Ege Bölgesinde Eşkiyalık: Neden-Sonuç İlişkisi Üzerine Bir İnceleme

Bu çalışmanın temel amacı, 19. yüzyılda Ege 'de yaşanan eşkıyalık hareketlerinin Hobsbawm ve Barkey'in tezleri doğrultusunda analizini yapmaktır. Çalışmada sosyal ve ekonomik yapılardaki bozulmaların eşkıyalık hareketlerine etkisi irdelenmiş; eşkıyalığın ortaya çıkışı, işlevleri ve işleyiş mekanizmaları, eşkıyalık töreleri, "eşkıya-köylü, eşkıya-devlet, devlet-halk, eşkıya-karşı eşkıya ve eşkıya-eşraf ilişkileri" bağlamında ele alınmıştır. Ayrıca eşkıyalık törelerinden günümüze yansıyan kültürel kodların devamlılığı da tartışılmıştır. Böylece, eşkıyalık hareketleri aracılığıyla ve tarihsel-kültürel göstergelerden yararlanılarak, belirli bir tarihsel dönemde yaşanan eşkıyalık hareketlerinden günümüze kadar uzanan bir yapısal hat bulunmaya çalışılmıştır. Çalışma nitel çözümlemeye dayalı olarak gerçekleştirilmiştir.

Banditry in the Aegean Region: An Investigation on Cause and Effects Relationships

The main aim of this study is to analyze the banditry movements that existed in the Aegean Region, 19th century, with the Hobsbawm's and Barkey's thesis. In this study, correlation between corruption that existed in the social and economic structures and the banditry movements are analyzed. In order to achieve this aim, first of all, relations between "bandits-peasant, bandits-state, state-people,bandits-counter bandits and bandits-notables " are examined and the occurrence of banditry, its functions and mechanisms of performance, banditry customs are handled within this context. Besides, in order to do, it is tried to find out the structural link that based on the old banditry movements.

___

  • ÇOBANOĞLU, Özkul (1999) "Kıbrıs Türk Halk Kültüründe Halk Kahramanı Kalıbı ve Sosyo-Psikolojik İşlevleri", Milli Folklor, Cilt:5, Yıl:ll, Sayı:41, s.29-35
  • BARKEY, Karen (1999) Eşkıyalar ve Devlet: Osmanlı Tarzı Devlet Merkezileşmesi, (Çev:Zeynep Altok), İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları:82.
  • HOBSBAWM, Eric J. (1997) Eşkıyalar, (Çev:O.Akalm-N.Hasgül), İstanbul: Avesta Yayını.
  • KASAPOĞLU, Aytül (1992) "Sosyolojide Hermeneutik Uygulamaları", Felsefe Dünyası -Türk Felsefe Derneği Yayınları, sayı:5, Ekim.
  • KEMAL, Yaşar (1967) Üç Anadolu Efsanesi Köroğlunun Meydana Gelişi, Karacaoğlan, Alageyik, İstanbul:Ararat Yayınevi.
  • KEMAL, Yaşar (2000) Çakırcalı Efe:Yaşam Öyküsü, İstanbul:Adam Yayınları, 5. Baskı.
  • KEYDER, Çağlar (1999) Türkiye'de Devlet ve Sınıflar, 5. Baskı, İstanbul: İletişim Yayınları.
  • LEWIS, Bernard (1993) Modern Türkiye'nin Doğuşu, (Çev:M.Kıratlı), 5. Baskı, Ankara:TTK Yayınları.
  • SEYFETTİN, Ömer (1988) Yalnız Efe, Yayına Hazırlayan: Erhan Demirutku, İstanbul: Akran Yayınları-5.
  • SHAW, Stanford J-Ezel K. SHAW (1994) Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye, 2.Cilt, (Çev:M. Harmancı), 2. Baskı, İstanbul:E Yayınları.
  • TAHİR, Kemal (1970) Rahmet Yolları Kesti, Ankara: Bilgi Yayınevi, 2.Baskı.
  • TUTAN, Ali (2002) Osmanlıca Lügat Ver.1.05, www.turkmusikisi.net
  • ULUÇAY, M. Çağatay (1955) 18 ve 19. Yüzyıllarda Saruhan'da Eşkıyalık ve Halk Hareketleri, İstanbul:Berksoy Basımevi.
  • YETKİN, Sabri (1997) Ege'de Eşkıyalar, İstanbul:Tarih vakfı Yurt Yayınları, 5, 2. Baskı.
  • YAVİ, Ersal (1991) Efeler: Kökenleri, Eylemleri, Türeleri, Dansları ve Giysileri, Aydın Valiliği İl Özel İdaresi Yayını:3.