Attilâ İlhan’ın Şiirinde Bir Poetik “Geçiş” Örneği Olarak “İş Başı” Şiiri

Attilâ İlhan, Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin önemli isimlerinden biridir. Genel bir ifadeyle şairin poetik serüveninin üç ana evreden oluştuğunu söylemek mümkündür. Bunlar, toplumcu gerçekçi şiir anlayışı, bireyin kendi varlığını ve evrendeki yerini sorguladığı evre ve son olarak neoklasik dönem olarak sıralanabilir. Şairin yayımlanan ilk şiir kitabı olan Duvar (1948), bu üç ana evre içerisindeki toplumcu gerçekçi dönemin örneklerinden biri olarak kaleme alınmıştır. Duvar’da yer alan “İş Başı” adlı şiir ise ilk bakışta toplumcu gerçekçi sanat anlayışının bir ürünü olarak görülmesine rağmen şairin ilerleyen dönemlerde geliştireceği poetikasına dair çeşitli izler taşır. Bu yazıda “İş Başı” şiiri, Attilâ İlhan’ın poetikasında gözlemlenen “geçiş” durumunu göstermesi açısından incelenecektir.

THE POEM “İŞ BAŞI” AS AN EXAMPLE OF POETIC “TRANSITION” IN ATTİLÂ İLHAN'S POETRY

Attilâ İlhan is one of the important names of Turkish poetry in the Republican period. In general terms, it is possible to say that the poetic adventure of the poet consists of three main phases. These can be listed as socialist realistic understanding of poetry, the stage in which an individual question his own existence and place in the universe, and finally the neoclassical period. Duvar (1948), his first published poetry book, was written as one of the examples of socialist realistic period in these three main phases. The poem “İş Başı” in Duvar, although seen as a product of the socialist realistic understanding of art at first glance, carries various traces of the poetics that the poet will develop in later periods. In this article, poem “İş Başı” will be examined in terms of showing the “transition” situation observed in Attilâ İlhan's poetics.

PDF

___

Aristoteles (2018). Poetika. İstanbul: Can Yayınları.
Cengiz, Metin (2000). Toplumcu Gerçekçi Şiir. İstanbul: Tümzamanlar yayıncılık.
Cengiz, Metin (2005). Şiir, İmge, Biçim, Biçem (Şiirin Teorik Sorunları). İstanbul: Digraf Yayıncılık.
Cengiz, Metin (2005). Türk Şiirine Eleştirel Bir Bakış. İstanbul: Babil Yayınları.
Çelik, Yakup (2007). Şubat Yolcusu: Attilâ İlhan’ın Şiiri. Ankara: Akçağ Yay.
Çetin, Nurullah (2011). Şiir Çözümleme Yöntemi. Ankara: Öncü Kitap Yayınları.
Enginün, İnci (2005). Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı. İstanbul: Dergâh Yayınları.
İlhan, Attilâ (2004). İkinci Yeni Savaşı. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
İlhan, Attilâ (2008). Duvar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
İnce, Özdemir (1985). Şiir ve Gerçeklik. İstanbul: Broy Yayınları.
Kahraman, H. B. (2000). Türk Şiiri, Modernizm. Şiir. İstanbul: Büke Yayınları.
Korkmaz, Ramazan (2007). Yeni Türk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları
Oktay, Ahmet (2008). Toplumcu Gerçekçiliğin Kaynakları. İstanbul: İthaki Yay.
Tunalı, İsmail (1993). Marksist Estetik. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Yivli, Oktay (2013). Metin Eloğlu’nun Şiiri. Ankara: Kurgan Edebiyat.
Yivli, Oktay (2019). “Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri”. Modern Türk Edebiyatı (2. basım). Ankara: Günce Yayınları. s. 265-319.