Futbol Taraftarlığı Alanında Kadınları Marjinalleştiren Doxalar

Futbol oynamak gibi futbol taraftarlığı da erkek egemenliğinde olan cinsiyetlendirilmiş bir alandır. Kadın taraftarların deneyimlerini ve alandaki konumlarını anlayabilmek, futbol taraftarlığı alanındaki genel kabul gören erkek taraftar kimliklerinden farklı taraftar kimliklerini ortaya çıkarabilmemizi ve böylelikle alanı bütünlüklü kavrayabilmemizi sağlayacaktır. Bu doğrultuda bu araştırmanın amacı, futbol taraftarlık alanı içerisinde kadınların konumlarını, onların marjinalleşmesine sebep olabilen doxalar yoluyla analiz etmektir. Nitel paradigmayla yürüttüğümüz araştırmada spor kulüplerinin taraftarı 8 kadın ile yaptığımız bireysel görüşmelerin tematik analizi sonucunda iki tema ortaya çıktı: Eril Bir Alan Olarak Taraftarlık ve Alanın Doxası: Kabul Görmek İçin Erkek Gibi Olma. İlk temada taraftarlığın nasıl bir sosyal alan oluşturduğu ve bu sosyal alanın eril olmasını sağlayan etmenlerin neler olduğunu, ikinci temada ise kadınlardan bu eril alanda kabul görebilmek için neler beklendiğini bulgularla tartıştık. Araştırmanın sonucunda, kadınların gerçek taraftar olarak kabul edilmekte zorluklar yaşadığı, sürekli olarak futbol bilgilerinin sınandığı ve erkeklere yüklenen davranış kalıplarına uymaları ve cinsiyetçiliği kabul etmeleri halinde kabul gördükleri ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Futbol, kadın taraftarlar, Bourdieu, doxa

The Doxas that Cause the Marginalization of Women in Football Fandom

Like football, football fandom is a gendered field dominated by men. To understand the experience and of fans and their place in this place helps us reveal different fandom identities aside from accepted male dominant fandom identities, thus it helps to understand the field as a whole. In this aspect the aim of this study is analyzing place of the women in fandom by researcing doxas causing their marginalization. As a result of our qualitative research that include interviews held to 8 women fans of sport clubs two themes emerged. First one is Fandom as a Masculine Field, second one is Doxas of Field: To Be Like ‘Men’ for Accepted. In first theme we discuss how fandom creates a social field and which elements creates the masculanity of this field, in second theme we review what kind of things are expected from women to be accepted in this field. As a result of the study it reveals that women deal with hardship to get acceptance as a real fans, their knowledge is constantly questioned, and they get approval if they string along with men and accept sexism.

Keywords:

Football, female fandom, Bourdieu, doxa,

PDF

___

Akbaş, E. (2012). Türkiye’de sosyal medyada futbol taraftarlarının erkeklik söylemleri. Yayımlanmış Yüksek Lisans tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Medya ve iletişim Sistemleri Yüksek Lisans Programı, İstanbul.
Allard, A. C. (2005). Capitalizing on Bourdieu: How useful are concepts of ‘social capital’and ‘social field’for researching ‘marginalized’young women?. Theory and Research in Education, 3(1), 63-79. DOI: 10.1177/1477878505049835.
Billson, J. M. (1988). No owner of soil: The concept of marginality revisited on its sixtieth birthday. International Review Of Modern Sociology, 18(2)183-204. [Erişim Adresi: https://www.jstor.org/stable/41420931].
Bourdieu, P. (1997). Méditations pascaliennes. Paris: Seuil.
Bourdieu, P. (2010). Sermaye biçimleri. (Der. M.M Şahin ve A.Z Ünal) Sosyal Sermaye. İstanbul: Değişim, 45-75.
Bourdieu, P. (2015a). Pratik nedenler. Çev.: Hülya Uğur Tanrıöver. İstanbul: Hil Yayın.
Bourdieu, P. (2015b). Eril tahakküm. Çev.: Bediz Yılmaz. İstanbul: Bağlam.
Bourdieu, P. (2015c). Ayrım: Beğeni yargısının toplumsal eleştirisi. Çev.: Derya Fırat, Günce Berkkurt, Ankara: Heretik Basın Yayın.
Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research In Psychology, 3(2), 77-101. DOI: 10.1191/1478088706qp063oa.
Braun, V., Clarke, V., & Weate, P. (2016). Using thematic analysis in sport and exercise research. (Ed: B. Smith, A.C. Sparkers). In Routledge handbook of qualitative research in sport and exercise. 213-227. Routledge. DOI: 10.4324/9781315762012.ch15.
Çakmak, M., ve Çelik, V. (2016). Futbolda şiddet ve erkeklik: Nefer taraftar grubu örneği. Istanbul Journal of Sociological Studies, 54 (2016-2), 299-331.
Dixon, K. (2013). Learning the game: Football fandom culture and the origins of practice. International Review for the Sociology of Sport, 48(3), 334-348. DOI: 10.1177/1012690212441157.
Ekinci, Y., Hülür, A. B., ve Deniz, A. Ç. (2017). Yabancı ve marjinal olarak öteki: yerleşik ve yabancı ilişkisi bağlamında suriyeli sığınmacılar. Tarih Okulu Dergisi, 10(XXX), 365-392. DOI: 10.14225/Joh1099.
Erhart, I. (2013). Ladies of Besiktas: A dismantling of male hegemony at Inönü Stadium. International Review for the Sociology of Sport, 48(1), 83-98. DOI: 10.1177/1012690211427986.
Erhart, I. (2016). Kadınlar ofsayttan anlar mı? Tarihi karar, kadın taraftarlar ve etiketler. C. Koca (Ed.) Sporun Toplumsal Cinsiyet Halleri içinde (184-200). Ankara: Spor Yayınevi.
Giulianotti, R. (2002). Supporters, followers, fans, and flâneurs. Journal of Sport and Social Issues, 26(1), 25-46. DOI: 10.1177/0193723502261003.
Gong, Y. (2016). Online discourse of masculinities in transnational football fandom: chinese arsenal fans’ talk around ‘gaofushuai’ and ‘diaosi’. Discourse & Society, 27(1), 20–37. DOI: 10.1177/0957926515605964.
Gudykunst, W. B. (1983). Toward a typology of stranger-host relationship. International Journal of Intercultural Relations, 7(4), 401-413. DOI: 10.1016/0147-1767(83)90046-9.
Hacısoftaoğlu, İ. (2018). Futbolda erkekliğin gür sesi: taraftarlığın cinsiyetle olan ilişkisi nedir?. The Blizzard Dergisi, 1, 111-122.
Koca, C. (2006). Beden eğitimi ve spor alanında toplumsal cinsiyet ilişkileri (derleme). Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 81-99.
Koca, C. (2012). Sporda sosyokültürel boyutlar. H. Ertan (Ed.). Spor Bilimlerine Giriş içinde. Eskişehir: Açık Öğretim Fakültesi, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Koçer, M. (2012). Futbol derneklerine üye olan taraftarların şiddet ve holiganizm eğilimlerinin belirlenmesi: Kayseri örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(32), 111-135.
Koytak, E. (2012). Tahakküme hükmetmek: Bourdieu sosyolojisinde toplum ve bilim ilişkisi. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 3(25), 85-101.
Lenneis, V., & Pfister, G. (2015). Gender constructions and negotiations of female football fans. A case study in Denmark. European Journal for Sport and Society, 12(2), 157-185. DOI: 10.1080/16138171.2015.11687961.
McNay, L. (2000). Gender and agency: Reconfiguring the subject in feminist and social theory. Cambridge: Polity Press.
Meier, H. E., Strauss, B., & Riedl, D. (2017). Feminization of sport audiences and fans? Evidence from the German men’s national soccer team. International Review for the Sociology of Sport, 52(6), 712–733. DOI: 10.1177/1012690215612457.
Merriam, S.B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
Mewett, P., & Toffoletti, K. (2011). Finding footy: Female fan socialization and Australian rules football. Sport In Society, 14(5), 670-684. DOI: 10.1080/17430437.2011.575112.
Ncube, L., & Chawana, F. (2018). What ıs in a song? Constructions of hegemonic masculinity by Zimbabwean football fans. Muziki, 15(1), 68-88. DOI: 10.1080/18125980.2018.1503560.
Nuhrat, Y. (2017). "Fair to Swear?" Gendered formulations of fairness in football in Turkey." Journal of Middle East Women's Studies, 13(1), 25-46. DOI: 10.1215/15525864-3728624.
Öztürk, P., ve Koca, C. (2018). Futbolda kadınlar: Bir sosyal alan olarak kadın futbol takımının analizi. Turkiye Klinikleri Spor Bilimleri, 10(3),150-163. DOI: 10.5336/sportsci.2018-61162.
Park, R. E. (2016). İnsan göçü ve marjinal insan. L.Ünsaldı (Ed.), Çev.: Kübra Eren. Yabancı: Bir İlişki Biçimi Olarak Ötekilik içinde (69-82). Ankara: Heretik Yayınları.
Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Pitti, I. (2019). Being women in a male preserve: An ethnography of female football ultras. Journal of Gender Studies, 28(3), 318-329. DOI: 10.1080/09589236.2018.1443803.
Pope, S. (2012). “The Love of My Life”: The meaning and importance of sport for female fans. Journal of Sport and Social Issues, 37(2), 176-195. DOI: 10.1177/0193723512455919.
Pope, S., & Kirk, D. (2014). The role of physical education and other formative experiences of three generations of female football fans. Sport, Education and Society, 19(2), 223-240. DOI: 10.1080/13573322.2011.646982.
Sveinson, K., & Hoeber, L. (2016). Female sport fans’ experiences of marginalization and empowerment. Journal of Sport Management, 30(1), 8-21. DOI: 10.1123/jsm.2014-0221
Talimciler, A. (2017). Futbol taraftarlığındaki erkeklik imgesi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1(1), 27-57.
Tracy, S. J. (2013). Qualitative Research Methods. UK: Wiley-Blackwell.
Toffoletti, K. (2014). Iranian women’s sports fandom: gender, resistance, and identity in the football movie offside. Journal of Sport and Social Issues, 38(1), 75–92. DOI: 10.1177/0193723512468758.
Ussher, J. (1997). Fantasies of femininity: Reframing the boundaries of sex. London, UK: Penguin Books.
Wacquant, L., & Bourdieu, P. (2014). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar. Çev.: Nazlı Ökten, İstanbul: İletişim Yayınları.