • Aşçı, A. (2009). Futbolcularda Kuvvet Performansının Değerlendirilmesi. 3. Ulusal Futbol Bilim Kongresi, Bildiri Kitabı s:27
  • Armstrong, G. (1998). Football Hooligans: Knowing The Score. Berg Publisher Ltd. https://www.cabdirect.org/cabdirect/abstract/19981807350
  • Atalı, L., Çoknaz, D. (2014). Türkiye Futbol Federasyonu Spor Toto Süper Ligi Spor Kulüplerinin Facebook Kullanımı. Erciyes İletişim Dergisi, 3(4), 136-148.
  • Akanle, O., Fageyinbo, K. T. (2019). European Football Clubs And Football Betting Among The Youths in Nigeria. Soccer & Society, 20(1), 1-20.
  • Bangsbo, J. (1996). Futbolda Fizik Kondisyon Antrenman. Bilimsel bir Yaklaşım. TFF Eğitim Yayınları.
  • Bangsbo, J., Reilly, T., Williams, A. (1997). Science and Football III. Chapter, 1. London: Routledge, https://doi.org/10.4324/9781315823799
  • Bayraktar, B., Kurtoğlu, M. (2009). Sporda Performans, Etkili Faktörler, Değerlendirilmesi ve Artırılması. Klinik Gelişim Dergisi,16-24.
  • Bennett, K. J., Vaeyens, R., Fransen, J. (2019). Creating A Framework For Talent İdentification And Development İn Emerging Football Nations. Science and Medicine in Football, 3(1), 36-42.
  • Billsberry, J., Nelson, P., Gareth, E. (2009). The İmpact Of İndividualism On The Outcome Of Penalty Shoot-Outs İn İnternational Football Tournaments. Science and Football VI, Chapter 38, 218-223.
  • Boyle, R., Haynes, R. (2004). Football in the New Media Age. London: Routledge, https://doi.org/10.4324/9780203600467
  • Dönmez, S. C. (2019). “Semt Bizim Ev Kira” 2000 Sonrası Türk Sinemasında Mahalle, Futbol ve Kentsel Dönüşüm. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(1), 370-397.
  • Dunning, E., Murphy, P. J., Williams, J. (2014). The Roots Of Football Hooliganism (RLE Sports Studies): An Historical And Sociological Study. Routledge.
  • Erdoğan, İ. (2008). Futbol ve Futbolu İnceleme Üzerine Bir Araştırma. İletişim kuram ve araştırma dergisi Sayı 26 Kış-Bahar, s.1-58.
  • Ersoy, I. (2008). Bir Tuhaf Oyun Futbol. İletişim kuram ve araştırma dergisi Sayı 26 Kış-Bahar, s.501-503.
  • Frosdick, S., Marsh, P., Chalmers, J. (2005). Football Hooliganism. London: Willan, https://doi.org/10.4324/9781843926078
  • Göksel, A.G., Pala, A., Caz, Ç. (2016). Futbol Hakemlerinin Boş Zamanlarını Değerlendirme Tercihleri ile İletişim Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (UHIVE), 11, 15-28.
  • Göksel, A.G., Serarslan, M.Z. (2015). Public Relations in Sports Clubs: New Media as a Strategic Corporate Communication Instrument. Corporate Communication, 2(2), 275-283.
  • Göral, K., Saygın, Ö. (2012). Birinci Ligde Yer Alan Bir Futbol Takımının Sezon Performansının İncelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(2), 1017-1031.
  • Koçer, M. (2012). Futbol Derneklerine Üye Olan Taraftarların Şiddet Ve Holiganizm Eğilimlerinin Belirlenmesi: Kayseri örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(32), 111-135.
  • Kuyucu, M. (2014). Futbol Endüstrisinde Sosyal Medya Pazarlama Uygulamaları Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 7, Aralık 2014, s. 161-175.
  • Lago, I., Lago‐Peñas, C., Lago‐Peñas, S. (2019). Decentralization and Football. Social Science Quarterly, 100(1), 163-175.
  • İmamoğlu, O., Çebi, M., Kılcıgil, E. (2007). 2006 FİFA Dünya Futbol Kupasindaki Gollerin Teknik ve Taktik Kriterlere Göre Analizi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5(4), 157-165.
  • Miniroğlu, S. R. (2009). Futbol Hakemlerinin Seçimi ve Eğitimi. 3. Ulusal Futbol Bilim Kongresi, Bildiri Kitabı s:25
  • Özkan, Ö. D. (2011). Futbolun Kültürü: Spor Mu, Oyun Mu, Yoksa (Hâlâ) Afyon Mu? Bilgi University, Periodical for Cultural Studies, 2, 140-162.
  • Özuak, A., Çağlayan, A. (2019). Differential Learning as an Important Factor in Training of Football Technical Skills. Journal of Education and Training Studies, 7(6), 68-76.
  • Skubala, M., Burkett, S. (2016). Futsal ile Modern Futbolcu Gelişimi, Çeviri Editörü; Prof. Dr. Özcan Saygın. Nobel Yaşam, Ankara.
  • Solmaz, B., Baritci, F. (2019). Mohamed Salah Üzerinden Popüler Kültür ve Futbol İlişkisini Yeniden Düşünmek. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (41), 127-138.
  • Sunay, H., Saracaloğlu, S.A. (2003). Türk Sporcusunun Spordan Beklentileri İle Spora Yönelten Unsurlar. Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi Yayın Sayı: 1 Cilt: 1 Yayınlandığı Sayfalar: 43-48 Yayın Niteleme Bilgileri: 1304-284X http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/910/1346.pdf
  • Sunay, H. (2009). Türkiye ve Bazı Yabancı Ülkelerdeki Futbol Kulüplerinin İncelenmesi.3. Ulusal Futbol Bilim Kongresi, Bildiri Kitabı s:19
  • Singh, P., Lamba, P. S. (2019). Influence Of Crowdsourcing, Popularity And Previous Year Statistics İn Market Value Estimation Of Football Players. Journal of Discrete Mathematical Sciences and Cryptography, 22(2), 113-126.
  • Şentürk, Ü. (2007). Popüler Bir Kültür Örneği Olarak Futbol. Sosyal Bilimler Dergisi/Journal of Social Sciences, 31(1).
  • Talimciler, A. (2006). Türkiye'de Futbol ve İdeoloji İlişkisi: Medya'daki Futbol Söylemi Üzerine Bir İnceleme. Sosyoloji Dergisi, (15).
  • Talimciler, A. (2008).Futbol Değil İş: Endüstriyel Futbol. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26,89-114.
  • Taşmektepligil, M. Y., Çankaya, S., Tunç, T. (2015). Futbol Taraftarı Fanatiklik Ölçeği. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6(1), 41-49.
  • T.F.F. (2016). Çocuklar ve Gençler İçin Futsal Çalışmaları, TFF Eğitim Yayınları, İstanbul.
  • Tokgöz, M. (2014). Üniversite Erkek Futbol Takımı Oyuncularında Bazı Motorik ve Koordinatif Özelliklerin Futbol Teknik Becerisi Üzerine Etkilerinin İncelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Öğretimi Programı. Yüksek Lisans Tezi. Burdur.
  • İnternet Erişim Adresleri http://www.radikal.com.tr/hayat/dunya-her-gun-3-saat-12-dakikayi-tv-onunde-geciriyor-986402/ (10.12.2018) https://www.aktifbank.com.tr/tr/Documents/FUTBOL-EKONOMISI-RAPORU%20.pdf (28.11.2018).
SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi-Cover
  • ISSN: 1304-284X
  • Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
  • Başlangıç: 2003
  • Yayıncı: -