Irmak KARADEMİR HAZIR, Sibel KALAYCIOĞLU, KEZBAN ÇELİK

"ORTA SINIF"LARIN FARKLI KESİTLERİ: SINIF GEÇMİŞİ, KÜLTÜR PRATİKLERİ VE MESLEKİ STATÜ

Sunulan çalışmada, Ankara'yı temsil eden ve üç kuşağı kapsayan bir toplumsal hareketlilik araştırmasının verileri kullanılarak, "orta sınıf"ların kendi içinde hangi eksenlerde farklılaştığını sorgulanmıştır. Ankara'daki "orta sınıf"ların toplumsal hareketlilik deneyimi nasıl şekillenmektedir? Türkiye modernleşmesi süresince, eğitimin demokratikleşmesi için atılan adımlar bir "orta sınıf" yaratmakta ne kadar başarılı olmuştur, "orta sınıf"ların ne kadarlık bir kısmı eğitim basamaklarını tırmanarak gelmiştir, ne kadarı kent kökenlidir? Yaşam tarzı ve kültürel beğeniler konusunda birbirlerinden nasıl ayrışmaktadır, toplumsal hareketlilik yörüngesinin bu farklılaşmada etkisi nedir? Bu sorular çoklu mütekabiliyet analizi (Multiple Correspondence Analysis) ve kümeleme analizi (Cluster Analysis) ile değerlendirilmiştir ve sınıf geçmişleri, kültürel pratikleri ve bugünkü mesleki statüleri açısından farklılaşan beş kesit tespit edilmiştir. Bu kesitlerin özelliklerine ve görece büyüklüklerine dayanarak, Türkiye'deki sınıf-kültürel dönüşüm üzerine literatüre katkı sunacak bir tartışma yürütülmüştür.

FRACTIONS OF MIDDLE CLASSES: CLASS BACKGROUND, CULTURAL PRACTICES AND OCCUPATIONAL STATUS

By using the database of a three generational and representative social mobility study, this project explores the ways in which middle classes in Ankara are fractionated. What are the ways in which middle classes' mobility trajectories are patterned? How far the policies implemented to democratise the education has been successful; what percentage of the middle classes reached to their position through education? What are differences within the middle classes in terms of their life styles and cultural participation? What is the role of social mobility in establishing such patterns? These questions are discussed through the use of multiple correspondence analysis and cluster analysis. The analysis reveals five fractions within the middle classes in Ankara; each of which is distinct in terms of its members' class backgrounds, cultural practices and current occupational statuses. By depending upon the peculiriaties and relative sizes of these fractions, the paper eloborates a discussion on the class cultural changes in the Turkish context.

___

Arslan, Z. (2011). Urban Middle Class, Lifestyle and Taste in Keçiören and Çankaya, Ankara: Distinction Through Home Furniture, Furnishing and Decoration. (Basılmamış doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Ayata, S., Ayata, G. A. (1996). Konut, Komşuluk ve Kent Kültürü. T.C Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Dizisi, ODTÜ: Ankara.
Ayata, S. (2002). The New Middle Class and the Joys of Suburbia'. Kandiyoti, D. ve Saktanber, A. (Eds.), Fragments of Culture: The Everyday of Modern Turkey içinde (s. 25-73). New Brunswick, NJ: Rutgers University Press.
Bahçe, S., Günaydın, F.Y. ve Köse, A.H. (2011). Türkiye'de Toplumsal Sınıf Haritaları: Sınıf Oluşumları ve Sınıf Hareketliliği Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma. S. Şahinkaya ve İ. Ertuğrul (Ed.), Bilsay Kuruç'a Armağan içinde (s. 359-392), Ankara: Mülkiyeliler Birliği Yayınları No. 2011/1.
Bennett, T., Savage, M., Silva, E., Warde, A., Gayo-Cal, M. and Wright, D., (2009). Culture, Class, Distinction. Routledge: London.
Boratav, K. (2004). İstanbul ve Anadolu'dan Sınıf Profilleri. İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
Boratav, K. (2005). 1980'li Yıllarda Türkiye'de Sosyal Sınıflar ve Bölüşüm. İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste. Harvard University Press: U.S.A.
Bourdieu, P. (1990). The Logic of Practice. Stanford University Press: California.
Buğra, A. (1998). Class, Culture and State: An Analysis of Interest Representation by Two Turkish Bbusiness Associations. International Journal of Middle East Studies, 30, 521-39.
Carchedi, G. (1977). On the Economic Identification of Social Classes. Routledge: London.
Dahrendorf, R. (1959). Class and Class Conflict in Industrial Society. Stanford Uni.Press: California.
Ehrenreich, B., & Ehrenreich, J. (1979). The professional-managerial class.Between labor and capital, 5- 45. Featherstone, M. (1991). Consumer Culture and Postmodernism. Sage: London.
Glassman, R. (1997). The new middle class and democracy in global perspective. Springer.
Goldthorpe, J. (1983). Women and Class Analysis: in Defence of the Conventional View. Sociology, 17(4), 465-488
Goldthorpe J. (1987). Social Mobility and Class Structure in Modern Britain. Clarendon Press: Oxford.
Göle, N. (1997). The Quest for the Islamic Self Within the Context of Modernity. S. Bozdag, R. Kasaba (Ed.), Rethinking Modernity and National Identity in Turkey içinde 81-95. University of Washington Press, Seattle.
Kalaycıoğlu, S., Çelik, K., Çelen, Ü., & Türkyılmaz, S. (2010). Temsili Bir Örneklemde Sosyo-Ekonomik Statü (SES) Ölçüm Aracı Geliştirilmesi: Ankara Kent Merkezi Örneği. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 13(1)
Karademir-Hazır, I. (2013). Boundaries of Middle-Class Identities in Turkey. The Sociological Review, 62(4), 675-697.
Karademir-Hazır, I. (2014). How Bodies are Classed: An Analysis of Clothing and Bodily Tastes in Turkey.Poetics,44, 1-21.
Karadağ, M. (2009). On Cultural Capital and Taste. European Societies, 11 (4), 531-551.
Koo, H. (1991). Middle Classes, Democratization and Class Formation. Theory and Society, Vol: 20, 485- 509
La Mont, M. (1992). Money, Morals, Manners: The Culture of the French and American Upper-Middle Class. The University of Chicago Press, Chicago.
Le Roux, B., Rouanet, H., (2004). Geometric Data Analysis: From Correspondence Analysis to Structured Data Analysis. Kluwer, Dordrecht.
Le Roux, B., Rouanet, H., (2010). Multiple Correspondence Analysis. Sage, Thousand Oaks.
Liechty, M. (2003). Suitably Modern: Making Middle Class Culture in a New Consumer Society. Princeton University Pres, New Jersey.
Mardin, Ş. (1990). Türkiye'de Toplum ve Siyaset. İletişim Yayınları.
Marx, K. and Engels, F. (2004). The Communist Manifesto. Broadview Press, Canada.
Mendez, L.M., (2008). Middle Class Identities in a Neo-Liberal Age: Tensions Between Contested Authenticities. The Sociological Review, 56 (2): 220-237.
Moore, B. (1966). Social Origins of Dictatorship and Democracy. Beacon Press.
Navaro-Yashin, Y. (2002). Faces of the State: Secularism and Public Life in Turkey. Princeton University Press, Princeton.
Neyzi, N. (1973). Middle Classes in Turkey. Kemal Karpat (Ed.), Social Change and Politics in Turkey içinde (123-151.), Brill, Leiden
Öncü, A. (2000). İstanbullular ve Ötekiler: Küreselcilik Çağında Orta Sınıf Olmanın Kültürel Kozmolojisi. Çağlar Keyder (Ed.), İstanbul: Küresel ile Yerel Arasında içinde (117-145). Metis Yayınları, İstanbul.
Özcan, G.B. ve Turunç, H. (2011). Economic Liberalization and Class Dynamics in Turkey: New Business Groups and Islamic Mobilization. Insight Turkey, 13 (3), 63-86.
Poulantzas, N. (1974). Classes in Contemporary Capitalism. Lowe&Brydone Printers Ltd., Britain.
Sandıkçı, Ö., Ger, G. (2010). Veiling in Style: How Does a Stigmatized Practice Become Fashionable?. Journal of Consumer Research, 37, 15-35.
Savage, M., Barlow, J., Dickens, P. ve Fielding, T. (1992). Property, Bureaucracy and Culture: Middle Class Formation in Contemporary Britain. Routledge, New York.
Şimşek, A. (2005). Yeni Orta Sınıf. L&M Yayınları, İstanbul.
Üstüner, T., Holt, D. (2010). Toward a Theory of Status Consumption in Less Industrialized Countries. Journal of Consumer Research, 37 (1), 37-56.
Weber, M. (1958). Class, Status, Party. H.H. Gerth and C. Wright Mills (Ed.), From Max Weber: Essays in Sociology içinde (180-196). Oxford University Press, New York.
Weber, M. (1978). Economy and Society: An Outline of Interpretatative Sociology, Volume 2. Guenther Roth and Claus Wittich (Ed.) California Press, U.S.A
White, J. (1999). Islamic Chic. Keyder, C., (Ed.), Istanbul: Between the Global and Local içinde (s. 77-91). Rowman & Littlefield, New York.
White, J. (2002). Islamist Mobilization in Turkey: A Study in Vernacular Politics. University of Washington Press, Seattle.
Wright, E. O. (1989). The Debate on Classes. Verso, London.
Wright, E. O. (2005). Foundations of Neo-Marxian Class Analysis. Erik Olin Wright (Ed.), Approaches to Class Analysis içinde (4-30). Cambridge University Press.
Yavuz, H. (2003). Islamic Political Identity in Turkey. Oxford University Press, Oxford.