Geciken yaşlılık ve zorunlu emeklilik üzerine
Yaşlılık bir durum emeklilik bu durumun olması gereken sonucudur. Emeklilik yaşı her ülkenin demografik, sosyo-ekonomik durumuna, istihdam politikasına ve insanların yaşam beklentisine göre farklılık gösterir. Son yıllarda başta zengin ülkeler olmak üzere yaşam beklentisi tüm dünyada artmaktadır. Her on yılda bir dünya- da yaşam beklentisi 2-3 yıl yükselmektedir. Bu nedenle de emeklilik yaşı yükselmektedir. Ancak emeklilik süresi aktüeryal dengeler açısından aktif yaşamın 1/3ünü geçmemelidir. Pek çok ülkede zorunlu emeklilik bulunmamaktadır. Emeklilik yükümlülük değil bir haktır. Bununla beraber işsizliğin azaltılması, gençlereolanağı yaratılması, işletmelerin esnek çalışma şartlarına kavuşması ve rekabet gücünü artırması açısından işçi ve işverenin anlaşmasıyla (toplu iş sözleşmesi veya iç yönetmeliklerle) belli bir kıdem süresinin doldurulması veya yasal emeklilik yaşına ulaşılması halinde işverene işçiyi işten çıkarma hakkı tanınması yerinde olur. Bunun ayrımcılıkla da ilgisi yoktur. Yeter ki, bu uygulama herkese eşitlikle yapılsın.
Delayed aging and compulsory retirement
Aging is a fact and retirement is its natural result. The retirement age varies from country to country according to its demographic, social and economic structure, life expectancy of people and employment policy of the country. In the recent years, the life expectancy rises almost in every country particularly in the wealthy na- tions. It is observed that for every 10 years, life expectancy rises 2-3 years. In line with this fact the statutory retirement age rises as well. However the retirement period in other words the period for getting the right to receive old age benefit must not exceed 1/3 of the active life for not to impair the actuarial balance. The reti- rement is not a duty it is a right. However with regard to alleviating the economic burden on the employers, to provide them with flexibility opportunities, to strengthen their competitiveness to create job opportunities for the younger labour force the recognition of right to terminate the employment contracts of the employees who complete a certain period of service or reach statutory retirement age in the establishment is recommended if it is stipulated in the collective agreement or workplace rules. This should not be considered age discrimination provided that it is applied equally to everyone who has these conditions.
___
- Baybora, Dilek (2007), Çalışma Yaşamın- da Yaş Ayrımcılığı, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
- Baybora, Dilek (1970), Richardson H., İktisadi ve Mali Yönüyle Sosyal Güvenlik, (Çev. T. Yazgan), İstanbul.
- Alper, Yusuf (1997), Sosyal Güvenlik ve Emeklilik Yaşının Tespiti, Çimento İşveren, 10.
- Şakar, Müjdat (2011), Sosyal Sigortalar Uygulaması, 10. baskı, İstanbul.
- Şakar, Müjdat (1987), Türk Sosyal Gü- venlik Hukukunda Yaşlıların Korunması, yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul.
- Tuncay, Ömer Ekmekçi (2011), Sosyal Gü- venlik Hukuku Dersleri, 14. baskı, İstanbul.
- The Economist, 09.04.2011, 27.6.2009
- Blanpain, Roger (2010), European La- bour Law, 12. Ed., Kluwer Law Int., the Netherlands,
- Güzel, Ali, Ali Rıza Okur, Nurşen Canik- lioğlu (2010), Sosyal Güvenlik Hukuku, 13.bası, İstanbul.
- Connolly, Michael (2009), Forced Reti- rement, Age Discrimination and the Hey- day Case, Industrial Law Journal, 38 (2).
- Alpagut, Gülsevil (2008), İş Sözleşme- sinin Sona Ermesine İlişkin Sözleşmesel Kayıtlar ve Sözleşmenin Tarafların Anlaş- masıyla Sona Ermesi, İkale Sözleşmesi, İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku, 11. Toplan- tı, İstanbul Barosu Yayınları.
- Kilpatrick, C. (2008), The New UK Re- tirement Regime, Employment Law and Pensions, Industrial Law Journal, Vol: 37 (1), s.1 vd.; Connolly, s.233 vd.; Sargeant, M. (2010), The Default Retirement Age: Legitimate Aims and Disproportionate Means, Industrial Law Journal, Vol: 39 (3), s.262.
- Eichenhofer, F., Sozialrecht, 6. Aufl., Tü- bingen 2004; Bley/Kreikebohm/Marsc- hner, Sozialrecht, 9. Aufl., Neuwied 2007.
- Weiss, M. / Schmidt, M., AlmanyadaYaratma Politikaları: İş Hukuku, Sosyal Güvenlik Hukuku ve Endüstrinin Rolü, s.219 (İş Yaratma ve İş Hukuku, Editör: Biagi M. (2003), MESS, İstanbul).
- Morito, H./Ouchi, S., Japon Hukukunun İş Yaratma Politikalarındaki Rolü, s.315- 316: İş Yaratma ve İş Hukuku, Editör: M. Biagi.
- Alpagut, s.27; Zöllner/Loritz/Hergenrö- der, Arbeitsrecht, 6.Aufl., München 2008, s.255; Brox/Rüthers/Henssler, Arbeits- recht, 18. Aufl., Stuttgart 2011, s.597.
- Soyer, P., Feshe Karşı Korumanın Genel Çerçevesi ve Yargıtay Kararları Işığında Uygulama Sorunları, İş Güvencesi ve İşe İade Davaları, Legal 2005 Yılı Toplantısı, s.50.
- Ulucan, D., İş Güvencesi, Türkiye Toprak SÇCSİS, İstanbul, s.49.
- Kılıçoğlu, M. / Şenocak, K. (2007), İş Gü- vencesi Hukuku, İstanbul, s.348 vd.
- Süzek, S. (2010), İş Hukuku, 6. bası, İs- tanbul, s.511.
- ISSN: 2146-4839
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2011
- Yayıncı: SOSYAL GÜVENLİK KURUMU
Sayıdaki Diğer Makaleler
Sağlıkta bir geri ödeme yöntemi olarak global bütçe ve Türkiye
Geciken yaşlılık ve zorunlu emeklilik üzerine
Güvenceli esneklik kavramı ve Türkiye'de güvenceli esnekliğin belirleyici değişkenleri
Sosyal güvenlik sistemlerinde uyum sorunu ve denetim mekanizmalarında etkinliğin sağlanması