Toplumsal Değişim Bağlamında Al Gözüm Seyreyle Salih Romanı

Bu makalede, Yaşar Kemal’in İstanbul üçlemesindeki ilk romanı Al Gözüm Seyreyle Salih’te toplumsal değişmenin izleri sürülmeye çalışılmıştır. Roman, bir Karadeniz kasabasındaki toplumsal değişimi liberal ekonomik düzene geçişle ilişkili olarak ele alır. Ekonomideki değişime paralel olarak kaçakçılığa göz yumulan kasabada, bazı insanlar bu yolla zenginleşerek yeni bir sınıf oluşturur. Bu durum, yeni sınıfın yeni değerler oluşturmasına yol açar. Çalışma hayatındaki ekonomik liberalleşme ve serbest piyasa ekonomisi ile yeni oluşan rant ekonomisi “toplumsal değişme” kavramı etrafında incelenmiştir. Konuyla ilgili farklı sosyologların görüşlerinden yararlanılmış, Yaşar Kemal’in toplum ile ilgili görüşlerine yer verilmiş, ardından ekonomik hayattaki değişimin aileden başlayarak toplumu kültürel olarak nasıl etkilediği üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

sosyolojik okuma, Al Gözüm Seyreyle Salih, toplumsal değişme, Yaşar Kemal

The Novel by "Al Gözüm Seyreyle Salih" in the Context of Social Change

In this article, the traces of social change are triedto be traced in Yaşar Kemal's first novel in the Istanbul trilogy, Al Gözüm Seyreyle Salih. The novel deals with social change in a Black Sea town in relation to the transition to a liberal economic order. In the town, where smuggling is tolerated in parallel with the change in the economy, some people get rich this way and create a new class. This causes the new class to create new values. Economic liberalization and free market economy in working life and the newly formed rent economy have been studied within the framework of the concept of "social change". The views of different sociologists on thesubjectwereused, Yaşar Kemal'sviews on society were included, and then, how the change in economic life affects society culturally, starting with the family, was emphasized.

Keywords:

socıological reading Al Gözüm Seyreyle Salih, social change, Yaşar Kemal, novel,

PDF

___

Referans1 Açıkgöz, Namık (2002). “Edebiyat ve Sosyoloji”, Sorgulanan Sosyoloji. (Ed. M. Çağatay, Özdemir) Ankara: Eylül Yayınları, s.157-162.
Referans2 Alpkaya, Faruk ve Duru, Bülent (2017). 1920’den Günümüze Türkiye’de Toplumsal Yapı ve Değişim. (4 Baskı). Ankara: Phoenix Yayınevi.
Referans3 Fichter, Joseph (2011). Sosyoloji Nedir? (Çev. Nilgün Çelebi), Ankara: Anı Yayıncılık.
Referans4 Gürsel, Nedim (2000). Yaşar Kemal: Bir Geçiş Dönemi Romancısı. İstanbul: Everest Yayınları.
Referans5 Hughes, H. Stuart (1995). Toplum ve Bilinç. (Çev. Güzin Özkan), İstanbul: Metis Yayınları.
Referans6 Kıray, Mübeccel (2000). Ereğli: Ağır Sanayi’den Önce Bir Sahil Kasabası. İstanbul: Bağlam Yayınları.
Referans7 Kongar, Emre (2010). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Referans8 Moran, Berna (1999). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul: İletişim Yayınları.
Referans9 Naci, Fethi (1990). Bir Hikâyeci: Sait Faik Bir Romancı: Yaşar Kemal, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
Referans10 Smith, Anthony D. (1996). Toplumsal Değişme Anlayışı. (Çev. Ülgen Oskay), Ankara: Gündoğan Yayınları.
Referans11 Şahin, Osman (2013). Yaşar Kemal Geniş Bir Nehrin Akışı. İstanbul: Kaynak Yayınları.
Referans12 Şeker, Aziz (2014). Homeros’tan Binboğalar’a Yaşar Kemal. Ankara: Sabev Yayınları.
Referans13 Tolan, Barlas (1983). Toplum Bilimlerine Giriş. Ankara: Savaş Yayınları.
Referans14 Kemal, Yaşar (1999). Yaşar Kemal Kendini Anlatıyor Alain Bosquet ile Görüşmeler. İstanbul: Adam Yayınları.
Referans15 Kemal, Yaşar (2000). Ağacın Çürüğü, (Haz. Alpay Kabacalı), İstanbul: Adam Yayınları, , s.198-210.
Referans16 Kemal, Yaşar (1994). Al Gözüm Seyreyle Salih, İstanbul: Görsel Yayınlar.
Referans17 Wellek, Rene ve Warren, Austin (2004). Edebiyat Teorisi, (Çev. Ömer Faruk Huyugüzel), İzmir: Akademik Kitabevi.