Kısmi Süreli Çalışmayı Etkileyen Bazı Sosyo-Demografik Değişkenler: TR21 Bölgesi Örneği

Normal günlük, haftalık veya aylık iş süreçlerinden daha kısa süreyi kapsayan iş şeklinde tanımlanan kısmi süreli çalışma, her geçen yıl daha fazla insanın ilgisini çekmeye başlamıştır. Kısmi süreli çalışma biçimi çalışan için iş-aile dengesini sağlama, çalışanların verimli oldukları zamanlarda çalışmasını sağlama gibi avantajları içerirken; ücretlerin düşüklüğü, iş güvencesi gibi dezavantajları da beraberinde getirmektedir. İşveren için maliyetlerin azaltılması avantajını getirirken, örgütsel bağlılığın azalması dezavantajını barındırmaktadır. Son olarak devlet içinse işsizliğin azaltılması avantajını barındırırken, kayıtsız çalışmaya yatkın olması dezavantajını beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda mevcut araştırma Türkiye’de 2017 yılı hanehalkı işgücü anketi verileri ile Trakya bölgesinde (IBBS 21) kısmi süreli çalışmayı etkileyen sosyodemografik özelliklerin analizini lojistik regresyon modeliyle ortaya koymayı amaçlamaktadır. Elde edilen bulgular sonucunda tahmin edilen ilk model için kısmi süreli çalışma olasılığını etkileyen değişkenlerin cinsiyet, yaş, eğitim durumu ve medeni durum olduğu görülmüştür. Bu değişkenlere işletme büyüklüğü ve kayıtlı çalışma durumu eklenerek elde edilen genişletilmiş ikinci modelde de medeni durumun haricindeki tüm değişkenlerin kısmi süreli çalışma olasılığını istatistiksel olarak etkilediği sonucuna varılmıştır.

Socio-Demographic Variables Affecting Part-Time Work: The Case of NUTS 21 Region

Part-time work, defined as work covering a shorter period than normal daily, weekly or monthly work processes, has begun to attract more people each year. Part-time working includes both advantages and disadvantages for the employees, employers, and the government. It provides a work-family balance and a productive work opportunity for employees. For the employers, it helps reduce costs, and for the government side, it helps reduce unemployment. In terms of disadvantages, it can affect the employees by getting low wages and a lack of job security. For the employers' side, it can reduce organizational commitment, and lastly, for the government side, it tends to informal work. In this context, current research aims to determine the socio-demographic variables which affect part-time work in the case of the NUTS 21 region in Turkey Household Labor Force Survey data of the year 2017 through a logistic regression model. As a result of the findings, it was detected that the variables affecting the part-time probability for the first model were gender, age, education level, and marital status. In the extended second model by adding business size and registered working status to the present variables, it concluded that all variables except marital status had a statistically significant effect on the probability of part-time work.

PDF

___

Alpar, R. (2017). Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
Alper, Y. (2015). Küreselleşme ve Küreselleşmenin Sosyal Sorunları. Sosyal Politika (Editörler: Aysen Tokol, Yusuf Alper). Bursa: Dora Yayınları. 37-62.
Aykaç, M. (2016). Endüstri İlişkileri ve Karşılaştırmalı Endüstri İlişkilerinin Kavramsal Çerçevesi. Karşılaştırmalı Endüstri İlişkileri (Editör: Ramazan Tiyek). Bursa: Dora Yayınları. 5-25.
Aytaç, S. ve Keser, A. (2017). Çalışma Yaşamında Kariyer. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
BLS (2019). Employed and Unemployed Full and Part-time Workers by Age, Sex, Race, and Hispanic or Latino Ethnicity. [https://www.bls.gov/cps/cpsaat08.htm]. (Erişim: 23.07.2019)
Bolat, T., Aytemiz Seymen, O. ve Bolat, O. (2006). Örgütlerde Esnek Çalışma Uygulamaları ve Buna İlişkin Olarak 4857 Sayılı İş Kanununda Getirilen Düzenlemelerin İncelenmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 8(1). 1-30.
Bozkurt, V. ve Baştürk, Ş. (2012). Örgütlerde İşgücünün Değişimi: Çalışan Profilindeki Farklılaşma ve Vasıf Düzeyinin Etkileri. Örgüt Sosyolojisi (Editör: Memet Zencirkıran). Bursa: Dora Yayınları. 333-365.
Bölükoğlu, A. (2018). Female Employment as a Reserve Army of Labor: Case of Turkey. 1988- 2013. Ekonomi Politika ve Finans Araştırmaları Dergisi. 3(1). 50-67.
Canbey Özgüler, V. (2012). Yeni Teknolojiler ve Örgütler. Örgüt Sosyolojisi (Editör: Memet Zencirkıran). Bursa: Dora Yayınları. 301-332.
Çakır, Ö. (2005). Yeni Çalışma Biçimleri ve İşe İlişkin Tutumlar. Çalışma Yaşamında Dönüşümler,Örgütsel Bakış (Editör: Aşkın Keser). İstanbul: Nobel Kitabevi. 109-123.
Çetin, C. ve Dinç Özcan, E. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları. Çolak, A. (2005). Esneklik ve Esnekliğe Eleştirel Bir Yaklaşım. Çalışma Yaşamında Dönüşümler, Örgütsel Bakış (Editör: Aşkın Keser). İstanbul: Nobel Kitabevi. 339- 365.
Dereli, T. (2005). Teknolojik Değişmeler, Çalışma İlişkileri ve Yeni istihdam Türleri. Çalışma Yaşamında Dönüşümler, Örgütsel Bakış (Editör: Aşkın Keser). İstanbul: Nobel Kitabevi. 3-12.
European Comission (2008). Employment in Europe 2008. Brussels: European Comission.
Gorz, A. (2001). Yaşadığımız Sefalet. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Görgücü, İ. ve Koç, M. (2011). 4857 Sayılı İş Kanununa Göre Kısmi Çalışma Uygulanması. Çalışma ve Toplum Dergisi. 28. 149-174.
Görmüş, A. (2019). Türkiye’de Zamana Dayalı Eksik İstihdamın Karakteristiği: Hanehalkı İşgücü Anketlerinden Bulgular. Sosyo-Ekonomi. 27(40). 67-90.
Görmüş, A. ve Erdoğan, Ç. (2017). Türkiye’de Gönülsüz Kısmi Süreli İstihdamın Cinsiyet Analizi: HaneHalkı İşgücü Anketinden Bulgular. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi. 6(12). 150-164.
Güler, M. ve Turan, M. (2013). Trakya Bölgesinin Kentleşmesinde Sanayileşme ve Demografi İlişkisi. Çağdaş Yerel Yönetimler. 22(2). 17-43.
Güneş, A. ve Acun, A. (2015). Türkiye’de Emek Piyasalarının Esnekleştirilmesinin Yeni Aracı: Kısmi Süreli İstihdam. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources. 17(4). 147-170.
Güngör, S. (2011). Türk İş Kanununda Tanımlanan Esnek Çalışma Biçimlerinin İşletmelerin Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi. 3(4). 80-98.
Haines, V. Y., Doray-Demers, P. & Martin, V. (2018). Good, Bad and Not So Sad Part Time Employment. Journal of Vocational Behavior. 104. 128-140.
Horemans, J., Marx, I. & Nolan, B. (2016). Hanging in, but Only Just: Part-Time Employment and in-Work Poverty Throughout the Crisis. IZA Journal of European Labor Studies. 5(5). 1-19.
Hudson, K. & Kalleberg, A. L. (2019). How Good is Half a Job? Part Time Employment and Job Quality in the US. Dualisation of Part Time Work (Editors: Heidi Nicolaisen, Hanne Cecilie Kavli, Ragnhild Steen Jensen) Bristol: Policy Press. 187-216.
Işığıçok, Ö. (2007). Sosyal Diyalog. Bursa: Ezgi Kitabevi.
Işığıçok, Ö. (2014). İstihdam ve İşsizlik. Bursa: Dora Yayınları.
Keser, A. ve Kümbül Güler, B. (2016). Çalışma Psikolojisi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Kul Parlak, N. (2016). İş-Yaşam Dengesi Açısından Esnek Çalışmanın Analizi. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 5(2). 109-137.
Kuşaksız, A. (2006). Kısmi Süreli Çalışan İşçilerin Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de Kısmi Süreli Çalışmayı Tercih Etme Gerekçeleri. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 13(2). 19-29.
Meda, D. (2004). Emek: Kaybolma Yolunda Bir Değer mi? İstanbul: İletişim Yayınları.
Melik, R. (2007). The Rise of the Project Workforce. New Jersey: John Wiley.
Mutlu, E. (2013). Kısmi Süreli Çalışmanın İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kapsamında Değerlendirilmesi. Sosyal Güvence. 4. 29-49.
OECD (2019a). Labour Force Statistics in OECD Countries: Sources, Coverage and Definitions. [http://www.oecd.org/els/emp/LFS %20Definitions%20-%20Tables.pdf].
OECD (2019b). Incidence of FTPT Employment. [https://stats.oecd.org/].
Palaz, S. ve Poyraz, O. (2019). Gençlerin Sendikal Algı ve Tutumları Üzerine Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 17 (2). 59-73.
Pfau-Effinger, B. & Reimer, T. (2019). The Interplay of Welfare State Policies with Suply and Demand-side Factors in the Production of Marginalised Part-Time Employment Among Women in Germany. Dualisation of Part Time Work (Editors: Heidi Nicolaisen, Hanne Cecilie Kavli, Ragnhild Steen Jensen). Bristol: Policy Press. 245-264.
Rose, J. & Hewitt, B. (2019). Does Part-Time Employment Status Really Reduce Time Pressure? Journal of Sociology. 55(2). 366-388.
Sennett, R. (2011). Karakter Aşınması. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Standing, G. (2015). Prekarya. İstanbul: İletişim Yayınları.
Stock, J. H. & Watson, M. W. (2011). Ekonometriye Giriş. Ankara: Efil Yayınevi.
Tatlıyer, M. (2020). İstihdamı Paylaşmak. İstanbul: SETA Yayınları.
Tınar, M.Y. (2005). 2000’li Yıllarda Çalışan İnsan. Çalışma Yaşamında Dönüşümler, Örgütsel Bakış. (Editör: Aşkın Keser). İstanbul: Nobel Kitabevi. 63-67.
Trakya Kalkınma Ajansı (2017). Trakya Bölge Planı 2014-2023. Tekirdağ: Trakya Kalkınma Ajansı.
Yuyucu, A. (2017). Türk İş Hukuku Çerçevesinde Kısmi Zamanlı Çalışmanın Uygulaması. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi. 6 (15). 398-407.
Zeytinoğlu, E. (2011). Kısmi Süreli Çalışma Şekilleri ve 4857 Sayılı İş Kanunundaki Görünüm. Journal of FIstanbul University Law Faculty. 62 (1-2). 449-466.