Oya Baydar'ın "Köpekli Çocuklar Gecesi" Adlı Romanı Üzerine Ekoeleştirel Bir Okuma

Endüstri ve sanayinin büyümesiyle birlikte doğaya tüketim malzemesi gözüyle bakan insanoğlu, bilim ve teknolojideki gelişmelerin hız kazanmasına paralel olarak doğayı kendi arzusu doğrultusunda şekillendirmeye başlar ve doğa üzerinde günden güne artan bir hâkimiyet kurar. Endüstriyel gelişimin sebep olduğu olumsuz sonuçlarla birlikte artan ekolojik sorunlar, küresel bir tehdit hâlini almaya başlar. Doğadaki tahribat ve bu tahribatın doğurduğu sonuçlar bütün canlıların yaşamına sosyal, kültürel, ekonomik açıdan olumsuz etki eder. Bu etkiler, ekolojik benlik yaratma ve ekolojik farkındalık oluşturma ihtiyacını doğurur. Ekolojik bilinç oluşturma çabaları, biyoloji, tıp, fizik, zooloji, sosyoloji, antropoloji, edebiyat ve kültür araştırmaları gibi alanlarda kendisini göstermeye başlar ve bu alanlardaki çalışmalar gün geçtikçe artar. Edebiyat alanında ekolojik farkındalık yaratmaya yoğunlaşan yöntem ise ekoeleştiri kuramıdır. Ekoeleştirel kuram, edebî metinlere insan merkezli değil doğa merkezli bir anlayışla yaklaşır. Oya Baydar'ın Köpekli Çocuklar Gecesi (2019) adlı romanı ekolojik bir distopyadır. Çalışmada, söz konusu eser, ekoeleştiri yönteminin ilkeleri doğrultusunda incelenecek ve yazarın doğa- insan ilişkisini ele alış biçimi ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Köpekli Çocuklar Gecesi, Roman, Ekoeleştiri, Distopya

AN ECO-CRITICAL READING OF OYA BAYDAR'S NOVEL KÖPEKLİ ÇOCUKLAR GECESİ

With the growth of the industry, human beings, who see nature as a consumption material, begin to shape it in line with their desires in parallel with the acceleration of the developments in science and technology, and establish an increasing domination over nature. Increasing ecological problems with negative consequences caused by industrial development begin to become a global threat. Destruction in nature and the consequences of this destruction have a negative impact on the life of all living creatures socially, culturally and economically. These effects give rise to the need to create the ecological self and awareness. Efforts to create ecological awareness begin to show itself in fields such as biology, medicine, physics, zoology, sociology, anthropology, literature and cultural research, and the studies in these fields are increasing day by day. The method focusing on creating ecological awareness in the field of literature is the theory of eco-criticism. Eco-critical theory approaches literary texts with a nature-oriented approach, not a human-centered.Oya Baydar's novel Köpekli Çocuklar Gecesi (2019) is an ecological dystopia. In the study, the mentioned text was examined in line with the principles of the eco-criticism theory and the way that the author handles the nature-human relationship was revealed.

Keywords:

Köpekli Çocuklar Gecesi, Novel, Eco-criticism, Dystopia,

PDF

___

Apaydın, Neşe (2020). Korona Günlerinden "Köpekli Geceler Gecesi"ne Doğru Mu?. Son Baskı. https://www.sonbaski.com/neseapaydin/korona-gunlerinden-kopekli-cocuklar-gecesine-dogru-mu/ (Erişim: 09.04.2020).
Baydar, Oya. (2019). Köpekli Çocuklar Gecesi. İstanbul: Can Sanat Yayınları.
Bezel, Nail. (1984). Yeryüzü Cennetleri Kurmak. İstanbul: Say Yayınları.
Callenbach, E. (2011). Ekoloji Cep Rehberi. İstanbul: Sinek Sekiz Yayınevi.
Çuhadar, Bahar (20.09.2019). "Böyle bir dönemde ütopyalar kuracak halimiz kalmadı...". Hürriyet Kitap- Sanat. http://www.hurriyet.com.tr/kitap-sanat/boyle-bir-donemde-utopyalar-kuracak-halimiz-kalmadi-41334137 (Erişim: 13.01.2020).
Ersöz, İsmail (1991). Ashâb-ı Kehf' maddesi. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 3. İstanbul. s. 465-467.
Glotfelty, Cheryll. (2017). “Çevre Krizi Çağında Edebi Çalışmalar”. Ümran Kılınç (Çev.). Şarkî Edebiyat Dergisi - Ekoeleştiri Özel Sayısı- 2: 34-43.
Harman, Ömer Faruk (2017). Nûh maddesi. TDV İslâm Ansiklopedisi. C. 33. İstanbul. s. 224- 227.
Keleş, R.- Hamamcı C. (1993). Çevrebilim. Ankara: İmge Kitabevi.
Kumar, Krishan, (2006). Modern Zamanlarda Ütopya ve Karşı Ütopya. Ali Galip (Çev.). İstanbul: Kalkedon Yayıncılık.
Oppermann, Serpil (2012). Ekoeleştiri Çevre ve Edebiyat. Ankara: Phoenix yayınları.
Özdağ, Ufuk (2017). Edebiyat ve Toprak Etiği. Ankara: Ürün yayınları.
Sarcey, Michéle Riot vd. (2003). Ütopyalar Sözlüğü. Turhan Ilgaz Çev.). İstanbul: Sel Yay.
Toska, Sezgin (2017). Ekokurgu Ekolojik Sorunların Çözüm Yolu Olarak Edebiyat. İstanbul: Yeni İnsan Yayınevi.
Uyduranoğlu, Ayşe (28.09.2019). ‘İklim çocukları şimdiden çok önemli iş başardı’. Yeşil Gazete. https://yesilgazete.org/blog/2019/09/28/iklim-cocuklari-simdiden-cok-onemli-is-basardi-ayse-uyduranoglu/ (Erişim: 13.01.2020).
Wallece, Molly (2017). "Tuhaf Bir Ekoloji: Doğasını Bozduğumuz Bir Doğanın Doğası". Doğu Batı Düşünce Dergisi. 83: 181-199.