Sosyolojinin Toplumu Yeniden Kurmadaki Rolüne İlişkin Bazı Düşünceler

Bu çalışmada, sosyoloji kuramlarından bazılarının genel özelliklerine değinilecek, toplumu yeniden kurmadaki rolleri vurgulanacaktır. Avrupa merkezcil bilimin, sosyolojiye, toplumu kurma sürecinde önemli bir rol biçmiş olduğu yaygın olarak bilinmektedir. Özellikle, ABD'de siyasi otoritenin sosyoloji bilgilerinden önemli ölçüde yararlandığı gözlenmektedir. Oysa, sosyolojinin böyle bir rolü olabileceği, Türkiye'de çok az sayıda ilgili tarafından hatırlanmaktadır. İnsan ilişkilerinin düzenlenmesinde, sosyoloji bilgilerinin vazgeçilmezliğinin akademi ve akademi dışı çevrelerce kamuoyuna yeterince anlatılamamış olduğu söylenebilir. Uygulayıcılar da, kalkınma sürecinde, sosyoloji alanında üretilen bilgilerden aktif bir şekilde yararlanma talebinde pek bulunmamışlardır. Böyle bir durumun oluşmasında, sosyoloji kuramlarının genel özelliklerinin de iyi değerlendirilememiş olmasının rolü vardır. Sonuçta, sosyolojinin, Türkiye'de toplumu yeniden kurmadaki rolü büyük ölçüde sınırlı kalmış olduğu iddia edilebilir.

Some Thoughts on the Role of Sociology in Reconstruction of Society

The main focus of this paper is related to the general characteristics of social theory and their roles in the reconstruction of society as a whole. It is assumed that European centred social sciences endowed a special function to sociology and other disciplines flourished on the base of its method and practices. It is widely known that in the West the sociological knowledge has been very effectively used in order to organise and regulate both public and private life. In contrast, sociological approaches to the social issues have never been brought to the discussion agenda of Turkish intellectuals. Sociological knowledge, however, sğems to be inevitable requirement in the process of organising and reorganising public affairs and also all possiblehuman relations. In addition, no one, including politicians, has demanded from sociologists to provide themselves with reliable and useful information related to the society and culture. It is asserted that Turkish people in general failed to use many functional elements of social theory in the process of both economical and social development. In the end, the role of sociology in the reconstruction of social structure seems to have been widely constrained.

___

  • ABADAN, Nermin (1964) Batı Almanya'daki Türk İşçileri ve Sorunları, Ankara: D.P.T. Yayınları.
  • CİRHİNLİOĞLU, Zafer (1999) Azgelişmişliğin Toplumsal Boyutu, Anka-ra: İmge Yay.
  • COLLIN, Finn (1997) Social Reality, London:Routledge, (çev:Nilgün Çelebi).
  • CONVALIS, George (1997) The Philosophy of Science, London: Sage Publication.
  • COŞKUN, îsmail (1991) 75. Yılında Türkiye'de Sosyoloji, Ankara:Bağlam Yay.
  • ÇELEBİ, Nilgün. (2000) "Millenium'un Bilimleri Bağlamında Sosyoloji ve Tarih: Ne Nasıl?", iç. Prof.Dr.Eyüp Kemerlioğlu'na Armağan, Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları.
  • DEMİR, Ömer (1992) Bilim Felsefesi, Ankara:Vadi Yay.
  • DURKHEIM, E. (1957) Professional Ethic and Civil Morals, London: Routledge & Kegan Paul Ltd.
  • DURKHEIM, E. (1972) Selected Writings, (edited by Anthony Giddens), Cambrideg: Cambridege University Press.
  • FOUCAULT, M. (1979) Discipline and Punish, New York: Vintage. GIDDENS, A. (1984) The Constitute of Society, Cambridege: Polity Pres.
  • GIDDENS, A. (1998) Modernliğin Sonuçlan, (Çev: Ersin Kuşdil), İstanbul:Ayrıntı.
  • GIDDENS, A. (1999a) BBC, Reith Lectures: "Globalization" and "Economic Globalization and Culture", www.1se.ac.uk, Giddens/reith-99/weekl/weeklhtm.
  • GIDDENS, A. (1999b) İleri Toplumların Sınıf Yapısı, (Çev: Ömer Baldık), Ankara: Birey Yayıncılık.
  • GIDDENS, A. (2001) Modernliği Anlamlandırmak: A.Giddens ile Söyleşiler, (Çev: M.Sağlam; S.Uyurkulak), İst: Alfa Basım.
  • GIDDENS, A. (2002) Sağ ve Solun Ötesinde, (Çev: Sabri Yücesoy), İst: Metis Yayınları.
  • GÖKÇE, Birsen (1971) Kimsesiz Çocuklar Sorunu, Ankara:S.S.Y.B., Sos.Hiz.Gn.Müd. Yayınları, No:55.
  • GULBENKIAN KOMİSYONU (1998) Sosyal Bilimleri Açın, (Çev:Şirin Tekeli), İstanbul:Metis Yayınları.
  • HOLLIS, Martin (1994) The Philosophy of Social Science, Cambridge: Cambridge University Press.
  • KELEŞ, Ruşen (1971) Eski Ankara'da Bir Şehir Tipolojisi, Ankara Üniversitesi SBF Yayınları.
  • KIRAY, Mübeccel (1964) Ereğli (Ağır Sanayiden Önce Bir Sahil Kasabası), Ankara: D.P.T. Yayınları.
  • KOCACIK, Faruk (2000) Toplumbilim Ders Notları, Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları, No:84. Sivas.
  • KONGAR, Emre (1981) Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, İst: Remzi Kitabevi.
  • KONGAR, Emre (29.10.2001) "İnsanlık Ortaçağ'a Geri Döndürülebilir mi?", Aydınlanma Köşesi, iç., Cumhuriyet Gazetesi.
  • KONGAR, Emre (1972) İzmir'de Kentsel Aile, Ankara:Türk Sosyal Bilimler Derneği.
  • LEYDER, Derek (1994) Understanding Social Theory, London: Sage Publication.
  • MARSH, Catherine (1982) The Survey Method, London: Allen&Unwin Pub.
  • MILL, John Stuart (2000) Özgürlük Üstüne, İstanbul: BelgeYayınları
  • PRENS SEBAHADDİN (1999) Türkiye Nasıl Kurtarılabilir?, Ankara:Ayraç Yayınevi.
  • RITZER, George (1992) Sociological Theory, London:McGraw Hill.
  • ROOT, Michael (1993) Philosophy of Social Science, Oxford: Blackwell.
  • RYAN, Alan (1990) The Philosophy öf the Social Sciences, Oxford: MacMİllan.
  • SIMON, Reeve (1999) TheTför Jackals: Ramzi Yousef, Osama bin Laden and the Future of Terorism, Boston: Northeastern University Pres.
  • SUNAR, İlkay (1986) Düşün ve Toplum, Ankara: Birey ve Toplum.
  • TAYLOR, Charles (1985) Philosophy and the Human Sciences, Cambridge: Cambridge University Press.
  • WINCH, Peter (1958) The Idea of a Social Sciences and its Relation to Philosophy, London: Routledge and Kegan Paul.
  • YASA, Ibrahim (1966) Ankara'da Gece Kondu Aileleri, Ankara:S.S Y B Sos.Hiz.Gn.Müd. Yayınları.