Arş. Gör. Aslı KOÇER, Yrd. Doç. Dr. Aynur UYSAL

Yaşlılara Yönelik Sağlık Hizmetleri ve Evde Bakım

Yaşlanma geri dönüşü olmayan, tüm sistemleri etkileyen ve kaçınılmaz fizyolojik bir süreçtir. Yaşlıların dünya üzerinde genel nüfus içindeki oranı hızla artış göstermektedir. Bugün dünyada yaşayan her 10 kişiden biri 65 yaş üzerindedir ve son otuz yılda yaşlı nüfusu %6.3 oranında artış göstermiştir. Benzer artış Türkiye’de de gözlenmekte ve önümüzdeki 30 yılda yaşlı nüfus oranının 2-3 kat artacağı öngörülmektedir. Nüfusun değişen yaş özellikleri göz önünde bulundurulduğunda yaşlı nüfusun sağlık bakım gereksinimleri önemli hale gelmektedir. Yapılan çalışmalarda yaşlılar kendi ev ortamlarında kalmayı ve bakım almayı tercih ettiklerini belirtmektedirler. Bu ve benzeri nedenlerle yaşlılıkta evde bakım giderek önem kazanmaktadır. Kapsamlı bir yaşlı bakım hizmetinin sağlanamadığı ülkemizde yaşlılıkta evde bakıma yönelik yeterli bir yapılanmadan söz etmek oldukça zordur. Gelişmiş ülkelerde yaşlılara yönelik daha yeterli bir yapılanma olmasına rağmen bu konuda pek çok sorun yaşandığı da vurgulanmaktadır. Ülkemizde giderek daha fazla kadının çalışma yaşamına girmesi, çekirdek aileye dönüşüm, konutların küçülmesi ve ekonomik yetersizlikler gibi nedenler yaşlının aile içinde bakımını güçleştirmektedir. Bu durum dikkate alındığında yaşlıların bakımına yönelik hizmetlere daha fazla ağırlık verilmesi gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Yaşlı sağlığı, yaşlı sağlığı hizmetleri, evde bakım

Health Services and Home Care for Elder People

Aging is a non-recycling, inevitable and physiologic process, which affects all systems. The general population of elderly people in the world has been growing rapidly. Today one out of every 10 people is over 65 years old and elderly population has increased by 6.3% within the last 30 years. A similar increase was observed in Turkey too andelderly population is being predicted to be 2-3 times larger in the forthcoming 30 years. Considering the varying aging characteristics of pupulation, the healthcare needs of the elderly people becomes very important. In the studies elderly people expressed that they prefered to stay and be cared at their own houses. In our country that is not suppliedcomprehensive elderly care services, it is difficult to say efficient homecare for elderly. Although there are comprehensive homecare system for elder people in the western country, it is emphasized they have still some problems on this issue. That more and more women have been getting involved in working outside their house, returning to nucleus family, houses not meeting the standart accomadation and the reasons such as economic problems makes it difficult to care for the old people in the family. When the situation is taken into consideration it has been understood that should be concentrated more on the studies regarding health care services for elderly.

Keywords:

Elder health, elder health care services, home care,

PDF

___

Akdemir N., Evde Bakım, II. Ulusal Geriatri Kongre- si Bildiri Kitabı, 20-24 Ekim 2003, Kemer, Antalya.
Aştı N., Çeşitli Yönleri ile Geriatrik Bakım: Bakım Hizmetleri ve Hemşirenin Rolü, I. Ulusal Geriatri Kongresi Bildiri Kitabı, 30 Ekim- 3 Kasım 2002, Be- lek, Antalya.
Ateşkan Ü., Türkiye’de Geriatrik Uygulamalar ve Hedefler, I. Ulusal Geriatri Kongresi Bildiri Kitabı, 30 Ekim- 3 Kasım 2002, Belek, Antalya.
Doğan F., Evde Bakım ve Tedavi Hizmetleri ve Sağ- lık Politikamızdaki Yeri, Ed: Fadıllıoğlu Ç., Doğan F., Ertem G., Evde Bakım, İzmir, 2006.
Durgun B., Tümerdem Y., Kentleşme ve Yaşlılara Sunulan Hizmetler, Geriatri 2(3):115-120, 1999.
Gözüm S., Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Yaşlı Bakımı, I. Ulusal Geriatri Kongresi Bildiri Kita- bı, 30 Ekim- 3 Kasım 2002, Belek, Antalya.
Gözüm S., Tan M., Birinci Basamakta Çalışan Sağ- lık Personelinin Yaşlı Bakımına İlişkin Bilgi Görüş ve Uygulamaları, Geriatri 6(1): 14-21, 2003.
Karadeniz G., Yaşlılıkta Evde Bakım, Ed: Fadıllıoğlu Ç., Doğan F., Ertem G., Evde Bakım, İzmir, 2006.
Karaduman A., Yaşlıya Sunulan Sosyal Hizmetlerin Organizasyonu, II. Ulusal Geriatri Kongresi Bildiri Kitabı, 20-24 Ekim 2003, Kemer, Antalya.
Karahan A., Güven S., Yaşlılıkta Evde Bakım, Geri- atri 5(4): 155-159, 2002.
Kerem M., Meriç A., Kırdı N., Cavlak U., Ev Orta- mında ve Huzurevinde Yaşayan Yaşlıların Değişik Yönlerden Değerlendirilmesi, Geriatri 4(3): 106-112, 2001.
Okumuş H., III. Basamak Sağlık Hizmetlerinde Yaş- lı Bakımı, I. Ulusal Geriatri Kongresi Bildiri Kitabı, 30 Ekim- 3 Kasım 2002, Belek, Antalya.
Onat Ü., Yaşlılık ve Evde Bakım, www.gebam.ha- cettepe.edu.tr, Erişim tarihi: 12.05.2007
Onat Ü., Tufan B., Yaşlanma ve Sosyal Hizmet, II. Yaşlılık Kongresi Bildiri Kitabı, 9-12 Nisan 2003, De- nizli.
Özkan Ö., Finans Boyutu İle Evde Sağlık Hizmetle- ri Neyin Alternatifi?, Toplum ve Hekim, Mayıs-Hazi- ran 2000, C:15, S:3.
Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönerge (2001), Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
Subaşı N., Öztek Z., Türkiye’de Karşılanamayan Bir Gereksinim: Evde Bakım Hizmeti, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2006: 5(1).
Taşocak G., Hemşirelik Disiplini Yönünden Yaşlılığa Yaklaşım, Hemşirelik Bülteni, C:V, S:9, 1991.
Turaman C., Yaşlı Sağlığı Hizmetlerinin Birinci Ba- samakta Planlanması, Geriatri 4(1): 22-27, 2001.
D.P.T., Aile Yapısı Araştırması, Sosyal Planlama Genel Müdürlüğü, Ankara, 1995.
1. Ulusal Evde Bakım Kongresi Özet Kitabı Giriş Bölümü, İstanbul, 24-26 Eylül 1998.
………Sheltered Housing, www.cityoflon- don.gov.uk, Erişim Tarihi: 28.05.2007.
………Sheltered housing, www.huntsdc.gov.uk, Erişim Tarihi: 28.05.2007.
Taylor C. R., Lillis C., Lemane P., Lynn P., Funda- mentals of Nursing The Art and Science Of Nursing Care, Sixth Edition, Tokyo, 2008.
……….Rest Home, www.resthome-mpe.co.nz, Eri- şim Tarihi: 28.05.2007.
………Telecare Service, www.asap-uk.org, Erişim Tarihi: 01.06.2007 .
Martinson I. M, Widmer A. G., Portillo C. J., Home Health Care Nursing, Second Edition, W.B. Saun- ders Company, Philadelphia, 2002.
……….Hospice Care, Day Care, www.elderca- re.gov, Erişim Tarihi: 29.05.2007.
……….Hospice Care, www.cancer.org, Erişim Tari- hi: 29.05.2007.
……….Home Helper, www.homehelpers.cc, Erişim Tarihi: 29.05.2007.
Nerenberg L., Preventing Elder Abuse By İn-Home Helpers, National Center on Elder Abuse, Washing- ton, D.C., June 2002.
……….Meal on Wheels, www.mealcall.org, Erişim Tarihi: 28.05.2007.
Evde Bakım Hizmetleri Sunumu Hakkında Yönet- melik, Sağlık Bakanlığı, 2005.
Stanhope M., Lancaster J., Community Health Nur- sing Process and Practice for Promoting Health, Second Edition, Mosby Company, Washington, 1988.
Abrams W. B., Beers M. H., Berkow R., The Merck Manual Of Geriatrics, Second Edition, Merck Rese- arch Laboratories, 1995.
………Attendant Care, www.attendantcare.com, Erişim Tarihi: 01.06.2007.