Türkiye'de Akademide ve Akademik Yönetimde Kadınlar

Dünyada pek çok toplumda kadına karşı ayrımcılık önemli bir problem haline gelmiştir. Bu çalışmada, Türkiye'de üniversitede akademisyen olarak çalışan kadınların statüsü ve cinsiyete bağlı ayrımcılığın olup olmadığını incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla Türkiye'deki hem özel hem de kamu üniversitelerinde çalışan akademisyen kadınlar araştırma kapsamına alınmıştır. Veriler YÖK ve üniversitelerden sağlanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre Türkiye'de akademisyen kadınlar görece elverişli koşullara sahiptir. Buna karşın kadınların bu elverişli koşulları akademik yönetime katılımlarıyla uyum içinde değildir. Sonuç olarak, akademisyen kadınlar yönetimde yeterince temsil edilmemektedir.
Anahtar Kelimeler:

Türkiye

Women in Academia and Academic Administration in Turkey

In most societies of the world, discrimination against women is a very important problem. This study aims to determine the status of women who are employed as academic staff in universities in Turkey through an inquiry whether there is occupational discrimination against women in these institutions. For this purpose, staff from all public and private universities in Turkey has been included in this research. Data used in the study was obtained from YÖK (Higher Education Institution) and the universities themselves. The results of the study demonstrate that women hold a relatively favorable position in the academic profession in Turkey. On the other side these favorable conditions are not in accordance with women's favorable position. Women are not sufficiently represented in administrative positions in academia.
Keywords:

Turkey,

___

  • ACAR, Feride, (1991) "Women in Academic Science Careers in Turkey" 1991, Women In Science Taken Women or Gender Equality, (Ed. By Veronica Stolte-Heiskanen), New York: St Martin's Press, 147-171.
  • ACAR, Feride, (1996) "Türkiye'de Kadın Akademisyenler: Tarihsel Evrim ve Bugünkü Durum", Akademik Yaşamda Kadın, (Editör Dr. Hasan Coşkun), Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi NO. 9, 75-87.
  • ACAR, Feride "Türkiye'de Kadın ve Bilim" Bilim ve Teknik, Mayıs 1997, Sayı. 354, s.50, http://www.biltek.tubitak.gov.tr/dergi/97/mayis/kadinl.html 24.12.2003
  • ACAR, Feride, (1998) "Türkiye Üniversitelerinde Kadın Öğretim Üyeleri", 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, İstanbul: Türkiye iş Bankası ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, 313-321.
  • ACAR, Feride; Ayata, Ayşe Güneş; Varoğlu, Demet, (1999), Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık: Türkiye'de Eğitim Sektörü Örneği, Ankara: TC Başbakanlık Kadın Statüsü Ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
  • ARSLAN, Şengül Altan, (2000) Ders Kitaplarında Cinsiyetçilik, Ankara: T.C. Devlet Bakanlığı Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
  • BURKE, R, J., McKeen, C. A. (1991) "Women-Friendly Organizations: Helping Manegerial and Professional Women Cope", Quenens University, School of Business, Working Paper. No.91.
  • COSTAS, İlse, (1996) "Uluslararası ve Tarihsel Bağlamda Kadınların Üniversite ve Mesleklere Giriş Koşulları", Akademik Yaşamda Kadın, (Editör. Dr. Hasan Coşkun), Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi NO. 9. 103-127.
  • ECEVİT, Yıldız, (1998) "Türkiye'de Ücretli Kadın Emeğinin Toplumsal Cinsiyet Temelinde Analizi", 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, (Editör. Ayşe Berktay Hacmirzalioğlu). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınlan Tarih Vakfı Ortak Yayınıdır, 267-284.
  • FISCHER, C, (1987) "Toward a More Complete Understanding of Occupational Sex Discrimination", Journal of Economic Issues. cilt 21. sayı 1.p.113-138.
  • GÜMÜŞOĞLU, Firdevs, (1998) "Cumhuriyet Döneminin Ders Kitaplarında Cinsiyet Rolleri (1928-1998)", 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler, (Editör Ayşe Berktay Hacımirzalioğlu), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları ve Tarih Vakfı ortak yayını, 101-128.
  • KABASAKAL, H; Boyacıgiller, N; Erden. D, (1994) " Organizational Characteristics As Correlates Of Women In Middlee And Top Management", Boğaziçi Journal. Review of Social. Economics and Administrative Studies, Vol.8 No. 1-2. 45-62.
  • KNIGHTS, David; Richards, Wendy, (2003) "Sex Discrmination in UK Academia". Gender. Work and Organization, Vol.10. No.2. March. 213-238.
  • MISCHAU, Anina, (2001) "Women in Higher Education in Europa-A Statistical Overview", Journal of Sociology and Social Policy, vol. 21.1/2. p.20-31.
  • MOORE, Dahlia, (1995) "Role Conflict: Not Only for Women? A Comparative Analysis of 5 Nations", Journal of Comparative Sociology, June. Vol.36, issue. 1/2. p. 17-35.
  • NEUSEL, Ayla, (1996) "Kadınların Bilimsel Kariyerini Belirleyici Bir Faktör Olarak Yüksek Öğretim Sistemi-Türkiye ve Almanya Arasında Bir Karşılaştırma", Akademik Yaşamda Kadın, (Editör. Dr. Hasan Coşkun), Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi No. 9. 37-54.
  • ÖZDAMAR, S., (2000) Bankacılık Sektöründe Cinsiyete Dayalı Ayrımcılık, Ankara: TC Başbakanlık Kadın Statüsü Ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
  • ÖZKANLI, Özlem; Korkmaz, Adil. (2000) Kadın Akademisyenler, Ankara: A. Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını No.586.
  • RUIVO, B, (1987) "The Intellectual Labour Market in Developed and Developing Countries: Women's Represantation in Scientific Research", Internaional Journal of Science Education, Vol.9.No.3.
  • SREMIENSKA, Renata, (2000) "Women in Academe in Poland:Winners among Losers". Higher Education in Europa, Vol.XXV. No.2. 163-173.
  • STEIN, Ruth Heidi, (1996) "Yükseköğretimde Bilim Kadınları: Demokratik Alman Cumhuriyeti Örneğinden Edinilen Deneyimler-Dönüşüm Sürecinde Ortaya Çıkan Değişiklikler", Akademik Yaşamda Kadın, (Editör Dr. Hasan Coşkun), Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi NO. 9. 138-149
  • ŞENESEN, Gülay Günlük, (1994) "Female Participation in The Turkish University Administration: Econometric and Survey Findings. 1992", Boğaziçi Journal Review of Social Economics and Administrative Studies, Vol.8. No. 1-2. 63-81.
  • ŞENESEN, Gülay Günlük, (1996) "Türkiye Üniversitelerinin Üst Yönetiminde Kadınların Konumu. 1990-1993", Akademik Yaşamda Kadın, (Editör Dr. Hasan Coşkun). Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi NO. 9. 209-224.
  • ŞENESEN, G.G., (2000), Kadın İstihdamı İçin Yeni Perspektifler Ve Kadın İşgücüne Muhtemel Talep, Ankara: TC Başbakanlık Kadın Statüsü Ve Sorunları Genel Müdürlüğü.
  • TOREN, Nina, (2001) "Women in Academe: The Israeli Case", International Journal of Sociology and Social Policy, 21. Vi. 50-56.
  • WHITE, Carol Hagemann, (1996) "Yapı ve Süreç Almanya ve ABD Karşılaştırması Işığında Kadınların Bilim Alanında İlerlemesinin Koşulları", Akademik Yaşamda Kadın, (Editör Dr. Hasan Coşkun), Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu Yayın Dizisi NO. 9. 65-74.
  • YÖK, Öğretim Elemanı İstatistikleri (Akademik Unvanlarına Göre Öğretim Elemanı Dağılımları) http://www.vok.gov.tr/hakkinda/2001-2002oelm.xls (08.06.2003)
  • YÖK, Üniversitelerin Web Siteleri, http://www.vok.gov.tr/universiteler/ uni web.htm (08.06.2003)
  • http://www.die.gov.tr/TURKISH/SONIST/ISGUCU/310703ie.htm 10.08.2004
  • http://www.osym.gov.tr
  • http://www.vok.gov.tr/istatistikler/istatistikler.htm (08.06.2003)