Okul Yöneticilerinin Ruhsal Liderlik Stilinin Okul Kültürüne Etkisi
Bu çalışma, farklı okul kademelerinde görev yapan öğretmen algılarına göre yöneticilerin ruhsal liderlik stilinin okul kültürünü yordayıp yordamadığını belirlemeyi amaçlamaktadır. Çalışma, nicel araştırma yöntemi ve ilişkisel tarama modeline göre gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma evrenini, 2018-2019 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Kartal ilçesinde bulunan ilkokul, ortaokul ve liselerde görev yapan 3657 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise basit seçkisiz örnekleme yöntemine göre ulaşılan; ilkokul, ortaokul ve lise kademelerinde görev yapan toplam 446 öğretmenden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında Akıncı ve Ekşi (2017) tarafından geliştirilen “Yönetici Ruhsal Liderlik Algı Ölçeği” ile Terzi (2005) tarafından geliştirilen “Okul Kültürü Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler t-testi, ANOVA, korelâsyon ve regresyon analizleri yapılarak çözümlenmiştir. Araştırma bulguları, öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin ruhsal liderlik stili ile okul kültürü arasında orta düzeyde ve pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunduğunu göstermiştir. Ayrıca, öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin ruhsal liderlik stillerinin okul kültürünün bir yordayıcısı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenler tarafından algılanan yönetici ruhsal liderlik stilinde okul kademesi değişkenine göre anlamlı bir farklılık görülürken cinsiyet, eğitim durumu, yaş ve mesleki kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık görülmemektedir. Okul kültürünün destek kültürü alt boyutunda cinsiyet ve okul kademesi değişkenlerine, başarı kültürü alt boyutunda yaş ve okul kademesi değişkenlerine, bürokratik kültür alt boyutunda yaş, mesleki kıdem ve okul kademesi değişkenlerine, görev kültürü alt boyutunda ise yaş ve okul kademesi değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar görülürken; okul kültürünün alt boyutları ile öğrenim durumu değişkeni arasında anlamlı bir farklılık görülmemektedir. Araştırma sonuçlarına göre bazı öneriler geliştirilmiştir.
The Effect of School Administrators’ Spiritual Leadership Style on School Culture
This study aims to determine whether administrators’ spiritual leadership style predicts school culture according to the perceptions of teachers working at different school levels. The study was carried out according to the correlation survey model used in quantitative research methods. The population of the study consists of 3657 teachers working in primary, secondary, and high schools in the Kartal district of Istanbul in the 2018-2019 academic year. The sample of the study was selected using a simple random sampling method; It consists of a total of 446 teachers working in primary, middle school, and high school levels. The Managerial Spiritual Leadership Perception Scale that was developed by Akıncı and Ekşi (2017) and The School Culture Scale that was developed by Terzi (2005) were used to collect the data. Data were analyzed by t-test, ANOVA, correlation, and regression analysis. The findings of the study showed that there was a moderate and positive relationship between school culture and the spiritual leadership styles of administrators according to teachers’ perceptions. In addition, it was concluded that the spiritual leadership styles of school administrators were a predictor of school culture according to the teachers’ perceptions. While significant differences were found between gender and school-level variables in the support culture sub-dimension of the school culture, age and school-level variables in the success culture sub-dimension, age, occupational seniority, and school-level variables in the bureaucratic culture sub-dimension, age and school-level variables in the task culture sub-dimension, there was no difference between the sub-dimension of school culture and educational status. While there was a significant difference in the level of spiritual leadership perceived by teachers according to the school level variable, there was no significant difference according to the variables of gender, educational level, age, and professional seniority.According to the results of the research, some suggestions were developed.
Keywords:
Spiritual Leadership School Culture, School Principal,
___
- Akar, A. C. (2010). Ruhsal liderlik ve ruhsal liderliğin eğitim örgütlerinde uygulanabilirliği hakkında teorik bir çalışma [A theoretical study on spiritual leadership and applicability of spiritual leadership in educational organizations] (Unpublished master thesis - Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
- Akgüney, E. (2013). Ruhsal liderliğin örgütsel çıktılara etkisi: Bankacılık ve faizsiz finans sektörleri arasında karşılaştırmalı bir analiz [The effect of spiritual leadership on organizational outcomes: A comparative analysis between banking and interest-free finance sectors] (Unpublished master thesis - Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gebze. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
- Akıncı, T. (2017). Lise öğretmenlerinin yönetici ruhsal liderlik algılarının öğretmen liderliği ve öz-yetkinliklerine etkisi [The effect of high school teachers' executive spiritual leadership perceptions on teacher leadership and self-efficacy] (Unpublished Ph. D. dissertation- Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul. Retrieved from https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ .
- Akıncı, T. ve Ekşi, H. (2017). Yönetici ruhsal liderlik algı ölçeği geliştirilmesi [Development of executive spiritual leadership perception scale]. Route Educational and Social Science Journal, 4(7), 294-312.
- Altman, Y. (2010). In search of spiritual leadership: Making a connection with transcendence. Human Resource Management International Digest, 18(6), 35-38.
- Aslan, M, Özer, N. ve Bakır, A. (2009). Okul kültürüne ilişkin yönetici ve öğretmen görüşleri: Nitel bir araştırma [Views of Principals and teachers about school culture: A qualitative research]. İlköğretim Online, 8(1), 268- 281.
- Aydoğan, Z. F. (2004). Örgüt kültürü ve iklimi [School culture and climate]. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 203–215.
- Bakan, İ. (2009). Liderlik tarzları ile örgüt kültürü türleri arasındaki ilişkiler: Bir alan çalışması [Relationships between leadership styles and organizational culture types: a field study]. Tisk Akademi, 4(7), 138-172.
- Balcı, A. (2007). Etkili okul ve okul geliştirme: Kuram, uygulama ve araştırma [Effective school and school development: Theory, practice and research]. Ankara: Pegem. Baloğlu, N. ve Karadağ, E. (2009). Ruhsal liderlik üzerine teorik bir çözümleme [A theoretical analysis on spiritual leadership]. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 58(15), 165-190.
- Baraz, B. ve Berberoğlu, G. N. (1999). TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş.'de örgüt kültürü araştırması [Organizational culture research at TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş.]. Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1- 2): 65-84.
- Baş, T. (2013). Anket nasıl hazırlanır? Nasıl uygulanır? Nasıl değerlendirilir? [How is the survey prepared? How is it applied? How to evaluate?] Ankara: Seçkin.
- Baytok, A. (2006). Hizmet işletmelerinde örgüt kültürünün oluşturulmasında liderin rolü [Leader's role in creating organizational culture in service businesses] (Unpublished Ph. D. dissertation Yayımlanmamış doktora tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
- Bennis, W. G. (2001). Bir lider olabilmek [Being a leader] (U. Teksöz, Çev. / Trans.). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
- Bozkuş, K. ve Gündüz, Y. (2016). Ruhsal liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin modellenmesi [Modeling the relationship between spiritual leadership and organizational commitment]. Kastamonu Education Journal, 24(1), 405-420.
- Bush, T. (2008). Leadership and management development in education. Cornwall, Great Britain: Sage Publications.
- Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, A. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma yöntemleri [Scientific research methods]. Ankara: Pegem.
- ISSN: 2458-9675
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Halil Ekşi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Okul Yöneticilerinin Ruhsal Liderlik Stilinin Okul Kültürüne Etkisi
MUSTAFA ÖZGENEL, Samet ANKARALIOĞLU
ALİ BALTACI, Semra Nurdan YAĞLI SOYKAN
Y Kuşağında Algılanan Stres ve Dini Tutumun Yaşam Doyumu Üzerindeki Etkisi
Süleyman KAHRAMAN, Elif Tuğçe YASİN, Furkan Onur EKEN