Elit Basketbolcuların Tribün Etkisi Algılarının İncelenmesi

Bu çalışmanın amacı; ülkemizde faal olarak basketbol oynayan elit sporcuların tribünde yer alan seyirci etkisinin oluşturduğu algıyı ve bunun performansa yansımasını incelemektir. Çalışmaya yaş ortalaması 24.76 ± 5.47 olan, 133 erkek ile 73 kadın sporcu katılmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen demografik bilgileri toplayıcı ve tribün algısını ölçmek için belirlenmiş 5’li likert cevap alternatifinde, 27 soru anket halinde kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizi için istatistik paket programından yararlanılmış ve yüzde frekans analizleri kullanılmıştır. Ayrıca yapılan normallik testi sonucunda verilerin normal dağılmadığı tespit edilmiş ve buna bağlı olarak sorulara verilen puan ortalamaları ikili karşılaştırmalar için Mann Whitney U, çoklu karşılaştırmalar için ise Kruskall Walis testi ile analiz edilmiştir. Çoklu karşılaştırmalarda bu yöntemle tespit edilen anlamlılık durumunun hangi gruptan kaynaklandığını anlayabilmek için de post hoc testi yardımı ile elde edilen farkın sebebini açıklayıcı analizin sonucu, tablolardaki ortalama değerlerinin sağ yan taraflarına harfler konularak aynı harf içeren değerlerde fark olmadığı ifade edilmek istenmiştir. Kullanılan anketin Crombach’s Alpha güvenilirlik katsayısı 0.901 olarak bulunmuştur. Ankette yer alan sorulardan, tribünde değer verilen bir insanın bulunması halinde, performansın nasıl etkileneceği sorusuna katılımcıların yaklaşık %60 oranında olumlu etkileneceği yönünde cevaplar verdikleri tespit edilmiştir. Öte yandan tribündeki taraftar sayısına bağlı algıyı ölçmek için sorulan sorularda elde edilen cevapların, cinsiyete bağlı olarak değiştiği tespit edilmiştir. Sonuç olarak elit basketbolcularda tribün etkisi algısının başta cinsiyet olmak üzere, farklı demografik özelliklere bağlı farklılıklar içerdiği ve bu durumun daha detaylı analizlere muhtaç olduğu kanısına varılmıştır.

Investigation of Elite Basketball Players’ Tribune Effect Perception

The aim of this research is to investigate spectators’ effect perception and their reflection on performance of elite basketball players in Turkey. 133 male and 73 female athletes with age average of 24.76 ± 5.47 participated in this research. In this study, a questionnaire which is specifically designed by the researcher in a five point likert scale type with the aim of collecting demographic information and measuring the tribune perception and which consists of 27 questions in total were used as a data collection method. In the analysis of the data obtained, statistical analysis package program were used and percentage and frequency analysis were used. In addition, as a result of the normality test, it was found that the data were notparametric, and the mean scores were analyzed by Mann Whitney U for paired comparisons and Kruskall Walis test for multiple comparisons. In order to understand the meaning of the group which was determined by this method in multiple comparisons, the reason of the difference obtained with the help of post hoc test was the result of the explanatory analysis.The Cronbach’s Alpha reliability analysis coefficient was found as 0.901. From the questions asked in the questionnaire, it was found out that about 60% of the participants stated that their performance will be affected positively if there is somebody in the tribune that they value. However, from the questions regarding the perception of tribune effect based on the fan size, it was found out that the answers vary based on gender. As a result, it was found out that the tribune perception in elite athletes vary based on gender and demographic characteristics and this issue needs more detailed analysis. 

___

  • Afacan, E. (2001). Futbolcuların profesyonellik anlayışları üzerine sosyolojik bir çözümleme (Manisa Örneği). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
  • Aktaş, İ. (2014). Farklı branşlarda spor yapan ve spor yapmayan bireylerin benlik saygisi ve risk alma düzeylerinin incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.
  • Alp, H., ve Ergül, O. K., (2015). Yetiştirme yurtlarında kalan sosyal uyum problemi olan erkek çocukların uyum problemlerinin düzeltilmesinde takım sporlarından futbolun etkisi. International Journal of Human Sciences, 12(2),1522-1535. Doi:10.14687/ijhs.v12i2.3457.
  • Ateş, C., Yıldız, Y., ve Yıldız, K. (2018). Profesyonel basketbol ve voleybolcuların antrenör iletişim beceri düzeyleri algısı ve sporcuların kaygı düzeylerinin araştırılması. Erciyes İletişim Dergisi akademia, 5(3), 40-52.
  • Barth, K., ve Bosing, L. (2010). Basketbol öğreniyorum (Çev: Tanju Bağırgan, Çev. Ed. Y. Eskicioğlu).Ankara: Spor yayınevi ve kitabevi.
  • Cerit, E., Gümüşdağ, H., Evli, F., Şahin, S., & Bastık, C. (2013). Elit kadın basketbol oyuncularının yarışma öncesi kaygı düzeyleri ile performansları arasındaki ilişki. Sport Sciences, 8(1), 26-34.
  • Erdoğan, N., Zekioğlu, A., Dorak, F. (2014). Henbol antrenörlerine gore sporcuların performansını psikolojik yönden etkileyen faktörler nelerdir? Nitel çalışma. International Journal of Science Culture and Sport, Special Issue 1, 194-207. Doi: 10.14486/IJSCS89.
  • Karakuş, S., & Kılınç, F. (2006). Postür ve sportif performans. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(1), 309-322.
  • Karamustafalıoğlu, N., Tomruk, N. B., & Alpay, N. (2004). İki uçlu mizaç bozukluğunda cinsiyet farklılıkları ve tedaviye yansımaları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5(1), 28-36.
  • Karaküçük, S., & Başaran, Z. (1996). Stresle başa çıkmada rekreasyon faktörü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 1(4), 55-64.
  • Konter, E. (1998). Sporda psikolojik hazırlığın teori ve pratiği. Ankara: Bağırgan yayınevi.
  • Küçük, V., ve Koç, H. (2004). Psiko-sosyal gelişim süreci içerisinde insan ve spor ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 131-141.
  • Moore, J.C., & Brylinsky, J.A. (1993). Spectator effect on team performance in college basketball. Journal of sport behavior, 16(2),77-84.
  • Sarıipek, T. (2010). Basketbolcularda durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin lig sıralamasına göre değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
  • Tiryaki, Ş.(2000). Spor psikolojisi; kavramlar, kuramlar ve uygulama. İstanbul: Eylül kitabevi ve yayınevi.
  • Yazıcı, A. (2016). Profesyonel basketbol oyuncularında zihinsel dayanıklılık ve duygusal zekanın çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Yılmaz, Z., Çobanoğlu, G., Özçelik, İ.Y., ve Aktaş, Z. (2009). Profesyonel erkek basketbolcuların hedef yönelimleri ile maç başarısı arasındaki ilişkinin araştırılması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(3), 124-131.