İş-aile yaşamı çatışması ile başa çıkmada kullanılan bireysel ve kurumsal stratejilerin değerlendirilmesi

Bu çalışma, kamu sektöründe çalışan kadınların ve erkeklerin iş ve aile yaşamı çatışması ile başa çıkmada kullandıkları stratejileri, bu stratejileri kullanma sıklıklarını, iş ve aile yaşamı çatışması ile başa çıkmada uygulanan kurumsal stratejileri değerlendirme durumlarını, kurumun yazılı iş ve aile yaşamı dengeleme politikasına ilişkin bilinçlilik durumunu, kurum tarafından çalışanlara sunulan iş ve aile yaşamı düzenlemelerine ilişkin farkındalık durumunu belirlemek amacı ile yürütülmüştür. Araştırma örneklemini kamu sektöründe çalışan 300 kadın ve erkek oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda; çalışan bireylerin en çok “iyi bir iş planı yapmak” stratejisini kullandıkları; bireysel işleri planlama açısından esnek olmaya çalıştıkları, dışarıdan yardım alma kapsamında ise “çocukların bakımı için ücretli yardım alma”nın en çok kullanılan strateji olduğu; yaş ve çocuk sayısının iş-aile çatışması ile başa çıkmada kullanılan stratejileri belirleyen değişkenler olarak ortaya çıktığı belirlenmiştir.

An assessment of ındividual and organizational strategies using coping with work-family conflict

This study was conducted to determine that strategies using coping with work-family conflict, frequency of using these strategies, status of assessment of organizational strategies that applied coping with work-family conflict, state of consciousness in related to organization’s written policy of balancing work and family life, state of awareness of arrangements work-family life offered to employees by organization men and women working in public sektor. Totaly 300 women and men working in public sektor were inculuded in research sample. The result of study was determined that the most using strategy by working individuals “to makegood business plan”; trying to be flexible in terms of plannig individual work, as part of getting help from out- side “getting paid help for the care of children” is the most widely used strategy; age and number of children reveals as the variables which determine the strategies used to cope with work-family conflict. a

___

  • Adams, Gary A., Lynda A. King ve Da- niel W. King (1996), Relationships of Job and Family Involvement, Family So- cial Support and Work-Family Conflict with Job and Life Satisfaction, Journal of Applied Psychology, 81 (4): 411-420.
  • Bacharach, Samuel B., Peter Bamberger ve Sharon Conley (1991), “Work-Home Conflict among Nurses and Engineers: Mediating the Impact of Role Stress on Burnout and Satisfaction at Work,” Jour- nal of Organizational Behavior, 12: 39-53.
  • Bedeian, Arthur G., Beverly G. Burke ve Richard G. Moffett (1988), “Outcomes of Work-Family Conflict Among Married Male And Female Professionals,” Jour- nal of Management, 14 (3): 475-491.
  • Biggs, Amanda ve Paula Brough (2005), “Investigating The Moderating Influen- ces of Gender Upon Role Salience and Work-Family Conflict,” Equal Opportu- nities International, 24 (2): 30-41.
  • Burke, Ronald J., Tamara Weirt ve Richard E. Duwors (1979), “Type A Behavior of Administrators and Wives, Reports of Ma- rital Satisfaction and Well Being,” Journal of Applied Psychology, 64 (1): 57-65.
  • Carnicer, María Pilar de Luis, Angel Martínez Sanchez, Perez Manuela Pérez ve María José Vela Jimenez (2004), “Work-Family Conflict in a Southern Eu- ropean Country,” Journal of Managerial Psychology, 19 (5): 466-489.
  • Cinamon, Rachel Gali ve Rich Yisrael (2002), “Gender Differences in the Im- portance of Work and Family Roles: Imp- lications for Work-Family Conflict, Sex Roles”, 47 (11/12): 531-541.
  • Çarıkçı, İlker (2001), İş-Aile Çatışma- ları: Etkileşim, Süreç ve Nedenler-Tür- kiye’deki Banka Çalışanlarında Bir Uy- gulama, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
  • Çarıkçı, İlker (2002), “Gender Differen- ces in Work Family Conflict Among Ma- nagers in Turkey: Non Western Perspec- tıve”, EURAM, May 2002, Stockholm, Sweden.
  • Duxburry, Linda Elizabeth ve Alan Christopher Higgins (1991), Gender Dif- ferences in Work Family Conflict, Jour- nal of Applied Psychology, 76 (1): 60-74.
  • Duxburry, Linda ve Christopher Higgins (1994), Employed Mothers: Balancing Work and Family Life, Canadian Centre for Management Development (Ottawa), Vol. 15.
  • Efeoğlu, İbrahim (2006), İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Ör- gütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma, Doktora Te- zi, Çukurova Üniversitesi (Basılmamış), Adana, s.172.
  • Foley, Sharon, Hang-Yue Ngo ve Steven Lui (2005) “The Effects of Work Stres- sors, Perceived Organizational Support, and Gender on Work-Family Conflict in Hong Kong”, Asia Pacific Journal of Management, 22: 237-256.
  • Frone, Michael R., Marcia Russell ve M. Lynne Cooper (1992), “Antecedents and Outcomes of Work Family Conflict: Testing a Model of the Work Family In- terface,” Journal of Applied Psychology, 77 (1): 65-78.
  • Frone, Michael R., Marcia Russell ve M. Lynne Cooper (1997), “Relation of Work-Life Conflict to Health Outcomes: A Four-Year Longitudinal Study Of Employed Parents,” Journal of Occupa- tional and Organizational Psychology, 70: 325-335.
  • Gönen, Emine, Şengül Hablemitoğlu, Emine Özmete (2004), İş ve Aile Yaşa- mının Dengelenmesi: Akademisyen Ka- dınlar Üzerinde Bir Araştırma (İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları).
  • Greenhaus, Jeffrey H. ve Nicholas J. Be- utell (1985), “Sources of Conflict Betwe- en Work and Family Roles,” Academy of Management Review, 10: 76-88.
  • Greenhaus, Jeffrey H. ve Saroj Parasura- man (1986), “A Work-Nonwork Interac- tive Perspective of Stres and its Consequ- ences,” Journal of Organizational Beha- vior Management, 8 (2): 37-60.
  • Greenhaus, Jeffrey H. ve Garry N. Powell (2003), “When Work and family Collide: Deciding Between Competing Role De- mands,” Organizational Behavior and Human Decision Processes, 90: 291-303.
  • Guest, David E. (2002), “Perspectives on the Study of Work-Life Balance”, Social Science Information, 41: 255-279.
  • Gutek, Barbara A., Sabrina Searle ve Li- lian Klepa (1991), “Rational Versus Gen- der Role Explanations for Work Family Conflict”, Journal of Applied Psycho- logy, 76 (4): 560-568.
  • Hache, Lorraine, Dave E. Redekopp ve Phil S. Jarvis (2000), Blueprint for Life/ Work Design Memramcook NB: Natio- nal Life/Work Centre.
  • Hall, Richard H. (1972), Organizations, Structure and Process, Englwood Cliffs, J: Prentice-Hall.
  • Harris, Hilary (2004), “Global Careers: Work-Life Issues and the Adjustment of Women International Managers,” Journal of Management Development, 23 (9): 818-832.
  • Higgins, Christopher, Linda Duxbury ve Sean Lyons (2008), Reducing Work-Life Conflict: What Works? What Doesn’t? (Ottawa: Health Canada), p.325.
  • Kahn, Robert L.; Donald M. Wolfe; Ro- bert Quinn; J. Diedrick Snoek ve Robert A. Rosenthal (1964), Organizational Stress: Studies in Role Conflict and Am- biguity, (New York: John Wiley & Sons).
  • Karahan, Azize ve Özgün Bener (2005), “Bolu Sosyal Sigortalar Kurumu Has- tanesinde Çalışan Evli Hemşirelerin Ev Ortamında Yaşadıkları Sorunlar”, Aile ve Toplum Eğitim Kültür ve Araştırma Der- gisi, 2(8): 113-120.
  • Kerlinger, Fred Nichols (1973), Foun- dations of Behavioral Research, (New York: Holt, Rinehart and Winston) (Se- cond Edition).
  • Keser, Aşkın (2004), “Çalışma-Birey İliş- kisi ve Çalışmanın Bireyin Yaşamında Yeri”, Uludağ Üniversitesi-İİBF-Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, Sıra: 7 / No: 230.
  • Kirchmeyer, Catherine ve Aaron Cohen (1999), “Different Strategies for Mana- ging Work/Nonwork Interface: A Test for Unique Pathways to Work Outcomes”, Work and Stress, 13, 59–73.
  • Kopelman, Richard E., Jeffrey H. Gre- enhaus ve Thomas F. Connally (1983), “A Model of Work, Family and Interrole Conflict: A Construct Validation Study”, Organizational Behavior and Human Performance, 32: 198-295.
  • Kuhlman, Patricia S. ve Gregory A. Kuhl- man (2004), Marriage Facts, Balancing Family and Work, http://www.stayhitc- hed.com/balance.htm (13.10.2010).
  • Livingston, Marry M., Kim Burley ve Thomas P. Springer (1996), “The Im- portance of Being Femine: Gender, Sex Role, Occupational and Marital Role Commitment and Their Relationship to Anticipated Work-Family Conflict”, Jo- urnal of Social Behavior & Personality, 11 (5): 179-193.
  • Neault, Roberta (2005), That Elusive Work/Life Balance, Life Strategies, Ltd. Coquitlam, BC. Canada.
  • Netemeyer, Richard G., James S. Boles ve Robert McMurrian (1996), “Deve- lopment and Validation of Work-Family Conflict and Family-Work Conflict Sca- les”, Journal of Applied Psychology, 81 (4): 400-410.
  • Özen, Serap ve Turgay Uzun (2005), “İş Yerinde Çalışanın Yaşadığı Çatışmanın Azaltılmasında Örgütün ve Ailenin Rolü: Polis Memurlarına Yönelik Bir Uygula- ma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bi- limler Enstitüsü Dergisi, Cilt 7, Sayı: 3.
  • Özmete, Emine, Emine Gönen (2004), Özel Sektörde Kadın İşgücünün Çalışma Yaşamı Kalitesi, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Ev Ekonomisi Y. Yayın No: 4, Bilimsel Araştırma ve İncelemeler: 4, (An- kara: Ankara Üniversitesi Basımevi).
  • Özsoy, Osman (2002), Değişen Dünya- da Meslek Seçimi, Geleceğin Meslekleri, (İstanbul: Hayat Yayınları), s.106.
  • Öztürk, Nurten (2008), Evli Bayan Öğ- retmenlerde İş-Aile Çatışmasının İş Stresi ve Performansa Etkileri, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Yeditepe Üni- versitesi, İstanbul, s.117.
  • Pearlin, Leonard ve Carmi Schooler (1978), “The Structure of Coping”, J. Health Soc, Behavior 19: 2-21.
  • Policy Brief (2006), Work and Family Life Balance, No: 3, http://www.rch.org. au/emplibrary/ccch/PB3_Work-family_ balance1, pdf (11.04. 2010).
  • Skinner, Denise. A. ve Hamilton I. McCubbin (1987), Dual Employed Co- ping Scales (DECS), In H. McCubbin and A. Thompson (Eds.), Family Assess- ment Inventories for Research and Prac- tice, Madison.
  • Tabachinck, Barbara G. ve Linda S. Fi- dell (1989), Using Multivariate Statis- tics, (USA:Harper Collins Pub.)
  • Tubin, Rana (2007), Multiple Roles, Work- Family Conflict and Related Outcomes, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Mar- mara Üniversitesi, İstanbul, s.77.
  • Uysal, Beynaz (2007), Work-Family Conf- lict and its Relation to Organizational Outcomes and an Application in Banking Sector, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış), Marmara Üniversitesi, İstanbul, s.146.
  • Yazıcıoğlu, Yahşi ve Samiye Erdoğan (2004), SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştır- ma Yöntemleri (Ankara: Detay Yayıncılık).