19491

Boşanmış Kadınların Boşanma Aşaması, Süreci ve Sonrasında Yaşadıkları Zorluklar: Esenler SHM Örneği

Çalışma, Esenler Sosyal Hizmet Merkezi Sosyal ve Ekonomik Destek Birimi’nden (SED) yardım alan 14 boşanmış kadının, boşanma süreçleri ve sonrasında yaşadıkları sorunların araştırılması ve bu sorunların neden-sonuçları hakkında geniş bir perspektiften tartışma yürütülebilmesi amacıyla nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Araştırma deseni olarak, katılımcının fenomeni yaşadığı gibi tanımlamasına ve böylece olgunun yapısını aktarmaya teşvik etmesi bakımından fenomenolojik araştırma deseni çalışmaya uygunluk göstermiştir. Derinlemesine görüşme yöntemiyle toplanan veriler sonucunda; evlilik süreci, boşanma süreci ve boşanma sonrası süreç, üç ana başlığı oluşturmuş ve bu ana başlıklar alt temalar ile desteklenmiştir. Araştırma sonucunda; kadınların çoğunun eşinden şiddet gördüğü, bu durumun kendilerinde de şiddet davranışına yol açtığı, buna rağmen haklarını bilmemelerinden veya çocuklarını mağdur etmek istememelerinden dolayı boşanmayı devamlı erteledikleri; boşanmaya karar verdiklerinde ise ailelerinden ve çevrelerinden ağırlıklı olarak olumsuz tepkiler gördükleri ve bu durumdan etkilendikleri tespit edilmiştir. Kadınların boşanma sonrasında toplumun yarattığı bu baskıdan dolayı kimi zaman boşandıkları gerçeğini gizlemeleri de, araştırmayla elde edilen bir diğer sonuçtur. Özetle, boşanmanın, özellikle toplumsal ve kültürel nedenlere dayalı olarak, boşanmış kadınları mutsuzluğa zorlayan birçok sosyal, ekonomik, psikolojik ve kültürel kısıtlamayı doğurduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Aile, Evlilik, Boşanma, Kadın, Nitel Araştırma

The Stages of Divorce and Difficulties Experienced by Divorced Women: An Esenler SHM Example

The study employed qualitative research methods to study the experiences of 14 women who received assistance from the Esenler Social Service Center Social and Economic Support Unit (SED) while they underwent a divorce. This essay also explores problems that the women experienced afterwards and the various causes and effects of these problems. A phenomenological research approach was adopted in order to encourage participants to describe the phenomenon as they experienced it. By doing so, this study was able to accurately describe the structure of the phenomenon. According to our analysis of data collected through in-depth interviews, we identified three main topics: the marriage process, divorce process, and post-divorce process. These categories were further divided into subthemes. The research results demonstrate that the majority of divorced women were subjected to violence by their spouses. However, the women postponed divorce because they were unaware of their rights or did not want to negatively affect their children. However, when women decided to get divorced, their families and acquaintances reacted with overwhelmingly negative reactions, which affected the women. Our results also showed that women sometimes hid their divorces from others due to societal pressure. In summary, our study shows that divorce can place various social, economic, psychological, and cultural pressures on women, which can cause them to become unhappy.

Keywords:

Family, Marriage, Divorce, Woman, Qualitative Research,

PDF

___

Akoğlu, Ö. A., & Küçükkaragöz, H. (2018). Boşanma Nedenleri ve Boşanma Sonrasında Karşılaşılan Güçlüklere İlişkin Bir Araştırma: İzmir İli Örneği . Toplum ve Sosyal Hizmet, 29(1), 153-172. google scholar
Arıkan, Ç. (1996). Halkın Boşanmaya İlişkin Tutumları Araştırması. Ankara: Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu. google scholar
Arpacı, F., & Tokyürek, Ş. (2012). Boşanmış Bireylerin Yeniden Evlilik Konusundaki Görüşlerinin İncelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, (31), 1-15. google scholar
ASAGEM. (2008). Türkiye Boşanma Nedenleri Araştırması (TBNA). Ankara: T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları. google scholar
ASAGEM. (2011). Tek Ebeveynli Aileler Araştırması. T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları. google scholar
ASAGEM. (2014). Türkiye Boşanma Nedenleri Araştırması . Ankara : T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayınları. google scholar
Battal, A. (2008). Boşanma Sebepleri. Bilimsel Araştırma Projesi Uygulama Sonuçları. İstanbul: Eflatun Matbaacılık. google scholar
Can, İ. (2014). Moderniteden Postmoderniteye Ailenin Ontolojisi Ya da Modern Çekirdek Aile Çerezleşiyor mu? M. Aydın (Dü.) içinde, Aile Sosyolojisi Yazıları (s. 51-81). İstanbul: Açılım Kitabevi. google scholar
Canatan, K. (2009). Aile Sosyolojisi. İstanbul: Açılım Kitap. google scholar
Cihan, Ü. (2015). Boşanan Kadının Durumu: Elazığ İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Elazığ: T.C. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
Creswell, J. W. (2013). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Siyasal Kitabevi. google scholar
Çiçek, Z. (2014). Boşanmanın Sosyolojik Analizleri: Denizli Kenti Örneği . Yayımlanmamış Doktora Tezi. Denizli, Türkiye: T.C. Pamukkale Üniversitesi: Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
Dikeçligil, B. (2012). Aileye Dair Kabullerin Ezber Bozumu. Muhafazakar Düşünce Dergisi, 8(31), 21-52. google scholar
Dünya Gazetesi. (2010, Haziran 18). 2009’da 591,742 çift evlendi. Şubat 21, 2021 tarihinde https://www.dunya.com/gundem/2009039da-591742-cift-evlendi-haberi-117790 adresinden alındı google scholar
Eryavuz, A. K., & Birecikli, Ş. Ü. (2018). Türkiye’de Kadının Boşanması: Yaşam Analizi Modelleri. Çalışma ve Toplum, (3), 1227-1252. google scholar
Gittins, D. (1991). Aile Sorgulanıyor! (T. Erdem, Çev.) İstanbul: Pencere Yayınları. google scholar
Gökce, B. (2020). Boşanmış Ebeveynlerin Boşanma Nedenleri ve Boşanma Kararlarına İlişkin Nitel Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü . google scholar
Gökçe, B. (1976). Aile ve Aile Tipleri Üzerine Bir İnceleme. Hacettepe Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 8(1-2), 47-67. google scholar
Guru, S. (2009). Divorce: obstacles and opportunities - South Asian women in Britain. The Sociological Review, 57(2), 285-305. google scholar
İlgar, Ş. (2003). Evlilik Birlikteliğinin Bozulması - Boşanma. H. Yavuzer (Dü.) içinde, Evlilik Okulu (s. 231-242). İstanbul: Remzi Kitabevi. google scholar
İlhan, Ü. D. (2020). 21. yüzyılda çalışma hayatında bir damgalama ve sosyal dışlanma unsuru olmaya devam eden boşanma olgusu: Kadın çalışanlar üzerine nitel bir analiz. İzmir İktisat Dergisi, 35(3), 511-530. google scholar
Jesuraj, M. J. (2012). Impact of Substance Abuse on Families. Rajagiri Journal of Social Development, 4(2), 34-44. google scholar
Kavas, S. (2010). Post-divorce experience of highly educated and professional women. Unpublished doctoral dissertation. Ankara, Turkey: Middle East Technical University. google scholar
Kelebek, G. (2016, Ankara). Aile İçi Şiddete Maruz Kalarak Boşanmış Kadınların Yaşam Deneyimleri. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
Khan, T. A., & Hamid, W. (2020). Lived experiences of divorced women in Kashmir: a phenomenological study. Journal of Gender Studies, 1-16. google scholar
Merriam, S. B. (2018). Nitel Araştırma Türleri. Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber (F. K. Canbaz, & M. Öz, Çev., 3. Baskı b., s. 21-37). içinde Ankara: Nobel Yayınları. google scholar
Merter, F. (1990). 1950-1988 Yılları Arasında Köy Ailesinde Meydana Gelen Değişmeler: Malatya Örneği (2. b.). Ankara: Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları. google scholar
Montenegro, X. P. (2004). The Divorce Experience: A Study of Divorce at Midlife and Beyond. Washington, D.C.: AARP. google scholar
Murdock, G. (1949). Social Structure . New York: The Macmilan Company. google scholar
Ögel, K. (2010). Sigara, Alkol ve Madde Kullanım bozuklukları: Tanı, Tedavi ve Önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları. google scholar
Öz, N. (2019). Modern-Seküler Süreçte Ailenin Çözülmesi. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(11), 795-836. google scholar
Parvez, K. N. (2011). Social changes and women-initiated divorce in Dhaka, Bangladesh: Gaining or losing power? Unpublished master’s thesis. Bergen, Norway: University of Bergen. google scholar
Rathi, P., & Pachauri, J. (2017). Problems faced by divorced women in their pre and post-divorce period: A sociological study with reference to District Meerut. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 7(1), 207-212. google scholar
Sancaklı, D. (2014). Boşanmış Annelerin ve Çocuklarının Boşanma Sürecine İlişkin Yaşantıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul. google scholar
Sarpkaya, O. A. (2013). Boşanmış Kadınlarda Toplumsal Baskıya Direnme Stratejileri: Van Örneği. Uluslararası Sosyal Arastırmalar Dergisi, 6(26), 29-50. google scholar
Sayın, Ö. (1990). Aile Sosyolojisi. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi. google scholar
Schaefer, R. T. (2013). Sosyoloji (12. b.). (S. Coşar, Çev.) Ankara: Palme Yayıncılık. google scholar
SEKAM. (2016). Türkiye’de Aile (Ailenin Yapısal Özellikleri, İşlevleri ve Değişimi). İstanbul: Sosyal, Ekonomik ve Kültürel Araştırmalar Merkezi Yayınları. google scholar
Soygan, H. (2019). Boşanmış Kadınların Boşanma Sebepleri ve Boşanma Sonrası Karşılaştıkları Güçlüklerin Sosyolojik Analizi: Yozgat İli Örneği. Yozgat: Yozgat Bozok Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
Şentürk, Ü. (2008). Aile Kurumuna Yönelik Güncel Riskler. Aile ve toplum eğitim araştırma dergisi, 4(14), 7-31. google scholar
Thomas, C., & Ryan, M. (2008). Women’s Perception of the Divorce Experience: A Qualitative Study. Journal of Divorce & Remarriage, 49(3-4), 210-224. google scholar
Timurturkan, M. (2020). Aile Birliğinin Bozulması: Boşanma ve Yeniden Evlenme. N. Adak (Dü.) içinde, Değişen Toplumda Değişen Aile Sosyolojik Tartışmalar (4. b., s. 201-218). Ankara: Siyasal Kitabevi. google scholar
Tor, H. (1993). Boşanma ve Boşanmış Kadınların Psiko-Sosyal Ekonomik Durumları Üzerine Bir Araştırma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. google scholar
TÜİK. (2020, Şubat 26). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri, 2019. Şubat 21, 2021 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2019-33708 adresinden alındı google scholar
Uğur, S. B. (2014). Günümüzde Kadının Boşanma Deneyimleri: Akademisyen Kadınlar Üzerine Bir Araştırma. Mediterranean Journal of Humanities, 4(2), 293-326. google scholar
Uzunoğlu, N. (2016). Türkiye’de Boşanma Nedenleri: Bolu İli Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bolu, Türkiye: T.C. Abant İzzet Baysal Üniversitesi. google scholar
Zare, S., Aguilar-Vafaie, M. E., & Ahmadi, F. (2017). Perception of Identity Threat as the Main Disturbance of Iranian Divorced Women: A Qualitative Study. Journal of Divorce & Remarriage, 1-15. google scholar