TÜRKİYE’DE KAMU TERCİHİ İKTİSADI ve ANAYASAL POLİTİK İKTİSAT - Türkiye’de İktisatçılar, Siyaset Bilimcileri ve Anayasa Hukukçuları Kamu Tercihi ve Anayasal Politik İktisada Neden İlgisiz ve Kayıtsız Kalmışlardır? -

“Kamu Tercihi iktisadının başlangıç noktası oldukça basittir: Siyasal karar alma sürecinde rol alan aktörler (seçmenler, çıkar grupları, siyasetçiler, bürokratlar) kendi özel çıkarlarını maksimize etme gayreti içerisindedirler. Kamu tercihi iktisadının ulaştığı sonuç ise devlet başarısızlığı teorisidir. Kamu tercihi, iktisat biliminin metodolojisi ve araçlarını kullanarak siyaset bilimi konularını inceler. Kamu tercihi, iktisat ve siyaset biliminin kesişme noktasında yer alır. Anayasal Politik İktisat olarak da bilinen Anayasal İktisat ise kamu tercihi teorisinin ulaştığı sonuçlardan hareketle geliştirilmiştir; iktisat bilimi ile anayasacılık felsefesi arasında bir bağ kurmaya çalışır. “Anayasa hukukunun iktisadi analizi” olarak da bilinen anayasal politik iktisat, kurallar ve kurumların ekonomi ile olan ilişkilerini inceler.1986 yılında James M. Buchanan’ın Nobel ekonomi ödülü ile onurlandırılmasının ardından kamu tercihi ve anayasal politik iktisat araştırmaları siyasal ve anayasal karar alma sürecine dahil edilmeye başlanmıştır. Kamu tercihi ve anayasal politik iktisat “ikiz kardeşler” olarak adlandırılabilir. Geçtiğimiz yarım yüzyıl içerisinde Türkiye’de iktisatçılar, siyaset bilimcileri ve anayasa hukukçuları “kamu tercihi devrimi”ni görmezden gelerek bu araştırma programlarına tamamen ilgisiz ve kayıtsız kalmışlardır. Bu eleştirel çalışma sözkonusu ilgisizliğin mantığını ve rasyonelini incelemeyi amaçlamaktadır.”

Anahtar Kelimeler:

Kamu Tercihi, Anayasal İktisat, Anayasal Politik İktisat, Türkiye

PUBLIC CHOICE AND CONSTITUTIONAL POLITICAL ECONOMY IN TURKEY - Why Turkish Economists, Political Scientists and Legal/Constitutional Law Scholars are Irrelevant to Public Choice and Constitutional Political Economy? -

“The starting point of public choice economics is simple: Individuals, when acting as voters, special interest groups, politicians, or bureaucrats are self-interested and try to maximize their own utility. The ending point of public choice economics is governmental failure. Public choice is the use of economic tools to deal with traditional problems of political science. Public choice explores the intersection between economics and political science and fosters exchange between economists and political scientists. Constitutional economics, also known as “constitutional political economy” derived from public choice is a research program of joint study of economics and constitutionalism. It may be described as "the economic analysis of constitutional law." Constitutional political economy explores the intersection between economics and rules and institutions. After James M. Buchanan won the Nobel Prize in 1986, public choice and constitutional economics were incorporated into analysis of political and constitutional decision making widely. Public choice and constitutional political economy are the twin sister of Buchanan’s political economy. Turkish economists, political scientists and legal/constitutional law scholars stayed or preferred to be irrelevant to public choice and constitutional political economy in the last half century. They disregarded the so-called public choice revolution. This critical essay aims to explore the relavance of irrelavence of Turkish scholars towards the research programs of public choice and constitutional political economy.

Keywords:

Constitutional Law, Constitutional Economics, Constitutional Political Economy, Turkey,

PDF

___

Akalın, G. 2017. Kamu Ekonomisi, Orion Kitabevi. Aktan, C.C. 2002. Anayasal İktisat. Ankara: Siyasal Kitabevi. Aktan, C. C. 2018. İktisadi Düşünce ve Yeni İktisat Okulları, Ankara: Seçkin Yayınları. Aktan, C.C. 2019a. Kamu Tercihi İktisadı ve Anayasal Politik İktisat, Ankara: Seçkin Yayınları. Aktan, C.C. 2019b. “Anayasal Hukuk ve Anayasal İktisat -Türkiye’de Anayasa Hukukçularının ‘Anayasal İktisat’ Araştırma Programına Dair İlgisizlikleri/ Bilgisizlikleri Üzerine Eleştirel Bir Yazı”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi , Cilt 11, No 1, 2019. Aktan, C.C. (Ed.) 2020. Nobelite: Hukuk ve İktisat Yaklaşımının Öncüleri, İzmir: SOBİAD Hukuk ve İktisat Araştırmaları Merkezi Yayınları. Buchanan, J. M. 2003 “Public Choice: The Origins and Development of a Research Program”, Center for Study of Public Choice at George Mason University. Bulutoğlu, K. 2008. Kamu Ekonomisi, İstanbul: Maliye ve Hukuk Yayınları, 7.b. Gwartney, J. and R.E. Wagner, "The Public Choice Revolution." The Intercollegiate Review, Vol. 23, no. 2 (Spring 1988), pp. 17-26. Gwartney, J. 2013. “The Public Choice Revolution in the Textbooks”, Cato Policy Report, May-June 2013. Kirmanoğlu, H. 2017. Kamu Ekonomisi Analizi, 6.b. İstanbul: Beta Basım. Lemiuex, P. 2004. “Public Choice Revolution”, Regulation, Fall, 2004. Rowley, C. 2015. Economics and Politics: The Public Choice Revolution, New York: Routledge. Sanlı, K. C., 2007. Haksız Fiil Hukukunun Ekonomik Analizi Hukuk ve Ekonomi Öğretisi, İstanbul: Arıkan Yayınları. Sanlı, K. C., 2015. Hukuk ve Ekonomi Perspektifinden Sözleşme Hukuku ve Sözleşme Yaptırımlarının Ekonomik Analizi, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık. Savaş, V.F. Anayasal İktisat, 3.b. İstanbul: Avcıol Basım Yayım, 2003. Savaşan, F. 2019. Kamu Ekonomisi, Piyasa Başarısızlığından Devletin Başarısızlığına, İstanbul: Dora Yayınları, 8.b. Şener, O. 2017. Kamu Ekonomisi, İstanbul: Beta Basım, 13.b.