21972

OECD Ülkeleri ve Türkiye'nin sağlık sistemleri, sağlık harcamaları ve sağlık göstergeleri karşılaştırması

Ülkelerin tercih ettikleri sağlık sistemleri ve bu sistemlerin özellikleri ülkelerin sağlık harcamalarını ve dolayısıyla sağlıkla alakalı çeşitli çıktılarını etkileyen en önemli faktörlerdir. Bu çalışmada, çeşitli sağlık sistem modelleri kategorize edilerek OECD üyesi ülkelerin ve özel olarak ABD ve Türkiyenin 1980-2012 yılları arasındaki sağlık harcamalarındaki değişimleri, harcamaların GSYİH içindeki payları ve harcamaların ne şekilde finanse edildiği incelenmiştir. Ayrıca, bu farklı sağlık sistemleri ve sağlık harcamalarının ülkelerin sağlık hizmetleri tedariği ve çıktılarına olan etkileri karşılaştırılmıştır. Bu amaçla, sağlık ekonomisi literatüründe sıklıkla kullanılan doğumda beklenen yaşam süresi ve bebek ölüm hızları sağlık indikatörleri olarak, sağlık hizmetlerine ulaşım ve hizmetlere ulaşımdaki hakkaniyet kavramları sağlık çıktıları olarak ele alınmıştır. Farklı sağlık sistemlerine sahip de olsa tüm OECD üyesi ülkelerin kişi başı sağlık harcamaları ve bu sağlık harcamalarının GSYİHndaki payları son 30 yıl içinde önemli derecede artmıştır. Sağlık sistemleri farklı olan ülkelerdeki sağlık harcamaları farklılık gösterse de, bu farklı harcamaların sağlık göstergeleri ve sağlık sistemlerinin başarı ve verimlilikleri ile birebir bir ilişki içinde olmadığı bulunmuştur.

Comparing health systems, health expenditures and health ındicators in OECD Countries and Turkey

The health system choices of countries and their features are regarded as key determining factors of health expenditures and health indicators of countries. By categorizing a variety of health systems, this study examines changes in health spending, health spending as percentage of GDP, and health system financing in OECD countries and particulary in the US and Turkey between 1980 and 2012. This study also compares impacts of these different systems and health spending on supply of health and health outcomes. For this purpose, widely used indicators of health such as life expectancy at birth, infant mortality, and equity and accessibility to healthcare are employed. Health expenditures per capita and health expenditures as a share of GDP have dramatically increased in all OECD countries in past 30 years even though their health systems differ from each other. However, it has also been found that health systems and different health expenditure levels in OECD countries are not in line with positive health outcomes or success and efficiency of health systems.

PDF

___

Anderson, Gerard ve Peter S. Hussey (2001) Comparing Health System Performance in OECD Countries, Health Affairs, 20(3), 219-232.
Berié, Hermann ve Ulf Fink (2000) Europas Sozialmodell-Die Europäischen Sozialsysteme im Vergleich: Eine volkswirtschaftliche Analyse, WISO Institut für Wirtschaft und Soziales GmbH, (Berlin).
Barnighausen, Till ve Rainer Sauerborn (2002) One Hundred and Eighteen Years of the German Health İnsurance System: Are There Any Lessons For Middle-and Low-Income Countries?, Soc Sci Med, 54: 155987.
Bhalotra, Sonia (2007) Spending to Save? State Health Expenditure and Infant Mortality in India, Health Economics, 16(9): 911-928.
Culyer, Anthony J. ve Joseph P. Newhouse (2000) Introduction: The State and Scope of Health Economics, Handbook of Health Economics (1A), Elsevier Science B.V., (Amsterdam, The Netherlands).
Çelik, Yusuf (2011) Türkiye Sağlık Harcamalarının Analizi ve Sağlık Harcama Düzeyinin Uygunluğunun Değerlendirilmesi, Sosyal Güvenlik Dergisi, 1(1): 62-81.
Çevik, Savaş (2013) Kamu Sağlık Harcamalarının Sağlık Sonuçları Üzerindeki Etkisi: Ülkelerin Gelir Seviyelerine Göre Bir Karşılaştırma, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 48: 113-133.
Erol, Hatice ve Abdullah Özdemir (2014) Türkiyede Sağlık Reformları ve Sağlık Harcamalarının Değerlendirilmesi, Sosyal Güvenlik Dergisi, 4(1): 9-34.
Filiz, Yasemin (2010) Ekonomik Büyüme ve Sağlık Harcamaları İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Finansman Anabilimdalı, Ankara.
Filmer, Deon ve Lant Pritchett (1999) The Impact of Public Spending on Health: Does Money Matter?, Social Science and Medicine, 49(10): 1309- 1323.
Grabowski, Henry (2011) The Evolution of the Pharmaceutical Industry Over the Past 50 Years: A Personal Reflection, Int. J. of the Economics of Business, 18(2): 161-176.
Immergut, Ellen M. (1992) Health Politics: Interests and Institutions in Western Europe, (Cambridge: Cambridge University Press).
Huber, M. ve E. Orosz (2003) Health Expenditure Trends in OECD Countries, 1990-2001, Health Care Financing Review, 25(1): 1-2.
Lameire, Norbert; P. Joffe ve M. Wiedemann (1999) Healthcare Systems- An International Review: an Overview, Nephrol. Dial. Transplant, 14(6): 3-9.
Matthews, Robert; Jenkins, G. Keith ve Joey Robertson (2012) Health Care Reform, Why Not Best Practices, American Journal of Health Sciences, 3(1): 97-114.
Mendelson, Daniel N. ve William B. Schwartz (1993) The Effects of Aging and Population Growth on Health Care Costs, Health Affairs, 12(1): 119-125.
McCanne, Don (2010) Health Care Systems-Four Basic Models; Physicians for a National Health Program (PNHP), Basın Bülteni, Chicago, (06.04.2010). [http://www.pnhp.org/single_payer_ resources/health_care_systems_four_ basic_models.php] (02.12.2013).
OECD (2008) OECD Reviews of Health Systems-Turkey: The Performance of the Turkish Health System and its Determinants, (02.2008), [http://www.oecd.org/document/60/0, 3746,en_2649_33929_42235452_1_1 _1_1,00.html] (10.01.2014).
OECD (2011) Better Policies For Better Lives. Health: Spending Continues to Outpace Economic Growth in Most
OECD Countries, (06.2011), [http:// www.oecd.org/document/38/0,3746 ,en_21571361_44315115_48289894 _1_1_1_1,00.html] (11.11.2013).
OECD (2014) OECD Health Data 2013, (06.2014), [http://www.oecd. org/health/health-systems/oecd-health- statistics-2014-frequently-requested- data.htm] (06.07.2014).
OECD (2013b) Life Expectancy in the US Rising Slower than Elsewhere, Says
OECD, (11.2013), [http://www.oecd.org/ unitedstates/Health-at-a-Glance-2013- Press-Release-USA.pdf] (08.06.2014).
Oral, A. İlhan (2002) Dünyada ve Türkiyede Sosyal Sigortalar Kapsamında Sağlık Sigortası Uygulamaları, (Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. No: 1331).
Pekten, Ali (2006) Genel Sağlık Sigortası Sistemi ve Getirdiği Yenilikler, Sayıştay Dergisi, 61:119-138.
Roemer, Milton I. (1993) National Health Systems of the World. Vol. 2., Oxford, UK: Oxford University Press.
Steinbrook, Robert (2012) The US Supreme Courts ruling on the Patient Protection and Affordable Care Act, BMJ: British Medical Journal, 344: 1-2.
Taban, Sami (2006) Türkiyede Sağlık ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi, Sosyoekonomi, 2: 31-46.
Tatar, Mehtap (2011) Sağlık Hizmetlerinin Finansman Modelleri: Sosyal Sağlık Sigortasının Türkiyedeki Gelişimi, Sosyal Güvenlik Dergisi, (1), 103-130.
WHO (2012a) World Health Statistics 2012, Health Expenditure, 133-145. [http://www.who.int/healthinfo/EN_ WHS2012:Full.pdf] (06.06.2014).
WHO (2012) Spending on Health: A Global Overview, [http://www.who.int/ mediacentre/factsheets/fs319/en/index. html] (02.01.2014).
Woolhandler, Steffie; Campbell, Terry ve David U. Himmelstein (2003) Costs of Health Care Administration in the United States and Canada, New England Journal of Medicine, 349(8): 768775.